Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Ро́зляг у выразе: розляг ідзе ’разносіцца, пашырацца (пра шум, крык і інш.)’ (навагр., Жыв. НС). Ад разляга́цца ’тс’, якое з прасл.*orz‑lęgati sę ’тс’ (параўн. укр.розляга́тися, польск.rozlegać się, н.-луж.rozlěgaś se, чэш.rozléhati se, славац.rozliehať sa, славен.razlégati se, серб.разле́гати се ’тс’, харв.razlèći se). Да раз- (роз-) і ле́гчы (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тыга ‘прэч’ (Адм.): тыга, гад! (Я. Колас). Волевыяўленчы выклічнік, магчыма, суадносіцца з ту-га́, цюга́ (гл.). Блізкія па форме выклічнікі, параўн. укр.тег, тега, ти́га, рус.ти́га‑ти́га, те́га, те́жа служаць для падзывання гусей і лебедзяў (гл. Фасмера, 4, 55) і, мажліва, імітуюць іх крык, падобна да макед.дыял.тъга‑тъга — падзыўныя для жывёлы і інш.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вар’я́цкі, ‑ая, ‑ае.
1. Уласцівы вар’яту; такі, як у вар’ята. Вар’яцкі смех. Вар’яцкія вочы. □ [Іван] прахапіўся адразу і ў тое ж імгненне пачуў недарэчны вар’яцкі крык.Быкаў.
3.перан.Разм. Які характарызуецца крайняй ступенню праяўлення, выключны (па сіле, велічы, напружанасці). Вар’яцкая злосць. □ Мы перамаглі буру, вар’яцкую сілу стыхіі і хутка паднімем парус зваротнага плавання.Гамолка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узбу́джаны, ‑ая, ‑ае.
1.Дзеепрым.зал.пр.ад узбудзіць.
2.узнач.прым. Які знаходзіцца ў прыўзнята-нервовым стане; усхваляваны, узрушаны. Ехалі падводы, ішлі ўзбуджаныя мужчыны і гучна аб чымсьці гаварылі.Каліна.Вясёлыя, узбуджаныя пары сядзелі цяпер па розных кутках.Броўка.// Які выражае, выяўляе такі стан. Узбуджаны голас. Узбуджаны твар. □ Я люблю Палявое гарачае лета, Гоман лесу І птушак узбуджаны крык.Кірэенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ускры́к, ‑у, м.
Разм. Раптоўны, адрывісты крык, выкрык. Раптоўна ўсе хлопцы прыселі, Ліда нават упала, з адчайным ускрыкам затуліўшы .. Верачку.Брыль.З усяго, што было пасля, мне толькі і запомніўся апошні ўскрык бацькі і збялелы як палатно твар забойцы, які ўжо ў наступную хвіліну, відаць, апамятаўшыся, шпурнуў ад сябе касу і кінуўся да бацькі, каб выцягнуць яго на сушэйшае месца...Шуцько.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шпа́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак., што і без дап.
Разм. Рабіць што‑н. з асобай сілай, энергіяй, імпэтам і пад. Захапіўшы ў першай пары Янка Маньку, Юрка Раю, Даюць дыхту, даюць жару, «Сербіянку», «Польку» шпараць.Купала.Слова за слова і ўжо цэлую прамову шпарыць жандар.Лынькоў.Матацыклісты шпараць па шашы. Паветра рэжуць, як электрапілы, У рокаце — надрыўны крык душы.Грачанікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзі́ків разн. знач. ди́кий;
дз. вінагра́д — ди́кий виногра́д;
~кая каза́ — ди́кая коза́;
дз. гнеў — ди́кий гнев;
дз. крык — ди́кий крик;
~кая ду́мка — ди́кая мысль;
дз. пляж — ди́кий пляж;
○ ~кае мя́са — мед. ди́кое мя́со
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)