кармі́ць несов. корми́ть; пита́ть;
◊ к. абяца́нкамі — корми́ть обеща́ниями; корми́ть за́втраками;
во́шай к. — вшей корми́ть;
к. хле́бам — корми́ть хле́бом;
к. чарве́й — корми́ть черве́й;
хле́бам не кармі́ — хле́бом не корми́;
к. як на зарэ́з (забо́й) — корми́ть как на убо́й;
паі́ць і к. — пои́ть и корми́ть;
во́ўка но́гі ко́рмяць — посл. во́лка но́ги ко́рмят;
салаўя́ ба́йкамі не ко́рмяць — посл. соловья́ ба́снями не ко́рмят;
кармі́ муко́ю, дык по́йдзе руко́ю — посл. не гони́ кнуто́м, а гони́ овсо́м;
як во́ўка ні кармі́, ён усё ў лес глядзі́ць — посл. как во́лка ни корми́, он всё в лес гляди́т
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ovem lupo committere
Авечку даверыць ваўку.
Овцу доверить волку.
бел. Пусціць ваўка ў аўчарню. Пусціць свінню ў агарод.
рус. Пустить козла в огород. Доверили волку стадо стеречь. Пустили козла в огород, а волк в пастухи нанялся.
фр. Donnez la brebis à garder au loup (Доверить волку охранять овцу).
англ. It’s a foolish sheep that makes a wolf his/its confessor (Глупа овца, которая делает из волка своего духовника).
нем. Den Bock zum Gärtner setzen (Козла сделать садоводом).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
БЯРЭ́ЗІНА, Заходняя Бярэзіна,
рака ў Беларусі, у Гродзенскай і Мінскай абласцях, правы прыток Нёмана. Даўж. 226 км. Пл. вадазбору 4 тыс. км². Пачынаецца каля в. Бортнікі Маладзечанскага р-на Мінскай вобл. Асн. прытокі: Краўлянка, Альшанка, Чарніца, Чапунька (справа), Іслач, Волка (злева).
Даліна выразная, шыр. ў верхняй ч. ад 500 м да 3 км, ніжэй 3—4 км. Пойма нізкая, асушаная, месцамі ўзгорыстая, шыр. ў вярхоўі 200—500 м, на астатніх участках ад 300 м да 3 км. Рэчышча моцназвілістае, шыр. ракі ў межань у вярхоўі 5—20 м, у сярэднім і ніжнім цячэнні 20—35 м, паблізу вусця да 50 м. Найвышэйшы ўзровень разводдзя ў верхнім і сярэднім цячэнні ў канцы сак., у ніжнім — у пач. красавіка. Замярзае ў 2-й пал. снеж., крыгалом у сярэдзіне сакавіка Сярэднегадавы расход вады ў вусці 30 м³/с. Мясцовае суднаходства (за 45 км ад вусця) у перыяд высокай вады. У сярэднім цячэнні ракі Сакаўшчынскае вадасховішча. У маляўнічай мясціне (12 км на Пн ад г. Маладзечна) зона адпачынку Барок. Амаль усе прытокі Бярэзіны каналізаваныя. У басейне ракі каля 20 каналаў (агульная даўж. больш за 150 км).
т. 3, с. 414
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Cornix cornici nunquam oculum effodit
Груган гругану ніколі вока не выдзеўбе.
Ворон ворону никогда глаз не выклюет.
бел. Змяя змяю не кусае. Злодзей злодзея не выдасць. Груган гругану вока не клюе.
рус. Ворон ворону глаза не выклюет. Волк волком не травится (а поп попом не судится). Волк волка не съест. Волк волку хвоста не отдавит.
фр. Corbeau contre corbeau ne se crèvent jamais les yeux (Ворон ворону глаз не выклюет).
англ. Dog does not eat dog (Собака собаку не съест).
нем. Eine Krähe hackt der anderen die Augen nicht aus (Одна ворона не выклюет глаза другой).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Бо́жа и бо́жа м. (звательная форма от Бог) Бо́же и бо́же межд.;
◊ б. збаў — бо́же упаси́;
барані́ (крый) б. — не дай (изба́ви, упаси́, не приведи́) бог;
даруй б. — поми́луй бог; прости́ го́споди;
б. мой! — бо́же мой! бог мой!;
дай б. на́шаму цяля́ці во́ўка спайма́ці — посл. дай бо́же на́шему теля́ти во́лка пойма́ти
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Unus vir nullus vir
Адзін чалавек ‒ ніякі чалавек/нічога не значыць.
Один человек ‒ никакой человек/ничего не значит.
бел. Адзін у полі не воін. Адзін дуб у полі ‒ то не лес.
рус. Один в поле не воин. Один солдат ‒ не полк. Один в море не рыбак. Одно дерево ‒ не тёмный лес. Один сын ‒ не сын, два сына ‒ полсына, три сына ‒ сын. Один и у каши загинешь. Один палец не кулак.
фр. Homme seul est viande à loup (Один человек ‒ это мясо для волка).
англ. Two heads are better than one (Две головы лучше одной).
нем. Ein Mann ist kein Mann (Один человек ‒ не человек). Einer ist keiner (Один ничего не значит).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Aequo animo qui malis miscetur, est malus
Хто спакойна сыходзіцца з благімі людзьмі, той сам благі.
Кто спокойно сходится с плохими людьми, тот сам плохой.
бел. Каля вады намочышся, каля агню апячэшся/каля мукі запылішся.
рус. С кем хлеб-соль водишь, на того и походишь.
фр. Est mauvais le berger qui aime le loup (Плох тот пастух, который любит волка).
англ. He that lives with the wolves learns to howl (Кто живёт с волками, учится выть). A man is known by the company he keeps (Человека знают по компании, с которой он водится).
нем. Wer mit Hinkenden umgeht, lernt hinken (Кто общается с хромым, учится хромать).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Ubi leonis pellis deficit, vulpinam induendam esse
Дзе няма шкуры льва, там варта надзяваць шкуру лісы.
Где нет шкуры льва, там следует надевать шкуру лисицы.
бел. Дзе сілаю не возьмеш, трэба розумам надтачыць. Дзе не пераскочу, там падлезу. На панскі розум ёсць мужыцкая хітрасць. Не сілаю трэба браць, а уменнем.
рус. Где силой взять нельзя, там надо полукавить. Нельзя перескочить ‒ так можно подлезть. Ловят волка не гонкою, а уловкою.
фр. Ce que lion ne peut le renard le fait (Что не может лев, сделает лиса).
англ. A wise man will hit at the edge of his wit (Мудрый человек бьёт остриём ума).
нем. Kraft allein tut’s nicht (Одна сила ничего не сделает).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
In discendo lupus nimis affirmans ait «agnus»
Калі вучыш ваўка гаварыць, ён заўсёды скажа: ягня.
Если учишь волка говорить, он всегда скажет: ягнёнок.
бел. Лысае жарабя ўрадзілася, лысае і здохне. Колькі ваду ні гатуй, усё вада будзе. Хоць крычы, хоць не крычы, а быць Пахому такому.
рус. Ты чёрта свяжи, а он в воду смотрит. Волк и всякий год линяет, а нрава не меняет. Горбатого могила исправит. Сколько с быком ни биться, а молока от него не добиться.
фр. Un vieux chien ne s’accoutume point à porter le collier (Старая собака никогда не привыкнет носить ошейник).
англ. What is bred in the bone will not come out of the flesh (Что въелось в кости, не выйдет плотью).
нем. Wider die Natur kann keiner (Против природы не может никто).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Annosa vulpes haud [facile] capitur laqueo
Старая ліса не [лёгка] трапляе ў пастку.
Старая лисица не [легко] попадает в западню.
бел. Старога вераб’я не падманеш. Старога ліса не ашукаеш.
рус. Старую лису второй раз в капкан не заманишь. Старого воробья на мякине не проведёшь. Старого дятла в гнезде не поймаешь. Старого волка в тенета не загонишь. Старая крыса ловушку обходит. Старую лису дважды не проведёшь.
фр. Bon renard ne se prend pas deux fois au même piège (Толковый лис дважды не попадётся в одну и ту же ловушку).
англ. Old birds are not to be caught with chaff (Старых птиц не ловят на мякине).
нем. Alte Spatzen fängt man nicht mit Spreu (Старых воробьёв не ловят мякиной). Alter Fuchs kommt nicht zweimal ins Garn (Старый лис не ходит дважды в сеть).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)