працэс атрымання мадуляваных ваганняў, частотны спектр якіх мае адну бакавую паласу частот (нясучая частата і другая бакавая паласа значна прыглушаны). У параўнанні з амплітуднай мадуляцыяй пры аднапалоснай мадуляцыі перадавальны спектр частот скарачаецца ў 2 разы, што дазваляе падвоіць колькасць каналаў сувязі. Агульны выйгрыш па магутнасці перадатчыка ў 8—16 разоў. Выкарыстоўваецца ў тэлебачанні, прафес. і аматарскай радыёсувязі, правадной сувязі.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ДЗЕРАВЯ́ШКІ,
у беларусаў абутак з дрэва, які насілі вясной і восенню. Бытавалі ў 19 — пач. 20 ст. пераважна на Гродзеншчыне і на 3 Віцебшчыны (спарадычна трапляліся ў інш. рэгіёнах Беларусі). Былі 2 тыпаў: выдзеўбаныя з кавалка дрэва башмакі, з круглым або завостраным наском і камбінаваныя туфлі на нізкім ці высокім абцасе, да драўлянай падэшвы якіх прымацоўваўся скураны верх або шырокая скураная паласа.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Буйстра́ ’быстрыня; месца хуткага цячэння ў рацэ’ (Яшкін). Бясспрэчна, з *быстра́. Параўн. рус.дыял. (калуж.) быстра́ ’сярэдзіна цячэння ракі’. У бел. слове фанетычная дыялектная змена (ы > у пасля губных) і, мабыць, уплыў слова буй‑ны. Параўн. яшчэ быйстра́ ’паласа хуткага цячэння ў рацэ’ (Яшкін).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Паясні́ца, пояснэ́ца, поясні́ца, паесні́ца ’частка спіны крыху ніжэй пояса’, ’паласа тканіны, пояс у спадніцы, штанах’ (ТСБМ, Бес.; пух., бяроз., кам., стаўб., навагр., арш., мазыр., хойн., КЭС; Касп.), ’нашыйнік (у жывёл)’ (карэліц., Сл. ПЗБ). Да по́яс (гл.). Аб суфіксе ‑ніц‑а гл. Сцяцко, Афікс. наз., 164.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дзель Выдзеленая частка зямлі; паласа (Слаўг.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
пуста́ць Зжатая паласа, участак (Мсцісл.Юрч.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
Вы́дзел ’доля, часць’ (БРС, КТС); ’участак’ (Грыг.); ’выдзяленне пад мерку ці вагу’ (КЭС, лаг.). Рус.вы́дел ’выдзяленне долі, часці’, дыял.вы́делок ’клін або паласа зямлі, выдзеленая пад ворыва’, ст.-рус.выдѣлъ ’доля, часць’, укр.ви́діл, польск.wydział і г. д. Аддзеяслоўнае ўтварэнне ад вы́дзеліць (гл. дзяліць).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
рэ́мень, -меня іраме́нь, -мяня́, мн. рамяні́, рамянёў, м.
1. Доўгая паласа вырабленай скуры, моцнай тканіны, якая ўжыв. для звязвання, замацавання чаго-н., у якасці пояса, для перадачы руху ад шківа.
Сумка на рэмені.
Падперазацца рэменем.
Р. для вастрэння брытваў.
Прывадны р.
Прывязныя рамяні (у самалёце, аўтамашыне).
2.мн. Дзве злучаныя перамычкай палоскі скуры (або моцнай тканіны, заменніка) са спражкамі і ручкай для ўвязвання і пераноскі ручнога багажу.
Перавязаць клунак рамянямі.
|| памянш.раме́ньчык, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 знач.).
|| прым.раме́нны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Раменная вупраж.
Раменная пуга.
Раменная перадача.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ЛА́РСЕНА ШЭ́ЛЬФАВЫ ЛЕДАВІ́К
(Larsen Shelf Ice),
адзін з найбуйнейшых шэльфавых ледавікоў у Зах. Антаркгыдзе. Утварае ўсх. ледзяны бераг Антарктычнага п-ва (прыморская паласаўсх. берага Зямлі Грэяма) даўж. больш за 800 км, шыр. каля 200 км. Пл. каля 86 тыс.км2. Таўшчыня лёду 150—500 м. Круглы год блакіраваны дрэйфуючымі крыгамі Уэдэла мора. Адкрыты ў 1893 нарвежскай экспедыцыяй К.Ларсена, названы ў яго гонар.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Про́мень ’прамень, вузкая светавая паласа’ (ТСБМ, Сцяшк.; воран., Сл. ПЗБ), ’вясёлка’ (глыб., ДАБМ, камент., 901). Запазычанне з польск.promień ’палоска святла’ (Стан., Зб. тв., 1, 32); мяркуецца, што ўсходнеславянская форма захавалася ва ўкр.по́ромінь ’тс’, што да прасл.*pormy ад *perti, гл. пе́рыць ’біць’ (ЕСУМ, 4, 452). Гл. прамень.
