zanadto
занатда; надта; празмерна; праз меру;
aż zanadto — аж занадта;
со zanadto to niezdrowo — што празмерна, тое шкодна
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
воз, -а, мн. вазы́, вазо́ў, м.
1. Сродак гужавога транспарту, прызначаны для язды і перавозкі грузаў; калёсы.
Класці сена на в.
2. Нагружаныя паклажай калёсы, сані і пад., а таксама колькасць таго, што можа змясціцца на павозцы.
Везці в. сена.
В. дроў.
Што з воза ўпала, тое прапала (прыказка). Цэлы в. навін (перан.: вельмі многа). Вазамі вазіць (надта многа). Цягнуць в. (перан.: выконваць усю асноўную работу).
|| прым. вазавы́, -а́я, -о́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ярлы́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.
1. Грамата, пісьмовы ўказ ханаў Залатой Арды (уст.).
2. Лісток на чым-н. з указаннем назвы, колькасці, месца вырабу, нумара і пад.
Багажны я.
Бутэлечны я.
3. перан. Шаблонная, стандартная (звычайна адмоўная), надта кароткая характарыстыка, ацэнка каго-, чаго-н.
Гатовыя ярлыкі.
Прыклеіць я. каму-н.
|| памянш. ярлычо́к, -чка́, мн. -чкі́, -чко́ў, м. (да 2 знач.).
|| прым. ярлы́чны, -ая, -ае (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Сту́ібень, сту́ібінь ‘не надта разумны; дурань’ (полац., Нар. лекс.), сту́іб, сту́ібень ‘няўклюдны, нязграбны, рагаты’ (“няйнакш некалі так называлі ідалаў ад стода”, Барад.). Відаць, сюды ж стаўбе́нь ‘ёлупень’ (Яўс.), ‘стоўб; маўчун’ (Мат. Маг. 2), ‘нейкі слуп (або ідал?)’ (мсцісл., З нар. сл.), магчыма, другасна збліжаныя з стоўб, гл. Няясна; гл. туебень.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Су́мна 1 ’наўрад’ (Мат. Гом.). Гл. сум, сумненне.
Су́мна 2 ’надта многа’ (пух., Сл. ПЗБ), сумната́ ’натоўп, гурт, вялікае мноства’, сумнаце́нне ’тс’ (там жа). Няясна; магчыма, пераасэнсаванне сумна ’страшна’ (гл. сум), г. зн. ’так многа, аж страшна’, або ўтварэнне ад сума 2 (гл.), што можа суадносіцца з балг. су́ма ’многа, маса’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сухандэ́ль ’надта худы, хударлявы’ (Сл. ПЗБ). Да сухі ’худы’, утвораны пры дапамозе экспрэсіўнага словаўтваральнага комплексу ан‑д‑эль, параўн. уласнае імя Сухан (Бірыла, антр., 2), суханя́вы ’сухі і высокі’ (Ласт.), suxanʼʒá ’тс’ (беласт., Саевіч, Derywacja, 357), suxalʼ ’тс’ (там жа, 382), пра варыянтнасць ‑аль/‑эль гл. Сцяцко, Афікс. наз., 38.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
двайні́к 1, ‑а, м.
Чалавек або прадмет, які мае поўнае ці надта блізкае падабенства з другім чалавекам або прадметам. — Ці не той, — думаў тым часам Сцяпан, углядаючыся ў твар галоўнага інжынера.. — Сустракаюцца ж падобныя адзін на аднаго людзі, двайнікі... Гроднеў.
двайні́к 2, ‑а, м.
Разм. Двухпудовая гіра.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
казыры́цца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; незак.
Разм. Ганарыста паводзіць сябе перад кім‑н.; фанабэрыцца, выхваляцца. Хлопчыкі трохі казырыліся, рабілі выгляд, што да заўваг .. [Кацярыны Іванаўны] абыякавыя, дурэлі, але ўсё-такі не абсмейвалі. Лось. Барбутовіч проста застрашваў яго, каб дзядзька не надта казырыўся перад ім і на згоду пайшоў. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ква́піцца, ‑плюся, ‑пішся, ‑піцца; незак., на каго-што.
Мець жаданне, імкнуцца завалодаць чым‑н. Квапіцца на чужое. □ Надта ж квапіўся на бацькава дабро сын, хацеў менш рабіць і больш права распараджацца. Сачанка. Не ідуць на прынаду ні воўк, ні ліс Заяц на канюшыну не квапіцца. Ермаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
памо́ршчаны, ‑ая, ‑ае.
1. Пакрыты маршчынамі. Потам і слязьмі быў абліты .. [Лявонаў] паморшчаны твар. Чарот.
2. перан. Пакрыты рабізной (аб паверхні вады). І вада ў моры, і бераг.., і неба над цёмна-сіняй, паморшчанай марской роўняддзю здаліся чамусьці надта звычайнымі. Чыгрынаў.
3. перан. Змяты, памяты (пра адзенне).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)