ласка

Том: 16, старонка: 295.

img/16/16-295_1486_Ласка.jpg

Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)

ла́скаI ж Liebksung f -, -en, Zärtlichkeit f -, -en; Güte f - (дабрата)

зрабі́це ла́ску! tun sie mir den Gefllen!;

калі́ ла́ск ! Bitte!;

прасі́ць ла́скі um inen Gefllen btten*;

ла́ска – не каля́ска: на ёй не пае́дзеш ≅ schöne Wrte mchen den Kohl nicht fett

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Ла́ска ’любоў, пяшчота, лагоднасць’, ’ласкавасць, добрая воля, паслуга, спачувальныя, прыхільныя адносіны’, ’літасць, міласць, паблажка, спагада’ (ТСБМ, Нас., Гарэц., Мал., Бяльк., Касп., Шат., Яруш., Сл. паўн.-зах.) і іншыя значэнні гэтай лексемы ў фразеалагізмах (гл. ТСБМ, Сл. паўн.-зах.), ст.-бел. яшчэ ласка — тое ж, што і кграция (XVI ст.). Укр. ласка, рус. ласка, польск. łaska, чэш., славац. láska, славен. láska (паводле БЕР, 3, 316), балг. ласка, ц.-слав. ласка, серб.-харв. ла̏ска, макед. ласка ’ліслівасць’. Прасл. laska ’пяшчота, любоў, лашчанне, міласэрнасць, велікадушнасць, прыхільнасць, спагада, дружба’ (Слаўскі, 5, 20), якому адпавядаюць літ. lokšnùs (*lāsk‑nus) ’уражлівы, адчувальны, пяшчотны, мілы’ (Буга, Rinkt., 1, 451), лац. lascīvus ’гарэза, распуста, юрлівы’, ст.-інд. laṣati ’жадае’, lásati ’ззяе, блішчыць’, lālasas ’прагны’, ст.-ірл. lainn (< *las‑ni‑s) ’тс’, ст.-грэч. (Гесіхій) λάστη ’распусніца’, гоц. lustus, ст.-в.-ням. lust, ням. Lust ’радасць, задавальненне, жаданне, імкненне, юрлівасць’. Да і.-е. *lās‑/*las‑/*l̥s. Агляд версій гл. Фасмер, 2, 461; Слаўскі, 5, 19–21; БЭР, 3, 316–317. Няма падстаў бачыць тут запазычанне з польск. łaska (Пальцаў, Лекс. і грам., 38).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

«Панская ласка»

т. 12, с. 50

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ла́сіца, -ы, мн. -ы, -сіц, ж.

1. Тое, што і ласка².

2. Тое, што і ласіха.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прычашчэ́нне, -я, н.

Хрысціянскі абрад прыняцця просвіры і віна — таінства, у час якога на вернікаў нібыта сыходзіць боская ласка.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ла́сіца ж., см. ла́ска II

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

жано́чы, -ая, -ае.

1. гл. жанчына.

2. Уласцівы жанчыне, такі, як у жанчыны.

Жаночая ласка.

Ж. характар.

3. Характэрны для асобін жаночага полу.

Жаночая палавая клетка.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пожа́луйста част. калі́ ла́ска;

пожа́луйста, сади́тесь калі́ ла́ска, сяда́йце;

пода́йте мне, пожа́луйста, воды́ пада́йце мне, калі́ ла́ска, вады́;

мо́жно вас на мину́точку? — Пожа́луйста мо́жна вас на хвілі́нку? — Калі́ ла́ска;

скажи́(те) пожа́луйста! скажы́(це) на ла́ску (калі́ ла́ска)!

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ласі́ца гл ласка ІІ

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)