coat

[koʊt]

1.

n.

1) паліто́ n.; пінжа́к -а́, сурду́т -а m.

2)

а) шэрсьць f., фу́тра n. (жывёліны)

б) лупі́на, ску́рка, абало́нка f.

a coat of bark — кара́ (дрэ́ва)

3) пласт -у m., слой -ю m.

a coat of paint — слой фа́рбы

2.

v.t.

пакрыва́ць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

апрану́ць сов.

1. (каго, што) оде́ть; (што на каго) наде́ть;

2. (каго, што) разг. (обеспечить одеждой) оде́ть;

3. (у каго, у што) наряди́ть (кем, во что), оде́ть (кем, во что);

а. у мядзве́дзя — наряди́ть (оде́ть) медве́дем;

а. у мядзве́джае фу́тра — наряди́ть (оде́ть) в медве́жью шу́бу

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

utility

[juˈtɪləti]

1.

n., pl. -ties

1) кары́снасьць, прыго́днасьць, прыда́тнасьць f.

A fur coat has more utility in winter than in summer — Фу́тра больш прыда́тнае ўзімку, чым уле́тку

2) кары́сная рэч

3) кампа́нія, яка́я выко́нвае грама́дзкія паслу́гі

public utility — прадпрые́мства камуна́льных паслу́гаў

2.

adj.

ужыва́ны для практы́чных мэтаў

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

ску́рка ж

1. (футра) Fell n -(e)s, -e, Féllchen n -s, -;

2. спец (наждачная) Schmírgelzeug n -(e)s, Schmírgelpapier n -s, -e; Gláspapier n (шкляная);

3. (плеўка) Häutchen n -s, -;

4. бат (абалонка пладоў) Schále f -, -n; Hülle f -, -n, Pélle f -, -n

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

fox

[fɑ:ks]

1.

n.

1) ліс -а m., ліса́, лісі́ца, лі́ска f.

young fox — лісянё, лісяня́ n., pl. лісяня́ты

2) лісі́нае фу́тра

3) хі́тры чалаве́к

2.

v.t. informal

абхітры́ць, ашука́ць

3.

v.i.

1) хітры́ць

2) кі́снуць (пра пі́ва)

3) выцьвіта́ць, пакрыва́цца бу́рымі пля́мамі (пра папе́ру)

4) палява́ць на лі́саў

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

Mántel

m -s, Mäntel

1) паліто́, плашч, шыне́ль, фу́тра

2) по́крыва, схоў

únter dem ~ der Nacht — пад по́крывам но́чы

3) тэх. кажу́х, абало́нка, пакры́шка

◊ den ~ nach dem Wínde hängen [dréhen, kéhren] — ≅ трыма́ць нос па ве́тру

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

◎ Пе́сак 1 пясок ’трус’ (Нас.). Памянш. да пес (гл.), якое выкарыстоўвалася для называння розных звяркоў з густой поўсцю. Параўн. ст.-рус. песикь ’пясец’ (XVI ст.) і тсы©ь ’шчанё’; як родавая назва рус. песь ужывалася ў адносінах да воўка, лісы, сабакі (Даль, 3, 105); сюды ж таксама рус. (тул.) песец ’даўгашэрсны трус’. Паводле Німчука (Давньорус., 205), да XVII ст. ва Украіне вадзіўся звярок песок, якога здабывалі на футра: рысь, пески и коты; суф. ‑ець актыўна выцясняўся суф. ‑ок (< ькь).

◎ Пе́сак 2 ’простая шашка ў гульні ў шашкі’ (Нас.). Няясна. Магчыма, пераасэнсаванае пешка (*пёійак?), гл.

◎ Пе́сак 3 ’пясок’ (докш., Сл. ПЗБ). З польск. piasek ’тс’ (Мацкевіч, там жа, 3, 509). Націск на першым складзе спрыяў аднаўленню этымалагічнага ‑ė‑ (усх.-слав. гтъськъ ’пясок’). Вытворнае пескавы Чышчаны’ (мядз., Жыв. сл.), параўн. пескавы ’тс’ (Станк., Сл. ПЗБ), пескаву́ ’тс’ (ТС) — ад пясок

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

По́ўсць, по́ўсь, по́ўсьть ’шэрсць’, ’падшэрстак’, ’пыл, валаконцы, якія збіраюцца пад кроснамі або пры апрацоўцы нітак ці кужалю’ (ТСБМ, Янк. 1, Гарэц., Уладз., Касп., Сл. ПЗБ, ТС, Бяльк.), ’асцюкі ў коласе’ (пух., асіп., ЛА, 2), ’шэрсць, якая вылазіць з жывёлы’ (Шат.), ’футра’ (смарг., Сл. ПЗБ), по́высць ’воўна’ (Мат. Маг.), укр. повсть ’лямец’, рус. дыял. полсть ’лямцавая посцілка’, ’полка’, полсти́на ’лямец’, ст.-рус. пълсть ’лямец, дыван з лямцу’, польск. pilść, чэш. plst ’лямец, фетр’, в.-луж., н.-луж. pjelsć, славац. plsť, славен. pȏlst, серб.-харв. пу̏ст ’лямец’, балг. плъст, макед. pólst ’тс’ (Lex. mac. du XVI‑e siecle). Да прасл. *pьlstь, роднаснага ст.-в.-ням. filz ’воўна’, англ.-сакс. felt, швед., дац. filt, лац. pilleus, pilleum ’лямцавы капялюш’, грэч. πῖλος ’лямец’, што ўзыходзяць да і.-е. *piles‑ ’волас’ (БЕР 5, 372; Скок, 3, 81–82; Фасмер, 3, 318; Шустар-Шэўц, 2, 1078; Сной₂, 542).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ско́рам ‘тлустая скаромная ежа’ (Нас.; брасл., ашм., воран., кам., Сл. ПЗБ). Укр., рус. ско́ром, стараж.-рус. скоромъ ‘тлушч, масла’, ‘скаромная ежа’, рус.-ц.-слав. скрамъ ‘тлушч, маслістасць’, польск. skrom ‘тлушч, сала’, серб.-харв. скра̏ма ‘плеўка, футра, струп’, балг. скрам ‘слой тлушчу пад ежай’, макед. скрама ‘плёнка, пенка (на паверхні вадкасці)’. Прасл. *skormъ ‘тлушч’ таго ж паходжання, што і корм, карміць (гл.), ад і.-е. кораня *(s)ker‑ ‘рэзаць’, з ‑m‑ пашыральнікам, г. зн. ‘тое, што аддзіраецца, адразаецца, напрыклад, слой тлушчу, сала і г. д.’; гл. Фасмер, 3, 653; Брукнер, 496; Скок, 3, 269; БЕР, 6, 790; Пятлёва, Этимология–1974, 16; Мартынаў, Этимология–1968, 17. Іншыя версіі: параўнанне з лац. cremor ‘густы сок, які здабываецца з раслінных рэчываў’ (гл. Патабня ў Праабражэнскага, 2, 308), або з літ. šeŕti ‘карміць скаціну’, грэч. κορέυνΰμι ‘накормліваю’ і г. д. (Вальдэ-Гофман, 1, 204) — адхіляюцца па фанетычных прычынах. Параўн. корм.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

во́ўчы прям., перен. во́лчий;

~чыя зу́бы — во́лчьи зу́бы;

~чая хі́трасць — во́лчья хи́трость;

~чае фу́тра — во́лчий мех;

○ ~чая зя́па — мед. во́лчья пасть;

~чая я́ма — охот., воен. во́лчья я́ма;

~чыя я́гады — во́лчьи я́годы;

в. біле́т (па́шпарт) — ист. во́лчий биле́т (па́спорт);

◊ в. апеты́т — во́лчий аппети́т;

~чая мара́ль — во́лчья мора́ль;

в. зако́н — во́лчий зако́н

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)