бест

(перс. best)

заснаванае на даўнім звычаі права недатыкальнасці некаторых месцаў у Іране (мячэцей, дамоў вышэйшага духавенства, іншаземных пасольстваў), адкуль чалавек, якога праследуе ўлада, не можа быць узяты сілай.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Адсю́ль, ст.-бел. отсюль (1527) (Нас. гіст.). Гл. адкуль.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Адту́ль, ст.-бел. оттуль (1347) (Нас. гіст.). Гл. адкуль.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

вы́гарнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак., што.

Выграбці што‑н. адкуль‑н. Выгарнуць жар з печы. □ Міхаська выгарнуў дручком з агню некалькі бульбін і палез пад купчастую елку. Сіняўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

павытырка́цца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.

Разм. Вытыркнуцца, паказацца адкуль‑н. — пра ўсіх, многіх або ўсё, многае. У розных месцах з-пад вады павытыркаліся новыя купінкі травы. Маўр.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пазграба́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

1. Згрэбці ў адно месца ўсё, многае. Пазграбаць сена ў кучкі.

2. Грабучы, скінуць адкуль‑н. усё, многае. Пазграбаць снег з дахаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

суфлі́раваць, ‑рую, ‑руеш; ‑руе; незак.

Падказваць акцёрам словы ролі ў час спектакля. Гена прыносіць клей, намазвае пагоны, зашпільвае кабуру і лезе зноў пад стол, адкуль ён суфліруе. Жычка.

[Ад фр. souffler — падказваць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сухазе́м’е, ‑я, н.

Разм. Тое, што і суша (у 1 знач.). Прысела адпачыць і гарапашніца пчала. Адкуль яна ўзялася тут, над балотам, даволі далёка ад сухазем’я? В. Вольскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цяжа́рны, ‑ая, ‑ае.

Абл. Вельмі цяжкі. Астаўся ззаду шлях блукання, Цяжарны шлях пакут, туляння. Колас. Адкуль навісла над .. [Зосяю] гэта цяжарная ўдушлівая духата, засмуціўшы яе вочы, здавіўшы сэрца? Гартны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Не́ткуль ’неадкуль, аднекуль’ (Нас., Бяльк., Юрч.), неткуль, неткуле, неткуля ’аднекуль, знекуль’ (ТС). З не і адкуль (гл.). З сінкопай (пропускам а), пра што сведчыць апостраф у некаторых запісах, параўн. неʼткуль ’тс’ (Шат.); менш верагодна — з нет (гл.) і адкуль.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)