Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
абкуры́цца, ‑куруся, ‑курышся, ‑курыцца; зак.
1. Зрабіцца рудым, чорным ад дыму, зазнаць уздзеянне дыму.
2. Скурыць свой тытунь, папяросы да рэшты. Ламко з двума байцамі зайшоў ноччу ў хату папрасіць самасаду — абкурыліся за дарогу.Шахавец.
3. Стаць больш зручным, прыемным для курэння. Люлька абкурылася.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кадзі́ла, ‑а, н.
1. Металічны сасуд на доўгіх ланцужках, у якім у час набажэнства курыцца ладан або іншыя пахучыя рэчывы. [Поп], махаючы кадзілам, напусціў вельмі многа пахучага ладану.Каваль.Праз сіняваты пахучы дым кадзіла блішчыць пазалота іканастаса.Брыль.
2. Шматгадовая травяністая лекавая расліна сямейства губакветных з белымі пахучымі кветкамі.
•••
Раздзьмуць кадзілагл. раздзьмуць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
dámpfen
1.
vi выпуска́ць па́ру; дымі́ць
die Nébel ~ — падыма́ецца тума́н
der Vulkán dampft — вулка́н ку́рыцца
2.
vt дымі́ць (люлькай, цыгарэтай)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Кадзі́ла1 ’металічны сасуд на доўгіх ланцужках, у якім у час набажэнства курыцца ладан або іншыя пахучыя рэчывы’ (БРС. ТСБМ, Бяльк.). Слова не выглядае як народнае, хоць, відавочна, вядома ў гаворках. Відаць, запазычанне з царк.-слав.кадило ’тс’, якое са ст.-слав.кадило ’фіміям’ да прасл.kadidlo, вытворнага з суф. ‑(i)dlo ад kaditi гл. Трубачоў, Эт. сл., 9, 109.
Кадзі́ла2 ’шматгадовая травяністая лекавая расліна сямейства губакветных з белымі пахучымі кветкамі’ (ТСБМ). Маецца на ўвазе расліна Melitis melissophyllum — кадзіла дробналістае; на Беларусі вядомая толькі ў некалькіх замкнёных арэалах (напр., у Белавежскай пушчы); народныя назвы невядомы. Па гэтых прычынах відавочнае рус. запазычанне. Рус.кадило ’тс’, магчыма, да кадить. Гл. кадзіць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тымя́нка ‘расліна Convallaria majalis’ (Ласт.), тымянкі мн. л. ‘вырачка звычайная, Clinopodium vulgare L.’ (віц., Кіс.). Паводле Ластоўскага, іншая назва расліны, з якой ён пад пытальнікам ідэнтыфікуе ландыш, цімʼян (цімьян), што адпавядае ст.-бел.темъянъ, темианъ, фемианъ, фемиянъ, фимиянъ ‘расліна чабор, Thymus L.’, ‘пахучае рэчыва з гэтай расліны’ (ГСБМ). Найбольш верагодна, што лексема выводзіцца з польск.tymian, tymianek, якія абазначаюць ‘чабор, Thymus L.’, а таксама ‘чысцік, Calamintha L.’, а ў форме temian з’яўляецца сінонімам да чэш.blín ‘блёкат, Hyosciamus L.’ (Махэк, Jména, 205). З другога боку, Clinopodium па-польску называецца storzyszek ‘вырачка’, а першапачаткова ‘казялец ці кураслеп, Anemone L.’ (Махэк, Jména, 201), што сведчыць аб шматлікіх пераносах назваў з адной расліны на другую паводле іх моцнага паху. Польск.tymian, tymianek ‘чабор’, на думку Брукнера (589), было запазычана з ням.Thymian праз лацінскую мову са ст.-грэч.θῡμίᾱμα ‘тое, што курыцца (пра фіміям)’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
kurzyć się
kurzy|ć się
незак.
1. пыліцца; курыцца;
~ło się za samochodem — за машынай курыўся пыл;
2.разм. дыміццца;
~ło się z komina — з коміна ішоў дым
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
ráuchen
1.vt куры́ць, палі́ць (цыгарэту)
2.vi дымі́цца, куры́цца, курады́міць
◊ er árbeitete bis ihm der Kopf ráuchte ён працава́ў да ачмурэ́ння;
er árbeitet, dass es nur so raucht разм. ён працу́е ва-ўср;
héute raucht's разм. сёння па́хне сма́жаным (здабычай)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
smoke
[smoʊk]1.
n.
1) дым -у m.
2) куро́дым, курады́м -у m., густы́е́дкі дым
blackened with smoke — закурэ́лы, закуро́дымлены, зады́млены
3) пераку́р -у m., курэ́ньне n.
to have a smoke — закуры́ць
4) ку́рыва n.
5) Figur. засло́на f.
2.
v.i.
1) дыме́ць; дымі́цца; куры́цца
The furnace smokes — Печ дымі́ць
2) куры́ць, заку́рваць (цыгарэ́ту, лю́льку)
3) курэ́ць, пакрыва́цца са́жай, задымля́цца
3.
v.t.
1) вэ́ндзіць, дымі́ць (мя́са, ры́бу, кумпякі́)
2) зады́мліваць
•
- go up in smoke
- smoke out
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)