Патакачы ’паплаўкі’ (бых., Мат. АС). З ⁺патакай ’той, хто патакае’, а ў дадзеным выпадку/паплавок хістаецца так, як тузае і хістаецца рыба. Да патакаць! (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пая́рываць ’даіць’ (браг., Мат. Гом.). Да па‑ і яры́ць < прасл. jariti (), з якім разглядаемая лексема звязваецца значэннем ’пеніцца, бурліць’, якое мае славен. jaríti se.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Купа́ва ’гарлачык, Nymphaea alba L.’ (Мат. Гом.). «У купаве етай ат трахомы, ат залатухі купаюць» (там жа, IV, 267). Балоцістая расліна. Параўн. купіна1 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лапа́ціць, лыпа́ціць ’вастрыць касу’ (Касп.; в.-дзв., Шатал., Юрч. Фраз. 2, Мат. Маг.), рус. арханг. лопатить ’тс’. Утворана ад лапа́тка, лапа́тачка ’мянташка’ (ДАБМ, к. 264).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лю́ннік ’сведка на шлюбе’ (усх.-палес., Мат.). Літуанізм. Параўн. літ. liùdininkas ’сведка’, у якім пасля выпадзення ‑i‑ зычныя ‑dn‑ у выніку асіміляцыі змяніліся ў ‑нн‑.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Во́блівак ’яйцо з тонкай шкарлупінай’ (Шат., Мат. Гом., Інстр. I). Рус. о́бливок ’непалітая градка або яе частка; поле, якое абмінае дождж’. Да абліць. Гл. вылівак.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Во́чапка ’дужка вядра, вешалка (у адзежы), рэмень у цэпе’ (БРС, КТС, Сцяц., Нар.); ’ручка (у кашалі)’ (Мат. Гом.). Ад ачапіць (гл.) пры дапамозе суф. ‑к‑.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вы́зверыцца ’закрычаць са злосцю’; ’паглядаць зверам’ (БРС, Шат., КТС, Некр., Янк. Мат., Янк. II, Жд., 1, Інстр. III, Клім.). Да звер. Параўн. таксама звярэць, азвярэць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Выкаблу́чыцца ’сагнуцца, скруціцца ў дугу’ (Сцяшк.), выкаблу́чвацца ’выкручвацца, выхваляцца’ (Мат. Гом.). Рус. выкаблу́чиваться ’ў час танцаў рабіць нечаканыя і смешныя рухі; крыўляцца’. Да каблук (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вы́странчыць ’вельмі дагадзіць ва ўсім’ (Янк. Мат., Выг. дыс.), вы́странчыўшы дзеепрысл. ’зрабіўшы ўсё належнае’ (Сцяшк.). Ад польск. stręczyć ’раіць, рэкамендаваць’. Аб апошнім гл. Брукнер, 518.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)