1. Стаць халодным, астыць, ахалодаць. Халімон не звяртаў увагі на Патапчыка, а пакручваў прэнт датуль, пакуль ён не ахаладзеў, а тады зноў усунуў у горан.Чарнышэвіч.
2.перан. Страціць сілу пачуцця, свежасць ўспрымання; стаць абыякавым; астыць, ахалодаць. Настрой створаны, глеба гатова, марудзіць нельга, трэба сеяць, каб не спазніцца, каб не ахаладзеў запал і рашучасць.Зарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
засмя́глыізасма́глы, ‑ая, ‑ае.
1. Сухі, высахшы ад недахопу вільгаці. Хутчэй жадаючы напіцца, пад ветрам падала па дол даўно засмяглая пшаніца.Вялюгін.І засмаглая глеба Ачуняла ад спёкі, Свежым сокам набухла.Чарнушэвіч.
2. Засохлы, перасохлы (пра губы, рот). Прыпадымаю [Нініну] галоўку і ўліваю ў засмяглы рот лыжачку цёплага чаю.Брыль.[Байцы] дзялілі матчын хлеб счарсцвелы, Пілі, абцёршы на хаду З засмаглых вуснаў пыл.Лойка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
«АРША́НСКІ КО́ДЭКС»,
рукапісны зборнік, створаны ў Аршанскім езуіцкім калегіуме ў канцы 17 ст. (да 1693). Уключае 4 польскія барочныя драмы з бел. інтэрмедыямі, якія ставіліся ў школьных тэатрах у Полацку («Духоўнае прычасце святых Барыса і Глеба»), Оршы («Слаўная дапамога для Раміравай перамогі, учыненая анёльскімі палкамі»), Навагрудку («Містычнае прычасце ў жалю нявінных Караля і Фрыдэрыка»), Віцебску («Містычнае вяселле прычасця Генсерыка і Трызімунда»). У інтэрмедыях адна або дзве асобы гавораць на бел. мове. Захоўваецца ў бібліятэцы імя Асалінскіх у Вроцлаве (Польшча).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Г,
чацвёртая літара беларускага і некаторых інш.слав. алфавітаў. Паходзіць з кірыліцкай Г («глаголь»), утворанай графічным відазмяненнем візант. («гама»). У старабел. графіцы абазначала фрыкатыўны заднеязычны гук «г», а ў складзе дыграфа «кг» перадавала выбухны «г» у запазычаных словах («кганак», «паракграф»). У сучаснай бел. мове абазначае і фрыкатыўны заднеязычны («гара», «глеба»), і выбухны («гонты», «гузікі») гук, а таксама глухі заднеязычны «х», які ўтвараецца ў выніку аглушэння «г» на канцы слоў і перад глухімі зычнымі («мурог», «лёгкі»).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ground1[graʊnd]n.
1. зямля́;
above/below ground над/пад зямлёй;
The house was burned to the ground. Дом быў спалены дашчэнту.
2.гле́ба; грунт;
stony/sandy ground камяні́стая/пясча́ная гле́ба
3.pl.grounds пляцо́ўка, уча́стак;
football grounds футбо́льнае по́ле;
sports grounds спарты́ўная пляцо́ўка
4.звыч.pl.grounds падста́ва;
What were his grounds for the divorce? Якія былі ў яго падставы для разводу?
5. по́гляд, пазі́цыя
6. фон, по́ле;
white flowers on a blue ground бе́лыя кве́ткі на блакі́тным по́лі/фо́не
7.electr. зазямле́нне
♦
gain ground дасяга́ць по́спеху;
lose ground стра́чваць дасягне́нні;
hold/stand one’s ground стая́ць на сваі́м/не саступа́ць
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
бяспло́дны, ‑ая, ‑ае.
1. Няздольны даваць патомства; які не дае патомства.
2. Неўрадлівы. Бясплодная глеба. □ Бясплодныя пустыні, дзе нічога не можа расці, пазбаўлены і металу і вугалю.Шахавец.
3. Які не дае вынікаў; бескарысны. Дзед Талаш ускінуў плячамі, ямчэй падаў стрэльбу, яшчэ раз абвёў вачамі навакол і ўжо хацеў рушыць і ісці хоць куды, абы не стаяць тут у пустым і бясплодным чаканні.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узгадава́ць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; зак., каго-што.
Выгадаваць (пра людзей). Дзетак узгадаваць — не грыбоў назбіраць.Прыказка.// Выхаваць, сфарміраваць духоўна. Яго характар і асобу [Міколы Гусоўскага], бясспрэчна, узгадавала родная глеба — прырода, гісторыя і звычаі Беларусі.У. Калеснік./уперан.ужыв.У сэрцы, у думках сваіх .. Я яе [свабоду] узгадаваў І сваёю назваў...Купала.// Вырасціць (жывёлу, расліны). Дзед .. паціху ідзе да яблынь і груш. Ён сам сваімі рукамі ўзгадаваў гэты сад.Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
chudy
1. худы;
chudy jak szczapa — худы, як трэска;
2. неўрадлівы;
~a gleba — неўрадлівая глеба;
3. бедны; убогі
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
abrasion
[əˈbreɪʒən]
n.
1) нацёртая ра́на; задзі́рына, наму́ліна f.
Abrasions of the skin sometimes heal slowly — Задзі́рыны ча́сам го́яцца паво́лі
2) Geol. абра́зія f.; размы́тая вадо́ю гле́ба ці скала́
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
earth1[ɜ:θ]n.
1. зямля́, зямны́ шар
2. зямля́, гле́ба
3. :
♦ on earth infml (часта ў спалучэнні зwhy, what, who, how, whereу пытаннях як выраз здзіўлення, злосці і да т.п.); How on earthdid she manage that? І як толькі ёй гэта ўдалося?
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)