Абл.Палонка. Укрылася лёдам возера — не правіць было рыбакам пелькі.Мыслівец.А калі рэкі наглуха замярзаюць, рыба цягнецца да пелек, да праталін.Ляўданскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Прало́мка ’палонка ў лёдзе; чыстае ад лёду месца на рацэ’ (Сцяшк. Сл., Сл. ПЗБ, навагр., Дзмітр.). Кантамінацыя палонка і праламаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
про́ламка, ‑і, ДМ ‑мцы; Рмн. ‑мак; ж.
Разм. Адтуліна, прасечаная, праламаная ў лёдзе ракі, возера і пад.; палонка. Ля берага, у вялікай проламцы, гойдаліся паціху дашчаная лодка, пашпакляваная і прасмоленая.Чыгрынаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Про́рубка ’палонка’ (Мат. Маг.). Да прарубі́ць. Параўн. пралубка, пролубка (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ірда́нь ’рэлігійны абрад асвячэння вады’ (Бяльк.), ’месца, дзе ў дзень богаяўлення асвячаюць ваду’ (Нас.). Рус.иорда́нь ’месца на рацэ, дзе праводзяць асвячэнне вады і некаторыя царкоўныя святы’, дыял. ’вадохрышча’, ’палонка’, ирда́н, ирда́нь ’месца на рацэ, возеры ці сажалцы для царкоўнага абраду асвячэння вады’, ’палонка’, ’чысты ручай, крыніца’, ерда́нь ’палонка’, укр.дыял.йрда́нь ’месца на рацэ, дзе асвячаюць ваду ў дзень богаяўлення’. У рускай пісьменнасці иердань, иордань, ердань ’палонка з памостам і часовай капліцай для вяршэння абраду асвячэння вады і купання’ з XVI ст. Утворана ад назвы ракі Іардан (грэч.Ἰορδάνης), у якой, паводле евангельскага падання, хрысціўся Іісус Хрыстос. Гл. Фасмер, 2, 23.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
airhole
[ˈerhoʊl]
n.
1) праду́ха f., душні́к -а́m.
2) пало́нкаf., про́луба f.
3) паве́траная я́ма
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Про́ламка ’адтуліна ў лёдзе, палонка’ (ТСБМ, Стан., Варл.). Ад пралама́ць (гл. ламаць), аналагічна да про́рубка (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Про́лумка ’ўпадзіна’ (Ласт.). Да пралумі́ць ’праціснуць’, што, відавочна, звязана з лу́міна ’яма, упадзіна’, лу́мка ’палонка’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
саха́ты, ‑ая, ‑ае.
1. З галінастымі рагамі, рагаты. Пазірае сахаты алень. Пажадаць нам удачы выбег.Барадулін.
2.узнач.наз.саха́ты, ‑ага, м. Лось. Падрастай, сахаты, падрастай! Для тваіх паслуг я, твой і гай, І палонка гэта — вадапой, І пад снегам твой пушысты мох...Бялевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пло́міна ’палонка, незамёрзлая частка ракі або возера’ (Сцяшк. МГ). З польск.plonina ’палонка, пелька’, якое з польск.ріо ’багна’ < рві, параўн. кацеўск.рві, plisty ’багністы (пра зарастаючыя азерцы)’ < прасл.*ръlъ ’балота, якое часова заліваецца вадою’, параўн. ст.-рус.пол ’тс’, рус.полая вода, половодье; роднаснае літ.pūliai ’гной’ < *і .e.pul‑o‑s (Банькоўскі, 2, 624).