суфлі́раваць, ‑рую, ‑руеш; ‑руе; незак.
Падказваць акцёрам словы ролі ў час спектакля. Гена прыносіць клей, намазвае пагоны, зашпільвае кабуру і лезе зноў пад стол, адкуль ён суфліруе. Жычка.
[Ад фр. souffler — падказваць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сухазе́м’е, ‑я, н.
Разм. Тое, што і суша (у 1 знач.). Прысела адпачыць і гарапашніца пчала. Адкуль яна ўзялася тут, над балотам, даволі далёка ад сухазем’я? В. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цяжа́рны, ‑ая, ‑ае.
Абл. Вельмі цяжкі. Астаўся ззаду шлях блукання, Цяжарны шлях пакут, туляння. Колас. Адкуль навісла над .. [Зосяю] гэта цяжарная ўдушлівая духата, засмуціўшы яе вочы, здавіўшы сэрца? Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Не́ткуль ’неадкуль, аднекуль’ (Нас., Бяльк., Юрч.), неткуль, неткуле, неткуля ’аднекуль, знекуль’ (ТС). З не і адкуль (гл.). З сінкопай (пропускам а), пра што сведчыць апостраф у некаторых запісах, параўн. неʼткуль ’тс’ (Шат.); менш верагодна — з нет (гл.) і адкуль.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́каціць, -качу, -каціш, -каціць; -качаны; зак.
1. што. Коцячы, перамясціць, выдаліць.
В. бочку з падвала.
В. калёсы на двор.
2. Хутка выехаць адкуль-н. (разм.).
На плошчу выкаціў аўтобус.
3. перан., асаб. і безас. Знішчыць агнём (разм.).
Пажар выкаціў палавіну вёскі.
◊
Выкаціць бельмы (разм., груб.) — вытарашчыць вочы.
|| незак. выко́чваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
вы́драцца, ‑дзеруся, ‑дзерашся, ‑дзерацца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Адарвацца. Выдраўся ліст з кнігі.
2. Разм. Выбрацца з цяжкасцю адкуль‑н. Выдрацца з зарасніку на паляну.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
павымята́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
1. Вымесці, падмесці ўсё, многае. Павымятаць пакоі. Павымятаць смецце.
2. перан. Разм. Выключыць, выгнаць адкуль‑н. усіх, многіх. Павымятаць гультаёў з брыгады.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перадру́к, ‑у, м.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. перадрукоўваць — перадрукаваць.
2. Твор, артыкул, перадрукаваны адкуль‑н. Леапольд Гушка, праглядаючы газету, прабег вачыма кароткую нататку — перадрук з польскіх газет. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фо́ртачка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.
Тое, што і фортка (у 1 знач.). На бацькаў стук у акно .. [доктар] адчыніў фортачку і спытаўся, адкуль і чаго? Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
неизве́стно нареч., безл., в знач. сказ. невядо́ма;
мне (тебе́) неизве́стно мне (табе́) невядо́ма;
никому́ неизве́стно ніко́му невядо́ма;
неизве́стно кто, отку́да невядо́ма (немаве́дама) хто, адку́ль;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)