куры́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., ку́рыцца; незак.
1. Слаба гарэць, тлець, вылучаючы многа дыму.
На вогнішчы курыліся галавешкі.
Папяроса не курыцца.
2. чым і без дап. Вылучаць выпарэнні, лёгкі туман, пару.
Ад летняга дажджу лес курыўся парай.
3. Паднімацца ўверх, кружыцца (пра дым, туман, пыл і пад.).
За машынай курыўся пыл.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
куры́цца
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
- |
- |
| 2-я ас. |
- |
- |
| 3-я ас. |
ку́рыцца |
ку́рацца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
куры́ўся |
куры́ліся |
| ж. |
куры́лася |
| н. |
куры́лася |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
куры́цца несов.
1. кури́ться;
папяро́са не ку́рыцца — папиро́са не ку́рится;
2. дыми́ться; (о дыме, пыли, тумане и т.п. — ещё) кури́ться;
на пажа́рышчы куры́ліся галаве́шкі — на пожа́рище дыми́лись (кури́лись) голове́шки;
3. страд. кури́ться; см. куры́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
куры́цца, курыцца; незак.
1. Слаба гарэць, тлець, вылучаючы многа дыму. На месцы клуба курыліся асмалкі сцен, расцягнутых і залітых. Брыль. Бледная курыцца на сцяне газоўка. Купала. / Пра пахучыя рэчывы. Ладан курыцца.
2. чым і без дап. Вылучаць выпарэнні, лёгкі туман, пару. Адцвілі Вясёлыя пралескі, Увайшлі Усе рэчкі ў берагі. У пуху зялёным Пералескі, Цёплай парай Курацца лугі. Дзеружынскі. А над балотамі паўставаў туман, ад вясенняй вільгаці ледзь прыкметна курыліся лясы. Чарнышэвіч. // Пакрывацца, зацягвацца пылам, снегам і пад. [За выганам] віўся Ліцкі шлях. Ён увесь — на колькі ахапляла вока — быў запоўнены фурманкамі і пешаходамі — жыў, плыў рэчкаю бурліваю. Грукацеў, курыўся пылам. Гартны.
3. Паднімацца ўверх, віцца, кружыцца (пра дым, туман, снег, пыл і пад.). На вуліцы курыўся пыл ад бітай цэглы, сухі, гарачы. Лынькоў.
4. безас. Пра наяўнасць жадання, ахвоты курыць. Добра курыцца ў лесе,.. прыемна пахне над снегам махорка!.. Брыль.
5. Зал. да курыць (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
курыцца, курэць, курэцца, клубіцца, пыліцца, пыліць
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
закуры́цца 1, ‑куруся, ‑курышся, ‑курыцца; зак.
Пакрыцца сажай; задыміцца. Сцены закурыліся ад дыму.
закуры́цца 2, ‑курыцца; зак.
Пачаць курыцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
закуры́цца², 1 і 2 ас. не ўжыв., -у́рыцца; зак.
Пачаць курыцца (у 1 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
курэ́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ры́ць; незак.
Тое, што і курыцца (у 1—3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кури́ться
1. (выделять дым) курэ́ць;
2. (о пыли, тумане) куры́цца;
3. страд. куры́цца; см. кури́ть 1.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
накуры́цца, ‑куруся, ‑курышся, ‑курыцца; зак.
Уволю, многа пакурыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)