мата́цца 1, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Рухацца з аднаго боку ў другі, знаходзячыся ў вісячым становішчы. У руках абедзвюх жанчын маталіся белыя хустачкі. Гартны.
2. Разм. Праводзіць час у раз’ездах, клапоцячыся аб чым‑н. [Муж] усё прападаў у камандзіроўках. Матаўся па ўсёй Мурманскай вобласці. Кудравец.
3. Зал. да матаць 1 (у 1 знач.).
мата́цца 2, ‑аецца; незак.
Зал. да матаць 2.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
bomb2 [bɒm] v.
1. бамбі́ць; закла́дваць мі́ны
2. BrE, infml ру́хацца ве́льмі ху́тка
3. AmE, infml правалі́ць экза́мен або́ тэст
4. infml правалі́цца, пацярпе́ць права́л (пра п’есу, шоу і да т.п.)
bomb out [ˌbɒmˈaʊt] phr. v. разбамбі́ць
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
зру́шыцца
1. sich verschíeben*; sich in Bewégung sétzen (пачаць рухацца);
2. (наблізіцца) zusámmenrücken vi (s);
◊ не зру́шыцца з ме́сца nicht vom Fleck [von der Stélle] kómmen*;
спра́ва не зру́шылася з ме́сца die Sáche kam nicht vom Fleck
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
steam2 [sti:m] v.
1. выпуска́ць па́ру, дымі́цца
2. ру́хацца (пры дапамозе пары)
3. гатава́ць е́жу над па́раю
steam up [ˌsti:mˈʌp] phr. v. пакры́цца па́раю, запаце́ць
♦
get steamed up (about/over smth.) BrE, infml расхвалява́цца (аб чым-н.)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
адсяка́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
1. Незак. да адсячы (у 1 знач.), адсекчы.
2. Аддзяляць чым‑н. (рыскай, палоскай і пад.) частку чаго‑н. Верх высокай тэлемачты адсякала ў небе барвовая палоска. Пташнікаў. // Спец. Аддзяляць частку геаметрычнай плоскасці, адрэзка прамой.
3. Пазбавіць магчымасці рухацца ў пэўным напрамку. На захад, адсякаючы адыход у Турэц, імчаліся коннікі. Брыль.
4. Незак. да адсячы, адсекчы (у 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стая́цца, стаіцца; безас. незак., каму (пераважна з адмоўем).
Пра жаданне або магчымасць стаяць, спыніцца на месцы, не рухацца. — Пойдзем на нашу паляну, пагаворым, — прапанаваў Кастусь, бачачы, што Зіне не стаіцца па месцы. Ваданосаў. Затрымайлаў, грузны, чырванашчокі і шыракаплечы чалавек гадоў пад сорак, ужо сядзеў у акаваным вазку і ледзь стрымліваў за лейцы маладую, бы паглянцаваную кабылу, якой ні хвіліначкі не стаялася ў аглоблях. Чыгрынаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узбудара́жыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; зак., каго-што.
Разм. Прывесці ў стан непакою, трывогі; заставіць рухацца, дзейнічаць; устрывожыць. Стральба ўзбударажыла вёску. Узбударажыць асіны рой. □ Вестка аб тым, што да крымскага берага падыходзяць судны, узбударажыла ўвесь шпіталь. С. Александровіч. Жарты, відаць, цягнуліся б і далей, каб раптоўны бразгат шархотак на двары не ўзбударажыў усіх. Броўка. Навошта ж тады ўзбударажылі Ганну, навошта ўзбаламуцілі спакойнае жыццё яе, разверадзілі душэўную рану? Хадановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
glint
[glɪnt]
1.
v.i.
1) сьвяці́цца (пра со́нца); блі́снуць; зіхаце́ць; ясьне́ць
2) ху́тка прано́сіцца, ху́тка ру́хацца
2.
n.
1) блеск, бляск -у m.; бліск -у m. (у вача́х)
2) я́снасьць f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Запрэ́нткі ’вельмі хуткі’ (Сл. паўн.-зах.). З польск. za ’надта’ + prędki ’хуткі’ (Сл. паўн.-зах., 2, 243). Відаць, да гэтага ж кораня і запрэ́ндзіцца ’уздумаць’, але прыклад «Як яму завэндзіцца, дык і заґізуя» (Сл. паўн.-зах.) можна тлумачыць іначай ’як яму заспяшаецца, дык і рване’: ад pręd‑ утворана prędzič ’хутка рухацца, спяшацца’, а потым дадаецца ‑ца < się і за‑ < za‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мжыць ’заплюшчыць вочы’, мжы́цца ’змыкацца, заплюшчвацца’, ’мроіцца, здавацца’ (Нас., Яруш.). Укр. мига́тися, мигну́тися ’мроіцца, здавацца’, ’здацца’, ’мільгаць’, польск. mżyć, mżeć ’міргаць (вачыма)’, ’драмаць’, ’склейвацца (пра вочы)’, ’глядзець, нібы праз туман’, mżonki ’паўсон’. Да прасл. migati > міга́ць (гл.) (Брукнер, 351) ’хутка рухацца туды-сюды’ > ’міргаць вачыма, калі надыходзіць сон’ (параўн. літ. miegóti ’спаць’) > ’бачыць праз сон нешта час-ад-часу’ > ’здавацца, мроіцца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)