Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нала́дзіцца, ‑ладжуся, ‑ладзішся, ‑ладзіцца; зак.
1.(1і2ас.неўжыв.). Пайсці на лад; прыняць належны кірунак. Справы наладзіліся. □ Работа ў школе наладзілася.Колас.Размова хутка ў нас наладзілася, і дзяўчына ахвотна разгаварылася.Кухараў.// Устанавіцца, усталявацца. Пагода пасля ўчарашняга дажджу ніяк не наладзіцца — то пакажацца, выблісне на хвіліну з-за хмары сонца, то раптам схаваецца зноў — і непрыветны, хмуры цень праплыве, прабяжыць па зямлі.Сачанка.[Люба:] — Наладзіцца жыццё, абы толькі скончылася вайна.Васілевіч.
2.(1і2ас.неўжыв.). Стаць прыгодным (для работы, карыстання і пад.). Станок наладзіўся. Наладзілася санная дарога.
3. Сабрацца, прыладзіцца рабіць што‑н. На адным з чарцяжоў [Парфірый] спыняецца. Азіраецца на дзверы, вымае з-за пазухі маленькі фотаапарат. Наладзіўся і здымае чарцёж.Краўчанка.Берагава.. [жонка] наладзілася дахаты.Гартны.Вечарам дацэнт настроіў радыё.. і наладзіўся слухаць канцэрт.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́лецець, ‑лечу, ‑леціш, ‑леціць; зак.
1. Узняўшыся адкуль‑н., паляцець. Птушка вылецела з гнязда. □ З самага крайняга вулля нечакана вылецеў рой.Кулакоўскі.// З’явіцца, паказацца адкуль‑н. у час палёту. Самалёты вылецелі з-за хмары.// Пачаць палёт, адправіцца, адляцець. Самалёт ужо вылецеў з Кіева.
2. З сілай вырвацца, выйсці на паверхню, прастор. Куля вылецела з ствала. Корак вылецеў з бутэлькі.// Імгненна выпасці адкуль‑н., з чаго‑н. Вылецелі шыбы ад выбуху.
3.перан. Імкліва выехаць, выбегчы адкуль‑н. Раптам з-за павароту дарогі вылецелі насустрач.. машыне тры грузавікі.Шамякін.Грыша схапіў кашулю і подскакам вылецеў з пакоя.Пестрак.
4.перан.Разм. Выбыць адкуль‑н. не па свайму жаданню. Вылецець з інстытута. Вылецець са службы.
•••
Вылецець (выскачыць) з галавы (з памяці) — забыцца.
Вылецець кулём (куляю) — тое, што і выскачыць кулём (куляю) (гл. выскачыць).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чэ́рствы, ‑ая, ‑ае.
1. Які страціў свежасць, мяккасць, стаў цвёрдым, сухім. Чэрствая булка. □ Калі акраец хлеба браў ты Рукой шурпатай са стала, Скарынка чэрствая, як праўда, Тваім пасведчаннем была...Грахоўскі.На покуць, На шчаслівы стол Няхай пачэсна завітае Хлеб чорны Чэрствы, як падзол, І соль, Як ветразя світанне.Барадулін.// Закарузлы, зацвярдзелы; жорсткі. З громам і маланкай ходзяць хмары, І грукоча дождж па чэрствай глебе.Хведаровіч.У вятрах, у клубах пылу, у громе страпянецца чэрствая зямля.Вялюгін.
2.перан. Нячулы, бяздушны. Чэрствы чалавек. □ Жах агарнуў.. [Клаву]. «Чаму ніхто не ратуе.. [хворага Паўлоўскага], што гэта за чэрствыя людзі! Я памагла б ім ратаваць яго».Чорны.[Настачка] не хацела паказаць.. [слёз] сваёй чэрствай сястры.Ракітны.// Які сведчыць пра нячуласць, бяздушнасць. Чэрствае слова. Чэрствы позірк. □ І пэўна не скажа патомкам Радзіма, Што з чэрствай душою прыйшоў я на свет.Гілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
я́сна,
1.Прысл.да ясны.
2.безас.узнач.вык. Пра добрую бясхмарную пагоду. На небе было ясна.Чарнышэвіч.Хмары яшчэ больш разышліся на небе, вадзяны пыл апаў, стала зусім ясна.Лупсякоў.Едзе восень на рабым кані, Тут дажджы ліюць, а тут і ясна.Астрэйка.// Пра наяўнасць дзе‑н. святла; празрыста, светла. Кусты і трава.. слухалі звонкую музыку крышталёва-чыстага патоку. Тут было ціха, ясна і радасна.Самуйлёнак.
3.безас.узнач.вык. Зразумела, відавочна. Усё было ясна. Усё акрэслена. Усё безумоўна. Ні сумненняў, ні мрояў, ні дзіўных сноў...Кірэенка.// Пра здольнасць лагічна, свядома мысліць, успрымаць што‑н. На душы было светла, у галаве ўсё ясна.Ермаловіч.
4.узнач.пабочн. Несумненна, безумоўна, вядома. І куды ж Андрэй Шэмет можа ісці на Устроні? Ну ясна, у райком.Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
thick2[θɪk]adj.
1. то́ўсты;
thick with dust пакры́ты то́ўстым сло́ем пы́лу;
thick type тлу́сты шрыфт
2. густы́ (лес, суп і да т. п.);
thick clouds ця́жкія хма́ры;
The air was thick with snow. Падаў густы снег;
The street was thick with traffic. Вуліца была забіта машынамі.
3. ні́зкі, хры́плы (пра го́лас)
♦
have a thick headinfml быць тупава́тым;
have a thick skin быць таўстаску́рым;
give smb. a thick earBrE, infml даць каму́-н. у ву́ха;
a bit too thick гэ́та ўжо зана́дта, залі́шне;
as thick as two short planksBrE, infml ≅ тупы́ як абу́х;
as thick as thievesinfml ≅ іх вадо́й не разалье́ш; неразлу́чныя (сябры)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
ні́зкі
1.в разн. знач. ни́зкий;
н. дом — ни́зкий дом;
н. лоб — ни́зкий лоб;
н. го́лас — ни́зкий го́лос;
н. рост — ни́зкий рост;
~кія хма́ры — ни́зкие ту́чи;
~кая вада́ — ни́зкая вода́;
~кія цэ́ны — ни́зкие це́ны;
~кая тэмперату́ра — ни́зкая темпера́тура;
~кая я́касць — ни́зкое ка́чество;
2.перен. (бесчестный) ни́зкий, ни́зменный;
н. ўчы́нак — ни́зкий посту́пок;
~кая ду́мка — ни́зкая (ни́зменная) мысль;
◊ н. пакло́н — ни́зкий покло́н;
~кай про́бы — ни́зкой про́бы
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)