Verbum

Ґвінт ’вінт’ (Сл. паўн.-зах.). Укр. гвинт ’тс’, рус. винт. Запазычанне з польск. gwint ’тс’ < ням. Gewinde. Гл. Слаўскі, 1, 385; Фасмер, 1, 317. Параўн. ст.-бел. кгвинтъ ’тс’ (Булыка, Запазыч.).

Ко́мпас ’прыбор для вызначэння напрамкаў свету’ (ТСБМ). Ст.-бел. компасъ, конпасъ (з 1584 г.). Запазычанне са ст.-польск. kompas, якое з іт. compasso (Булыка, Запазыч., 164; Шанскі, 2, 8, 239–240).

Ку́фа ’бочка’ (Касп., Грыг., Др.-Падб., Гарэц.). Ст.-бел. куфа ’тс’ (з 1583 г.) (Булыка, Запазыч., 182). Запазычанне праз польск. kufa ’тс’ з с.-в.-ням. kuofe ’тс’ (Слаўскі, 3, 318).

Кшталт ’манера’ (Нас., Яруш., Мядзв., Гарб.), ’падабенства, форма’ (Гарб.), ст.-бел. кшталтъ ’форма’. Праз польск. kształt ’форма’ з с.-в.-ням. gestalt ’тс’ (Булыка, Запазыч., 183–184; Слаўскі, 2, 280–281).

◎ Лашт, лаштъ, ластъ ’груз’, ’адзінка вагі сыпкіх рэчываў’. Запазычана з с.-в.-ням. last праз польск. мову (Жураўскі, Бел. мова, 63; Чартко, Пыт. мовазн. і методыка, і 18: Булыка, Запазыч., 153).

Падда́ны ’асоба, якая знаходзіцца ў падданстве якой-н. дзяржавы’. Ст.-бел. подданый ’падданы’ (1434 г.). З польск. poddany (Булыка, Лекс. запазыч., 21). Польскае слова калькуе лац. subditus ’тс’ (Фасмер, 3, 296).

◎ Пасе́сар ’часовы ўладальнік маёнтка’ (Нас.), ст.-бел. посесоръ (посессоръ, поссесоръ, поссессоръ) ’уладальнік, арандатар’ (1594 г.) запазычаны са ст.-польск. posesor, possessor, якія з лац. possessor ’уладальнік’, ’уладар’ (Булыка, Лекс. запазыч., 73).⇉,

Патры́цый ’прадстаўнік родавай знаці (у Рыме)’, ’багаты бюргер (у Германіі)’, ст.-бел. патрицый (XVII ст.) запазычана са ст.-польск. patrycyjusz ’тс’, якое з лац. patricius ’старажытнарымскі шляхціц’ (Булыка, Лекс. запазыч., 26).

Рэа́льны ’які існуе ў рэчаіснасці’, ’які можа быць здзейснены’ (ТСБМ). Паўторнае запазычанне з рус. реальный. Ст.-бел. реалный ’рэальны’ < ст.-польск. realny ’тс’ < с.-лац. realis ’тс’ (Булыка, Лекс. запазыч., 196).

Рэ́гула ’правіла’ (Нас.), рэгул ’канец’ (відаць, больш дакладна ’мера’) (Жд. 3). Ст.-бел. рекгула (регула) ’правіла; каталіцкі манастырскі статут’ < ст.-польск. reguła ’тс’ < лац. rēgŭla ’норма, правіла’ (Булыка, Лекс. запазыч., 180).