inwentarz

м.

1. інвентар;

inwentarz żywy — жывы інвентар; скаціна; быдла;

inwentarz martwy — мёртвы інвентар; інструменты, прылады;

2. спіс інвентару;

spis ~a — інвентарны спіс;

sporządzić inwentarz — зрабіць інвентарызацыю; скласці інвентарны спіс

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

wach

a

1) які́ не спіць

~ wrden — прачну́цца

~ bliben* — не спаць

2) жва́вы, бадзёры, ке́млівы

er htte die ~ste Empfndung — у яго́ было́ зусі́м я́снае адчува́нне

ein ~er Kopf — жывы́ ро́зум

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

БЯРСЕ́НЕЎ

(сапр. Паўлішчаў) Іван Мікалаевіч (23.4.1889, Масква — 25.12.1951),

рускі рэжысёр, акцёр. Нар. арт. СССР (1948). Вучыўся ў Кіеўскім ун-це (1907—08). Працаваў у МХТ (з 1911), МХАТ 2-м (1924—36, з 1928 маст. кіраўнік). З 1938 гал. рэж. Маскоўскага т-ра імя Ленінскага камсамола. З 1939 праф. Дзярж. ін-та тэатр. мастацтва. Яго рэжысёрскія і акцёрскія работы вызначаліся высокай культурай. Сярод пастановак: «Хлопец з нашага горада» (1941) і «Так і будзе» (1944) К.Сіманава, «Фронт» А.Карнейчука (1942), «За тых, хто ў моры» Б.Лаўранёва (1947). З роляў: Гельмер («Нора» Г.Ібсена), Пратасаў («Жывы труп» Л.Талстога), Сірано дэ Бержэрак (аднайм. п’еса Э.Растана) і інш. Здымаўся ў кіно («Маці», «Вялікі грамадзянін»).

т. 3, с. 413

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БІ́РМАН Серафіма Германаўна

(10.8.1890, Кішынёў — 11.5.1976),

руская актрыса, рэжысёр. Нар. арт. Расіі (1946). Скончыла драм. курсы А.І.Адамава ў Маскве (1911). Працавала ў МХТ, МХАТ 2-м (1924—36), т-рах Ленінскага камсамола (1938—58) і Массавета (з 1959). Створаныя ёй вобразы вызначаліся выразнасцю і глыбінёй псіхал. вырашэння, яркай тэатральнасцю: Халдзейка («Ляўша» паводле М.Ляскова) Карпухіна («Дзядзечкаў сон» паводле Ф.Дастаеўскага), Мары Сент-Экзюперы («Жыццё Сент-Экзюперы» Л.Малюгіна), Маці («Салют, Іспанія!» А.Афінагенава). Сярод пастановак: «Васа Жалязнова» (1936, выканаўца гал. ролі) і «Зыкавы» (1940) М.Горкага, «Жывы труп» Л.Талстога (1942), «Сірано дэ Бержэрак» Э.Растана (1943). Здымалася ў кіно (з 1925): «Закройшчык з Таржка», «Іван Грозны» (за роль Ефрасінні Старыцкай Дзярж. прэмія СССР 1946), «Звычайны чалавек» і інш.

т. 3, с. 156

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

dead2 [ded] adj.

1. мёртвы; загі́нуўшы;

a dead body мярцвя́к, труп;

a dead language мёртвая мо́ва

2. неадушаўлёны; нежывы́;

dead matter нежыва́я матэ́рыя

3. зняме́лы, здранцве́лы; зацёклы;

My foot has gone dead. У мяне знямела нага.

4. по́ўны, абсалю́тны;

be a dead loss быць стра́тным; быць няўда́лым;

come to a dead stop спыні́цца як скамяне́лы;

dead certainty по́ўная ўпэ́ўненасць;

in a dead faint у глыбо́кай непрыто́мнасці;

in dead earnest зусі́м сур’ёзна;

He is the dead spit of his father. infml Ён выліты бацька.

5. вы́карыстаны;

a dead match вы́карыстаная запа́лка

6. : go dead;

Тhe radio went dead. Радыё змоўкла.

dead men tell no tales мёртвыя маўча́ць;

more dead than alive ні жывы́ ні мёртвы/ледзь жывы́;

over my dead body infml то́лькі праз мой труп

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

spicy

[ˈspaɪsi]

adj.

1) пе́рны, во́стры (пра смак); во́стры, рэ́зкі (пах), духмя́ны; прыпра́ўлены (пра стра́ву)

2) жывы́, гара́чы

spicy conversation — жыва́я, гара́чая гу́тарка

3) піка́нтны, салёны, не зусі́м прысто́йны

Some of his stories were a bit spicy — Некато́рыя зь яго́ных апавяда́ньняў былі́ крыху́ салёныя

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

breathing

[ˈbri:ðɪŋ]

1.

n.

1) дыха́ньне n.

labored breathing — цяжко́е дыха́ньне

2) дых -у m.; ве́льмі каро́ткі час

for the breathing of a second — на ча́стачку сэку́нды

3) перады́шка f.; адпачы́нак -ку m.

4) лёгкі ве́трык

5) прыдыха́ньне n.

2.

adj.

жывы́, які́ ды́хае

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

obraz, ~u

м.

1. карціна; вобраз; выява;

2. абраз, ікона;

3. перан. вобраз, від;

obraz przeszłości — вобраз мінулага;

żywy obraz kogoжывы вобраз каго;

obraz nędzy i rozpaczy разм. бядотны (жаласны) выгляд

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

ВАЛАСНІ́

(Gordiacea),

клас першаснаполасцевых чарвей. 2 атр., 21 род, каля 300 відаў. Пашыраны ў марскіх і прэсных водах ад тропікаў да тундры. Паразіты насякомых і ракападобных. На Беларусі ў канавах, сажалках і азёрах найб. пашыраны валасень звычайны (Gordius aquaticus).

Даўж. ад некалькіх сантыметраў да 1,5 м. Цела шорсткае, воласападобнае (адсюль нар. назвы жывы волас, конскі волас), жоўтае, цёмна-карычневае, амаль чорнае, укрытае кутыкулай. Кішэчнік часткова рэдукаваны (у целе жывёлы-гаспадара жывяцца асматычнай Выдзяляльная, дыхальная і крывяносная сістэмы адсутнічаюць. Раздзельнаполыя. Лічынкі валаснёў — паразіты, у развіцці зменьваюць 2 прамежкавых гаспадароў (лічынкі матылёў, аўсянікаў, камароў і буйныя членістаногія — драпежныя жукі). У канчатковым гаспадару вырастаюць у дарослых чарвей, праз покрыва цела выходзяць у навакольнае асяроддзе (гаспадар звычайна гіне). У скуру чалавека і пазваночных жывёл не ўкараняюцца.

т. 3, с. 473

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АДО́ЕЎСКІ Уладзімір Фёдаравіч

(11.8.1803 ці 1804, Масква — 11.3.1869),

рус. пісьменнік, філосаф, муз. і літ. крытык, заснавальнік рус. класічнага музыказнаўства. Старшыня «Таварыства любамудрыя» (1823—25). Аўтар фантаст. апавяданняў «Розныя казкі з трапным слоўцам, сабраныя Ірынеем Мадэставічам Гамазейкам» (1833), «Жывы мярцвяк» (1844), сатыр. свецкіх («Княжна Мімі», 1834; «Княжна Зізі», 1839) і містыка-фантаст. («Сільфіда», 1837; «Космарама», «Саламандра», абедзве 1840; «Шалёныя», 1842) аповесцяў, артыкулаў і эсэістычных нататкаў пра А.Пушкіна і М.Гогаля. Духоўную атмасферу 1830-х г. перадаў у рамане «Рускія ночы» (1844, 2-я рэд. 1862, апубл. 1913), які спалучае філас. дыялогі, апавяданні-прытчы, навелы. Распрацоўваў муз.-тэарэт. і эстэт. праблемы, даследаваў нар. песню, старарус. музыку. Аўтар біягр. апавяданняў і муз.-крытычных эсэ.

Тв.:

Соч. Т. 1—2, М., 1981;

Музыкально-литературное наследие. М., 1956.

т. 1, с. 125

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)