1. Вялікі па працягласці знізу ўверх або далёка размешчаны ў напрамку знізу ўверх; проціл. нізкі.
В. рост.
В. дом.
Высокія горы.
Жыць высока (прысл.). В. лоб (вялікі).
2. Значна большы за сярэднюю норму, за сярэдні ўзровень.
В. ціск крыві.
В. ўраджай.
Высокія тэмпы развіцця.
В. працэнт.
Высокая вада (на высокім узроўні).
3. Выдатны па сваім значэнні, вельмі важны, пачэсны (кніжн.).
Высокая адказнасць.
В. гонар.
Высокая ўзнагарода.
В. госць.
4. Поўны глыбокага значэння, незвычайны па сваім змесце (кніжн.).
Высокая ідэйнасць.
В. стыль.
5. Вельмі добры.
Высокае майстэрства.
Кніга высокай вартасці.
Быць высокай думкі пра каго-н.
6. Тонкі, гучны, які ўтвараецца ваганнямі вялікай частаты (пра гукі).
В. голас.
Высокая нота.
|| наз.вышыня́, -і, мн. вышы́ні, вышы́нь, ж. (да 1, 2 і 6 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Па́цепнік, паціпнік, пацапнік, пацяпнік, пацемнік, пацэп‑ нік, поцепнік ’драбналессе, хмызняк, кусты’, ’густы невялікі лес’ (Нас., Мядзв., Юрч., ТС), слаўг.поцябнік, поцяпнік ’тс’ (Яшк.), ’дробныя, абцярэбленыя сукі; дробныя дровы з парасніку’ (Нас.; маг., Яшк.), ’дробны лес, які застаўся на месцы высечанага лесу’ (Касп.). Беларускае. Утворана, як і па‑рас‑нік ’малады лес’. У якасці роднасных іншаславянскіх лексем можна ўказаць польск.ciepać, ciepnąć, ćpać, ćpić ’кідаць, кінуць, ціснуць’, ’ударыць’, ’махнуць’ (параўн. фразу: Глядзі, які лес вымахаў/), якія можна зблізіць семантычна са значэннем бел. слова ’дробныя, абцярэбленыя сукі, дровы’. Другая група значэнняў ’драбналессе; густы, невялікі лес на месцы высечанага’ працягвае семантыку літ.stieptis ’выцягвацца, цягнуцца ўверх’, лат.stiepties ’тс’, ’расці’ пра хуткі рост. У гэтым выпадку можна бачыць балтызм.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
height
[haɪt]
n.
1) рост -у m. (чалаве́ка), вышыня́f. (ха́ты, гары́)
2) узвы́шша n.
3) верхаві́на f. (гары́), верх -у m.
4) найвышэ́йшая ступе́нь, кра́йнасьць f.
the height of fashion — апо́шні крык мо́ды
5) высо́кі ранг, высо́кая ступе́нь
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
1. Даглядаючы, забяспечваць рост, развіццё (раслін); вырошчваць. Расціць жыта. Расціць сад. □ Няхай Ганна раскажа .. [камсамолкам], як яна росціць лён.Сабаленка.// Гадаваць, выхоўваць. Для радасці мяне расціла маці І аддала мне сэрца і жыццё.Русак.— Лёгка расціць дзяцей, калі аб іх не адна толькі маці клапоціцца.Шамякін.// Даваць магчымасць расці (пра валасы, поўсць). Расціць вусы.// Садзейнічаць развіццю каго‑, чаго‑н. Расціць кадры. Расціць талент. □ Сягоння сілы, ўпартасці стае, каб добрае расціць, ліхое крэсліць!В. Макарэвіч.
2. Прарошчваць на солад. Расціць ячмень.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
высо́кія цэ́ны sehr hóhe Préise; gepféfferte Préise (разм.);
ён высо́кага ро́сту er ist groß [hoch gewáchsen];
◊
Высо́кія Дагаво́рныя Бакі́дып. die Hóhen Vertrágschließenden Séiten;
высо́ка ацэ́ньваць hoch schätzen vt
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
вы́цягнуццасов.
1. вы́дернуться;
ні́тка ~нулся з іго́лкі — ни́тка вы́дернулась из иглы́;
2. (увеличиться в длину) вы́тянуться;
суке́нка ~нулася — пла́тье вы́тянулось;
3.разг. (вырасти) вы́тянуться;
хло́пчык за ле́та ~нуўся — ма́льчик за ле́то вы́рос (вы́тянулся);
4. (распростереться) растяну́ться;
в. на ла́ве — растяну́ться на скамье́;
5. (выпрямиться) вы́тянуться;
в. на ўвесь рост — вы́тянуться во весь рост;
6. (расположиться по одной линии) вы́тянуться;
7.разг. (выйти с трудом) вы́брести, вы́ползти;
◊ твар ~нуўся — лицо́ вы́тянулось;
каб ты ~нуўся! — бран. чтоб ты околе́л!;
в. ў стру́нку — вы́тянуться в стру́нку
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
development
[dɪˈveləpmənt]
n.
1) разьвіцьцё n.
2) працэ́с разьвіццьця́; рост -у m.
3) разбудо́ва f.
4)
а) пасёлак -ка m.
б) гру́па новазбудава́ных дамо́ў
5) падзе́я, вы́нік
the latest developments in world affairs — апо́шнія падзе́і ў сьве́це
6) Phot. праяўле́ньне n.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
зале́жнасць, ‑і, ж.
1. Падпарадкаванасць чужой уладзе, волі. Прыгонная залежнасць. Быць у залежнасці. □ [Пілацееў] адчуў сваю залежнасць .. ад шматлікіх, непадуладных яму сіл, у прыватнасці і ад незнаёмага рыжага насільшчыка.Галавач.
2. Абумоўленасць чаго‑н. якімі‑н. абставінамі, прычынамі. [Дзядам] досыць пабачыць першы вырай журавоў, каб сказаць, які будзе авёс. У залежнасці ад вышыні лёту знаходзіўся і рост аўса: высока ляціць вырай — І высокі вырасце і авёс.Колас.
3. Спосаб злучэння слоў або сказаў, які выражае падпарадкаванасць аднаго слова ці сказа другому. Залежнасць прыметніка ад назоўніка. Залежнасць даданага сказа ад галоўнага.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гадава́ць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; незак., каго-што.
1. Даглядаючы, выхоўваючы, забяспечваць рост, развіццё каго‑н. Гадаваць дзяцей.// Разводзіць, вырошчваць (жывёлу, расліны). Гадаваць цяля. Гадаваць сад.//перан. Быць асновай развіцця, існавання чаго‑н. Цвітуць палі ў адзенні новым, Гадуюць новыя сады.Колас.З сонцам гадуе зямля вінаграды.Купала.
2. Адрошчваць (валасы, ногці і інш.). Гадаваць бараду.
3.перан. Абдумваць у дэталях, выношваць (думку, план і пад.). У кожнага мара свая залатая, Якую мы песцім, гадуем і любім.Панчанка.[Кляновіч] кожны дзень гадаваў у душы нешта такое, што ў плыні афіцыяльнай работы лічыў самым галоўным.Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цэ́нымн.камерц. (адз.цана́) Préise pl;
накру́чваць цэ́ны Préise in die Höhe tréiben*;
падтры́мліваць цэ́ны Préise (unter)stützen;
падвышэ́нне цэн Préissteigerung f;
рост цэн Préiserhöhung f;
падзе́нне цэн das Fállen [Sínken] der Préise;
паніжэ́нне цэн Préissenkung f;
замаро́жванне цэн Préisstopp m -s, -s;
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)