f -, -en ава́рыя, кале́цтва [гі́бель] у вы́ніку ава́рыі [няшча́снага вы́падку]
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Sélbstverstümmelung
f -, -en наўмы́снае прычыне́нне сабе́кале́цтва; самастрэ́л
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Verkrüpplung, Verkrüppelung
f -, -en
1) няве́чанне, кале́чанне
2) кале́цтва
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
скале́чыцца, ‑чуся, ‑чышся, ‑чыцца; зак.
Разм. Атрымаць цяжкае калецтва; знявечыць сябе. Кірэйка як скокнуў на дол, дык і скалечыўся.Марціновіч.У лепшым выпадку можна сарвацца і запэцкацца ў гразь, а то можна ўпасці ў яму.. і скалечыцца.Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
інвалі́д
(лац. invalidus = бяссільны, слабы)
чалавек, які страціў працаздольнасць у выніку ранення, хваробы ці калецтва.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
Verstümmelung
f -, -en
1) кале́цтва, пашко́джанне
2) скажэ́нне, псава́нне, няве́чанне
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
пакале́чаны, ‑ая, ‑ае.
1.Дзеепрым.зал.пр.ад пакалечыць.
2.узнач.прым. Які атрымаў калецтва; знявечаны. [Алена] спынілася каля лавы.., падняла посцілку, зірнула на мёртвы пакалечаны твар дзяўчыны і самлела.Чарнышэвіч.// Які атрымаў значныя пашкоджанні, даведзены да нягоднасці (пра рэчы, прадметы). Дрэвы.. стаялі пакалечаныя, і замест галінак тырчалі ў розныя бакі кароткія абрэзкі сукоў.Шахавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ułomność
ж.
1. [фізічная] загана, калецтва;
2. слабасць;
ułomność natury ludzkiej — слабасць людскога характару; слабасць чалавечай прыроды (натуры)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
узако́нены, ‑ая, ‑ае.
1.Дзеепрым.зал.пр.ад узаконіць.
2.узнач.прым. Устаноўлены, вызначаны якім‑н. законам, пастановай. Я лаўлю [рыбу] ўзаконеным метадам, — сказаў Вярстоўскі.Гаўрылкін.Не любіў і не паважаў [Фокін] аўтарытэтаў, апрача свайго, а ўзаконеныя правілы і распараджэнні лічыў, што яны пісаліся не для яго.Машара.// Які стаў звычайным, перастаў хваляваць, звяртаць на сябе ўвагу. [Дзядзька Міша:] — Гэта не гульня, не спорт,.. а .. узаконенае калецтва!Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скале́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак.
1.каго. Учыніць каму‑н. цяжкае калецтва, зрабіць калекам. Адмаўчалася Зося. Не пікнула нават, абы толькі паляжаць яшчэ дзянёк, каб не скалечыць сябе на ўсё жыццё.Крапіва.[Савасцянчык:] — Кінуць жывёлу на дажджы... Хамут жа намокне, вы ж каня скалечыце, пакуль да сваёй Лонвы даедзеце.Пташнікаў.//што. Сапсаваць што‑н., пашкодзіць. І мы парашылі машыну разбіць, скалечыць так, каб ні адна дэталь не магла быць скарыстана.Шамякін.[Лора:] — Тыя прафесары, што вучылі мяне, скалечылі мой голас назаўсёды.Вітка.
2.перан.; што. Маральна знявечыць, сапсаваць. Скалечыць душу. □ Спрактыкаваны педагог, .. [Адам Юр’евіч] добра ведаў, што дзіцячы розум вельмі лёгка можна скалечыць няправільным выхаваннем, і стараўся, каб яго дзеці з маленства пранікаліся павагай да людзей працы.Майхровіч.З болем гляджу на чалавека, якога знявечыла, скалечыла жыццё, і хочацца яму памагчы.Вярцінскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)