на́дта

прыслоўе

станоўч. выш. найвыш.
на́дта - -

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

на́дта, прысл.

1. У вялікай ступені, вельмі.

Н. стаміцца.

Н. моцны мароз.

2. у знач. вык. Звыш меры, празмерна.

Гэта ўжо н.

◊

Не надта (што) (разм.) — не вельмі, так сабе.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

на́дта

1. нареч. о́чень, весьма́, бо́льно; сли́шком;

2. в знач. сказ. чрезме́рно, сли́шком;

гэ́та ўжо на́дта — э́то уже́ чрезме́рно (сли́шком)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

на́дта, прысл.

1. Звыш меры, празмерна. Таргаваліся, таргаваліся [купцы], ды ніяк не могуць у цане сысціся: пан, бач, скупы быў і надта даражыўся. Якімовіч. Здаралася не раз, што есці надта хацелася, а мамка не прыносіла. Ядвігін Ш.

2. Вельмі, у вялікай ступені. Святланку гэтыя дні.. [бабуля] не выпускала на вуліцу, бо быў надта моцны мароз. Юрэвіч.

•••

Не надта (што) — не вельмі, так сабе.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

на́дта прысл.

1. sehr, höchst, überáus;

2. (звыш меры) zu, zu viel, zu sehr; állzu

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

На́дта ’вельмі’ (Бяльк., Сл. ПЗБ), на́дто ’тс’ (Сцяшк. Сл.; ТС), на́тта, на́тто ’тс’ (Сл. ПЗБ), ст.-бел. надто ’акрамя таго’ (XVI ст.), ст.-рус. надъ ’тс’, укр. надто ’занадта; звыш таго’, рус. надто ’надзвычай’, ’верагодна, відаць’, польск. nadto ’надзвычай, занадта’, ’акрамя таго’, ст.-польск. nadto ’звыш’, славін. nout‑to ’акрамя таго’, чэш. nadto ’звыш таго, да таго ж, у дадатак’, ст.-чэш. ’звыш таго, акрамя таго’. Празрыстае сінтагматычнае спалучэнне прыназоўніка *nad і займенніка *to (ESSJ SG, 2, 436), які выступае ў форме наз.-він. скл. (Карскі 2-3, 72, 92); Шуба разглядае беларускія формы з пункту погляду сучаснай мовы як невытворныя, страціўшыя суадносіны з адпаведнай прыназоўнікава-іменнай канструкцыяй (Шуба, Прыслоўе, 148).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

весьма́ нареч. ве́льмі, на́дта, ду́жа.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

о́чень нареч. ве́льмі, на́дта, ду́жа.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

бо́льно​II нареч. (очень) прост. ве́льмі, ду́жа, на́дта;

бо́льно хитёр ве́льмі (ду́жа, на́дта) хі́тры.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дараго́ўля, -і, ж.

Становішча, калі цэны на тавары надта высокія.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)