herúnter=

аддз. дзеясл. прыстаўка, указвае на рух зверху ўніз у напрамку да таго, хто гаворыць: herúnterkommen* сыхо́дзіць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

hináb=

аддз. дзеясл. прыстаўка, указвае на рух уніз у напрамку ад таго, хто гаворыць: hinábsteigen* сыхо́дзіць, зла́зіць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

hinéin=

аддз. дзеясл. прыстаўка, указвае на рух унутр у напрамку ад таго, хто гаворыць: hinéinlegen кла́сці, укла́дваць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

ад... (ада..., ад’...), прыстаўка.

1. Утварае дзеясловы са знач.:

а) канца, спынення, канчатковага выканання дзеяння, напр.: адпрацаваць, аддзяжурыць, адгрымець;

б) устаранення чаго-н., рух убок, напр.: адклеіць, адштурхнуць, ад’ехаць;

в) інтэнсіўнасці дзеяння, напр.: адмабілізаваць, адпрацаваць, адсцябаць;

г) давядзення да непажаданага стану, напр.: адтаптаць, адсядзець, адляжаць;

д) з марфемай «цца» — дзеяння, учыненага з мэтай ухілення ад чаго-н., напр.: адпісацца, адкараскацца;

е) з марфемай «цца» — заканчэння працяглага дзеяння, напр.: адваявацца, адбіцца.

2. Утварае назоўнікі са знач. аддалення, напр.: адгалосак.

3. Утварае прыметнікі са знач. утварэння, паходжання ад чаго-н., напр.: аддзеяслоўны, адыменны.

4. Утварае прыслоўі, напр.: адгэтуль, адусюль.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

entzwéi=

аддз. дзеясл. прыстаўка, указвае на:

1) падзел на дзве часткі: entzwéischneiden* разраза́ць

2) пашкоджанне: entzwéischlagen* разбіва́ць ушчэ́нт

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

wíeder=

аддз. і неаддз. дзеясл. прыстаўка, указвае на зварот, аднаўленне былога стану: wíederherstellen аднаўля́ць; wíederverkaufen перапрадава́ць; wiederhólen паўтара́ць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

herníeder=

аддз. дзеясл. прыстаўка, указвае на рух зверху ўніз у напрамку да таго, хто гаворыць: herníederfallen* па́даць уні́з

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

hinúnter=

аддз. дзеясл прыстаўка, указвае на рух зверху ўніз у напрамку ад таго, хто гаворыць: hinúntergehen* сыхо́дзіць уні́з

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

hinüber=

аддз. дзеясл. прыстаўка, указвае на рух у напрамку ад таго, хто гаворыць: hinübergehen* перахо́дзіць (на той бок)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

пра... ​1, прыстаўка.

1. Ужываецца для ўтварэння дзеясловаў і абазначае: а) пранікненне праз прадмет, прабіванне яго, утварэнне адтуліны і пад., напрыклад: прагрызці, праламаць, пранізаць, прапаліць, прапхнуць, прарэзаць, прастрэліць, прасунуць, праціснуць, прадзіравіць, праглянуць, працячы, прамесці, прастрыгчы; б) рух у прасторы міма прадмета, напрыклад: прабегчы, правалачы, правесці, праляцець, праскочыць; в) паўнату дзеяння, пашырэнне дзеяння на ўвесь прадмет, напрыклад: праварыць, прагрэць, пракіпець, прасеяць, прагоркнуць, прахарчаваць; г) закончанасць дзеяння, якое працягвалася некаторы час, запаўненне дзеяннем пэўнага прамежку часу, напрыклад: прабегаць, праараць, праспаць; д) дзеянне, у выніку якога нанесена шкода, страта, напрыклад: празяваць, прайграць, прагандлявацца; е) (з часціцай ‑ся/‑ца і без яе) выяўленне чаго‑н., напрыклад: прагаварыцца, прабалбатаць.

2. Ужываецца пры ўтварэнні назоўнікаў і прыметнікаў, якія абазначаюць: а) асоб паводле ўзыходнай (або сыходнай) лініі прамых ступеней сваяцтва, напрыклад: прадзед, прабабка, праўнук, праўнучка; б) першапачатковасць, найбольшую старажытнасць, напрыклад: прарадзіма, прамова (лінгв.), праславянскі; в) самую высокую ступень якасці, напрыклад: прамудры, праславуты.

пра... ​2, прыстаўка (гістарычна ўзыходзіць да прэфікса про).

Ужываецца пры ўтварэнні назоўнікаў і прыметнікаў і ўказвае на блізкасць да таго або на агульнасць з тым, што абазначана ўтваральнай асновай ці на ніжэйшую, больш раннюю, папярэднюю ступень таго, аб чым сказана ва ўтваральнай аснове, напрыклад: прафашыст, праконсул, правобраз, праамерыканскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)