правалі́ць, -алю́, -а́ліш, -а́ліць; -а́лены; зак.
1. што. Праламаць, абрушыць.
П. падлогу.
2. што. Загубіць якую-н. справу (разм.).
П. мерапрыемства.
3. каго-што. Адхіліць, адвесці (разм.).
П. каго-н. на экзамене (паставіць нездавальняючую ацэнку).
|| незак. права́льваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. права́л, -у, м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Страце́нне ‘смяротная кара’, ‘адсячэнне (галавы)’ (Нас., Гарэц.), страцэ́ня, страцэнё ‘знішчэнне’ (Сл. ПЗБ), страце́не ‘страта’ (Нар. Гом.), стра́ціць ‘загубіць, знішчыць, пазбавіць жыцця’ (Нас., ТСБМ, Нар. Гом., Сержп. Прымхі, Сл. ПЗБ, Некр. і Байк.). У спецыфічным значэнні ‘пазбаўленне жыцця’, хутчэй за ўсё, з польск. stracenie ‘пакаранне смерцю’, stracić ‘пакараць смерцю’, што развілося на падставе значэння ‘згубіць, загубіць’, тыповага для стра́ціць, што да тра́ціць (гл.), параўн. страта ‘згуба’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
истреби́ть сов. зні́шчыць, мног. пазнішча́ць, вы́нішчыць; (погубить — ещё) загубі́ць; (вывести — ещё) вы́весці;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
загу́блены
1. загу́бленный, погу́бленный; угро́бленный;
2. перен. загу́бленный, погу́бленный; разру́шенный;
3. потра́ченный, загу́бленный;
1-3 см. загубі́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прада́жнік, ‑а, м.
Той, хто прадае, прадаў (у 2 знач.) каго‑, што‑н.; здраднік. Знайшоўся ж прадажнік, што цераз балота Чужынцаў правёў, каб людзей загубіць. Зарыцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Перарэза ’назольнае дзіцё’ (Шах.). Утворана ад перарэзаць ’знішчыць, загубіць’ < пера- і рэзаць (гл.) пры дапамозе суф. ‑а (як плакса, назола і інш.). Параўн. яшчэ рус. арх., алан., наўг. перерез ’моцная стомленасць, змора’, ’натуга, надрыў’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
абу́х, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.
1. Тупая патоўшчаная частка вострай прылады (звычайна сякеры), процілеглая лязу.
Удар абухом.
2. перан. Дурань (лаянк.)
А. верыць аднаму сабе, а ўсіх астатніх падазрае ў нечым.
◊
Падвесці пад абух — загубіць.
Як абухом па галаве — уразіць раптоўнай непрыемнай весткай.
|| памянш. абушо́к, -шка́, мн. -шкі́, -шко́ў, м.
|| прым. абухо́вы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
zmarnować się
зак.
1. прапасці; загінуць;
2. загубіць сябе
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
змарнава́ць, ‑ную, ‑нуеш, ‑нуе; зак., што.
Марна страціць, загубіць. Маці казала, быў.. [Сузан] настойлівы і працавіты, ніколі не змарнаваў ніводнага дня. Лынькоў. Лісток завялы ён [бацька] сарваў і кінуў злосна ўбок: — Такое дрэўца змарнаваў дарэмна, галубок! Вялюгін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
zmarnować
зак.
1. змарнаваць; дарма страціць;
zmarnować czas — змарнаваць час;
2. разарыць;
zmarnować gospodarstwo — разарыць гаспадарку;
3. загубіць;
zmarnować zdrowie — загубіць здароўе
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)