кантаміна́цыя, ‑і, ж.

1. Змешванне дзвюх або некалькіх з’яў, падзей пры іх апісанні. У прадмове М. Федароўскі звярнуў увагу чытача і на вельмі характэрную з’яву ў фальклоры — кантамінацыю, г. зн. на пераход сюжэтаў і матываў з адной казкі ці песні ў другую, зліццё іх і перапляценне. Саламевіч.

2. Узнікненне новага слова або словазлучэння ў выніку збліжэння, аб’яднання двух розных слоў або выразаў, блізкіх па значэнню ці гучанню (напрыклад, няправільны выраз «іграць значэнне» ўтвараецца шляхам кантамінацыі двух выразаў: іграць ролю і мець значэнне.).

[Ад лац. contaminatio — сутыкненне, змешванне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шы́ты, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад шыць.

2. у знач. прым. Зроблены, выраблены шыццём; сшыты. Ты вострым плугам Рэзаў дзірваны. Насіў з дзяругі Шытыя штаны. Куляшоў. З гэтай простай прапановай нельга было не згадзіцца, асабліва калі прыняць пад увагу лёгкасць шытых чоўнаў. Маўр.

•••

Не лыкам шыты — пра чалавека, не пазбаўленага здольнасцей, ведаў, умення трымаць сябе і пад.

Шыта белымі ніткамі — няўмела, няўдала, дрэнна скрыта, схавана што‑н.

Шыта-крыта — скрытна, патаемна ад іншых, у поўнай тайне (застаецца, робіцца і пад.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Hínsicht

f -, -en адно́сіны, су́вязь, дачыне́нне, пункт гле́джання

in díeser ~ — у гэ́тых адно́сінах, з гэ́тага бо́ку

in ~ auf etw. (A) — прыма́ючы пад ува́гу што-н.

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

акцэ́нт

(лац. accentus)

1) асаблівасці вымаўлення, якія праяўляюцца пры размове чалавека не на роднай мове;

2) націск у слове. а таксама знак націску;

3) перан. падкрэсліванне асобных думак, слоў пры гаворцы;

зрабіць а. на чым.-н. — звярнуць увагу на што-н.;

4) муз. выдзяленне гуку або акорда шляхам яго ўзмацнення.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Выбача́ць ’дараваць, прабачаць’ (Нас., Грыг., Яруш., Шпіл., Касп., Гарэц., Байк. і Некр., Бір. Дзярж., БРС, КТС), выбачэ́нне ’прабачэнне’ (Нас., Яруш., Гарэц., Байк. і Некр., БРС), выбачанне ’літасць’ (Нас.), укр. вибача́ти ’дараваць, прабачаць’, вибачення ’прабачэнне’. З польск. wybaczać ’тс’, wybaczenie ’прабачэнне’, wybaczanie ’тс’, што ў сваю чаргу ад baczyć ’звяртаць увагу, глядзець пільна’. Параўн. палес. выбачиты ’выпусціць з вачэй (з поля зроку)’, г. зн. ’не глядзець, не звяртаць увагі, прабачаць’ (Булг., 194; Брукнер, 10); гл. ба́чыць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Нібына́мкі ’няважна, пляваць’ (Некр.). Паводле Карскага (2–3, 69), утворана пры дапамозе суфікса ‑кі, аднак зыходная аснова няясная: нібы нам?, параўн. нібы што ’няважна, абыякава’, нам нібы што = нам усёроўна. Малаверагодная сувязь з польск. bynajmniej ’па меншай меры, ва ўсякім выпадку’, параўн. бынаймней, бынамней ’калі б, чуць-чуць; без патрэбы; чуць не’ (Нас.), якую, аднак, нельга не прыняць пад увагу, калі дапусціць пераробку канца слова як у няупамкі (гл.), тады з ⁺ж бынамней ’нічуць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Óbacht

f - ува́га, назіра́нне

auf j-n, etw. (A) ~ gében* — звярта́ць ува́гу на каго́-н., што-н.

etw. in ~ néhmen* — прыня́ць што-н. да ўва́гі

~! — ува́га!

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Blick

m -(e)s, -e по́зірк, по́гляд

den ríchtigen ~ für etw. háben — разбіра́цца ў чым-н.

kéinen ~ für etw. háben — не браць што-н. пад ува́гу

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Quark

m -s

1) тваро́г

2) разм. бязглу́здзіца, глу́пства

◊ sich um jéden ~ kümmern — звярта́ць ува́гу на ўся́кае глу́пства

sich in jéden ~ míschen — ты́цкаць усю́ды свой нос

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

allowance [əˈlaʊəns] n.

1. грашо́вая дапамо́га;

family allowance грашо́вая дапамо́га на дзяце́й/сям’ю́;

travel allowance гро́шы на пае́здку

2. дазво́л на право́з;

a luggage allowance of 20 kilos дазво́л на право́з 20 кілагра́маў багажу́

3. AmE кішэ́нныя гро́шы

♦

make allowance(s) for прыма́ць пад ува́гу, прыма́ць у разлі́к

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)