subm, f -n, -e вя́зень, пало́нны, -ая; зняво́лены, -ная
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
абстрэ́лены, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і абстраляны (у 2 знач.). Палонны, відаць, быў абстрэлены салдат, бег ён заломваючы крута ўбок, часам падаў, хуценька ўсхватваўся з зямлі і зноў імчаў наперад.С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
prisoner[ˈprɪznə]n. зняво́лены; пало́нны;
political prisoners паліты́чныя зняво́леныя;
take smb. prisoner узя́ць каго́-н. у пало́н;
keep/hold smb. prisoner трыма́ць каго́-н. у пало́не
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
prisoner
[ˈprɪzənər]
n.
1) зьняво́лены -ага m., зьняво́леная f., вя́зень-ьня m.
2) пало́нны -ага m.
prisoner of war — вае́ннапало́нны
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
непадпераза́ныінепадпяра́заны, ‑ая, ‑ае.
Без пояса; не перацягнуты ў таліі поясам. Палонны ў непадперазаным шынялі і вострай будзёнаўцы, сагнуўшыся ў нізкіх дзвярах, пераступіў парог.Брыль.Апрануты [Лескавец] быў па-летняму: картуз, лёгкі плашч-дажджавік, вузкаваты ў плячах, расшпілены, пад ім — непадпяразаная гімнасцёрка.Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вя́зень. Ст.-бел.вязень ’вязень, палонны’ (з XVI ст.; Булыка, Запазыч.). Рус. (старое) вя́зень, укр.вʼя́зень, польск.więzień, чэш.vězeň. Параўн. ст.-рус.вѧзити ’быць палонным, звязаным’, ст.-укр.вязити, рус.дыял.вязи́ть ’засадзіць каго-небудзь (у турму)’, польск.więzić, ст.-чэш.věziti. Але можна таксама меркаваць, што вя́зень запазычана з польск.więzień (так Булыка, Запазыч., 75).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
captive
[ˈkæptɪv]1.
n.
зьняво́лены -ага m., вя́зень-ьня m., пало́ньнік -а m.
2.
adj.
1) зьняво́лены, паланёны
a captive soldier — пало́нны -ага m.
2) зачарава́ны (каха́ньнем)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Палон ’няволя, у якую трапляе чалавек, захоплены ворагам у час вайны’ (ТСБМ, Нас., Гарэц., Яруш.), пало́ннік ’палонны’ (Нас., Гарэц.). Агульнаслав.: рус., укр.поло́н, ст.-рус.полонъ, ст.-слав.пленъ, польск.plon ’жніва, ураджай’, чэш.plen ’выручка, прыбытак’; ’ураджай’, славац.plen ’здабыча, грабеж’, серб.-харв.пле̑н, пли̏јен ’здабыча’, славен.plén ’здабыча, грабеж’, балг.плен ’палон’. Прасл.pelnъ. Роднасныя літ.pel̃nas ’заслуга, заработак’, pelnaũ, pelnýti ’заслужваць’, лат.pèlna ’заслуга, прыбытак’, ст.-інд.paṇas ’абяцаная узнагарода’, pánatē ’закупляе, скупляе’, грэч.πολέω ’купляю’, ст.-в.-ням.fäli (< *fēli̯a) ’прадажны’, ст.-ісл.falz ’тс’ (гл. Фасмер, 3, 314; там жа і агляд літ-ры).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сужэ́нства ’праўная сувязь мужа і жонкі, шлюб’, сужо́нства ’тс’, сужо́н, сужане́ц ’муж’, сужані́ца ’жонка’, сужане́цкія пяро́звы ’паслявясельныя візіты маладых’ (дрыс., Ласт.), сюды ж сужэ́нька (sužéńka) ’заручаны дзяцюк’ (Варл.), ’суджаная’ (Касп.). Параўн. серб.-харв.су̏жањство ’няволя, палон, увязненне’, су̏жањ ’вязень, палоннік, раб’, харв.sùžnjica ’раб, рабыня; палонны’, славен.súženjstvo ’рабства, няволя’, sùženj ’раб, нявольнік’, sužnja ’рабыня, нявольніца’, ц.-слав.сѫжьнь ’палоннік’, сѫжьница ’палонніца’. Зыходная форма прасл.*sǫžьnь, першапачаткова ’той, хто звязаны’, што ад *sǫ‑ (гл. су-) або *sъ‑ і *ǫz‑ьnь, гл. вязень, вуза, вузкі (Скок, 3, 367; Глухак, 596; Сной₂, 712). На семантыку слова паўплывала збліжэнне з судзіць (гл. суджаны) і жаніць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пераблы́тацца, ‑аецца; зак.
1. Пераплесціся паміж сабою.
2.перан. Бязладна перамяшацца. Сваяцкія ніці паміж імі даўно пераблыталіся, а то і зніклі зусім, але тым не менш кожны з Гараўцоў лічыў сябе выхадцам з адной сям’і.Хадкевіч.Як усё добра складвалася, меркавалася — і вось на табе, з’явіўся нейкі палонны француз, нейкі Мішэль, і ўсё пераблыталася, ускладнілася...Сачанка.// Страціць выразнасць, паслядоўнасць, стаць бязладным, хаатычным (аб думках, успамінах і пад.). Пераблыталіся думкі. □ Усё перакруцілася, пераблыталася ў галаве.Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)