папасмяяцца, ‑смяюся, ‑смяешся, ‑смяецца; ‑смяёмся, ‑смеяцеся; зак., з каго-чаго і без дап.

Разм. Смяяцца доўга, неаднаразова. У Дабрасельцах ужо не тая кузня, што была раней, не тыя і кавалі, аднак жа сабрацца ў кузні ды ў ахвоту папасмяяцца, пажартаваць, падзяліцца навінамі любяць вяскоўцы і цяпер. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

апошні прыметнік

  1. Канцавы ў шэрагу чаго-н.

    • А. дзень заняткаў.
    • А. ў чарзе.
    • У а. раз.
    • Праводзіць у апошнюю дарогу (пераноснае значэнне: да канца; высокае).

  2. Які толькі што з’явіўся, самы новы.

    • А. нумар часопіса.
    • Апошнія паведамленні.
    • Апранацца па апошняй модзе.

  3. Канчатковы, беспаваротны, рашаючы.

    • Апошняе слова.

  4. Зусім дрэнны, самы горшы (размоўнае).

    • Лаяць апошнімі словамі.

  5. Гэты, толькі што названы (кніжнае).

    • Зайшла адна жанчына, затым другая, апошняя — з дзіцем.

  6. назоўнік апошняе, -яга, н. Тое адзінае, што засталося.

    • Гатовы з чалавекам апошнім падзяліцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

sever

[ˈsevər]

1.

v.t.

1) разраза́ць, адраза́ць, адсяка́ць

to sever a rope — разрэ́заць вяро́ўку

2) парыва́ць (су́вязі, дачыне́ньні)

2.

v.i.

аддзяля́цца, падзяля́цца

to sever into two factions — падзялі́цца на дзьве фра́кцыі

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

раздзяліцца, ‑дзялюся, ‑дзелішся, ‑дзеліцца; зак.

1. Распасціся на часткі; падзяліцца. Калі ж Марыя зусім блізка нагнулася над гняздзечкам, пуховы мячык раздзяліўся на пяць жывых істот. Кулакоўскі. Настаўнікі раздзяліліся на дзве групы. На чале адной стаяў Садовіч, другую павёў Лабановіч. Колас. // Даць два або некалькі адгалінаванняў, разгалінавацца. Неўзабаве, за крутым паваротам, Быстранка раздзялілася на два рукавы. Брыль.

2. Размеркавацца паміж кім‑, чым‑н. Функцыі раздзяліліся. Абавязкі раздзяліліся.

3. перан. Разысціся ў чым‑н., выявіць розніцу, не супасці. Камандзір прапанаваў усё ж ісці нацянькі ў Шчотаўку. Думкі раздзяліліся. Федасеенка.

4. Падзяліць паміж сабой маёмасць, гаспадарку; адасобіцца адзін ад другога. Кавалёва больш не слухала Фёклу. Перад ёй сядзеў Іван Лазоўскі і пераконваў, што з дачкою Лідай жыць не можа, раздзяліліся, а адшчапіцца няма куды. Дуброўскі.

5. У матэматыцы — не даць астачы пры дзяленні; падзяліцца. Шэсць раздзеліцца на тры.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сузор’е, ‑я, н.

Участак зорнага неба, група зорак, аб’яднаная агульнай назвай. Высока, высока над вёскай мігаціць сузор’е Вялікай Мядзведзіцы. Брыль. Ноч. Пад сузор’ямі Стажараў Маўчыць зямля ў нямой цішы. Звонак. // перан.; каго-чаго. Група выдатных дзеячаў, пісьменнікаў і пад., якія працуюць сумесна, у адну эпоху. У М. Стральцова ўзнікла патрэба падзяліцца некаторымі сваімі думкамі пра найярчэйшае сузор’е выдатных песняроў XX стагоддзя. Юрэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

vermítteln

vt

1) пасрэ́днічаць, быць пасрэ́днікам (у чым-н.)

éinen Kauf ~ — пасрэ́днічаць пры ку́плі

2) садзе́йнічаць, спрыя́ць (чаму-н.)

3) перадава́ць, перака́зваць

ein Erlébnis ~ — падзялі́цца перажыва́ннем

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

адвесці дзеяслоў | закончанае трыванне

  1. Ведучы, даставіць куды-н.

    • А. дзяцей дадому.

  2. Ведучы, накіраваць убок.

    • А. ўбок.
    • А. ад спакусы (пераноснае значэнне).

  3. Змяніць напрамак руху чаго-н., адхіліць што-н.

    • А. руку.
    • А. вочы.

  4. пераноснае значэнне: Адхіліць што-н. непрыдатнае, неадпаведнае.

    • А. кандыдатуру.
    • А. бяду.

  5. Даць у чыё-н. распараджэнне, выдзеліць для якой-н. мэты.

    • А. залу для пасяджэнняў.
    • А. ўчастак пад сад.

  6. Адлінеіць, адчарціць.

    • А. палі ў сшытку.
    • Адвесці душу (размоўнае) — падзяліцца з кім-н. тым, што набалела; задаволіць якое-н. моцнае жаданне.
    • Вачэй не адвесці (размоўнае адабральнае) — пра што-н. вельмі прыгожае, прывабнае.

|| незакончанае трыванне: адводзіць.

|| назоўнік: адвод і адвядзенне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

пераведаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Разм.

1. каго. Наведаць, праведаць. Увечары, калі ўжо добра ўцямнела, Мікола прыйшоў пераведаць маці. Сабаленка. Усім хацелася пераведаць земляка, пагутарыць, падзяліцца навінамі. Краўчанка.

2. што і чаго. Зазнаць. Праходзяць дні, ідуць сваёю чарадою зімы і леты з іх халадамі і спякотамі, з іх бурамі і навальніцамі, а.. [дубы] спакойныя, як чалавек, які ўсё пераведаў на свеце, усё перажыў і ўжо нічога новага не чакае ад жыцця, апроч смерці. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

непакора, ‑ы, м. і ж.

1. ж. Непакорнасць, непадуладнасць каму‑н. [Думцы Я. Купалы] пастаянна ўласцівы дух непакоры, бунту, пратэсту. Навуменка.

2. м. і ж. Такі, якога немагчыма скарыць. Карчагін... Ён выстаяў скрозь, непакора! Глядзіць са старонак сурова, з дакорам. Арочка.

3. м. і ж. Упарты чалавек; неслух. Спачатку.. [бацька] намерыўся было сесці на лаву, пагутарыць з Галінай аб яе жыцці, вучобе.., падзяліцца, з бачкой сваімі думкамі, але рагаталі перадумаў, рэзка махнуў рукою і выйшаў за дзверы. — Во, стары непакора, — злосна заключыла маці, ставячы на стол пачастунак. Краўчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пабіцца, ‑б’юся, ‑б’ешся, ‑б’ецца; ‑б’ёмся, ‑б’яцеся; заг. пабіся; зак.

1. Разбіцца на кавалкі, часткі. Графік пабіўся. Шыба пабілася. ▪ Збанок упаў на зямлю і пабіўся. Чорны.

2. Пабіць адзін аднаго. Няма тае гадзіны, каб [дзеці] не пабіліся. Колас.

3. Стукнуўшыся, разбіць сабе што‑н. У час крушэння цягніка Шайдоб моцна пабіўся і ляжаў дома. Федасеенка.

4. Псавацца ад штуршкоў, удараў. Яблыкі пабіліся. Гарбуз пабіўся.

5. Падзяліцца на часткі; расшчапіцца. Некаторыя хвоі аж на ралы пабіліся. Чорны. Веснавыя хмары пабіліся на грубы, падняліся ўверх. Грамовіч.

6. перан. Разм. Многа папрацаваць над чым‑н. Пабіцца над задачай. Пабіцца над артыкулам.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)