Вахля́ць ’ляпіць, мазаць; рабіць што-небудзь на скорую руку’ (Нас.), рус. вахля́ть ’халтурыць, рабіць нядбайна’. Сюды адносяцца вахля́к ’слабасільны чалавек, вялы работнік’ (Нас.), вахля́й ’вялы, непаваротлівы чалавек’ (Нас.), рус. вахля́й. Далей сюды, бясспрэчна, адносіцца вахла́к ’вахлак’ (БРС); ’брудны, неахайны чалавек’ (КЭС), рус. вахла́к, вахляк ’дурань, нязграбны чалавек’. Фасмер (1, 280) лічыць рус. словы няяснымі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ляпе́за ’нязграбны, непаваротлівы чалавек’ (даўг., Сл. ПЗБ). Балтызм. Параўн. літ. lapė́ža ’някемлівы, павольны, мешкаваты чалавек’, lepeĩzeris ’павольны, вялы; разваліна, руіна-чалавек’. Грынавяцкене (там жа, 2, 720) прыводзіць літ. адпаведнік, семантычна тоесны, але які фармальна адрозніваецца (lepérza).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мерд ’мужчына’ (Гарб.). Іранізм. Параўн. яцвяжск. mard ’чалавек’ < ’смяротны’, а таксама перс. merd ’тс’ (< ст.-перс. martiya ’чалавек’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
man1 [mæn] n. (pl. men)
1. мужчы́на
2. чалаве́к;
a man of his word чалаве́к сло́ва
3. рабо́тнік, рабо́чы
4. infml муж; палюбо́ўнік
5. звыч. pl. men салда́т; матро́с; лётчык (не афіцэр);
officers and men афіцэ́ры і салда́ты
6. пе́шка (у шахматах)
♦
to a man усе́ як адзі́н
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
знамени́тость
1. (качество, свойство) славу́тасць, -ці ж.; выда́тнасць, -ці ж.;
2. (знаменитый человек) славу́ты (выда́тны) чалаве́к, славу́тасць, -ці ж., выда́тнасць, -ці ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
начні́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.
1. Няяркая лямпачка, якая запальваецца нанач.
2. Чалавек, які працуе ноччу або доўга не кладзецца спаць (разм.).
|| памянш.-ласк. начнічо́к, -чка́, мн. -чкі́, -чко́ў, м. (да 1 знач.; разм.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс, часткова)
катаржа́нін, -а, мн. -жа́не і (з ліч. 2, 3, 4) -жа́ніны, -жа́н, м.
Чалавек, які адбывае катаргу або які быў на катарзе.
|| ж. катаржа́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.
|| прым. катаржа́нскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс, часткова)
прыгажу́н, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. Прыгожы чалавек.
2. перан. Пра што-н. вельмі прыгожае. П.-цеплаход.
|| памянш. прыгажу́нчык, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 знач.; разм.).
|| ж.
прыгажу́ня, -і, мн. -і, -жу́нь.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс, часткова)
прынцыпо́вы, -ая, -ае.
1. Які датычыць прынцыпаў. Прынцыповае пытанне.
2. Які прытрымліваецца цвёрдых прынцыпаў П. чалавек. Прынцыповая крытыка.
3. Які датычыць чаго-н. толькі ў асноўным. Прынцыповая згода на што-н.
|| наз. прынцыпо́васць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс, часткова)
разгле́дзецца, -джуся, -дзішся, -дзіцца; зак.
1. Паглядзець вакол сябе, прыгледзецца. Зайшоў чалавек у хату, разгледзеўся.
2. перан. Азнаёміцца з абстаноўкай. Не даць р., апомніцца ворагу.
|| незак. разгляда́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца і разгля́двацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс, часткова)