assert

[əˈsɜ:rt]

v.t.

1) сьцьвярджа́ць, упэ́ўніваць, каза́ць

2) насто́йваць (на сваі́х право́х); барані́ць

Assert your independence — Барані́ сваю́ самасто́йнасьць

•

- assert oneself

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

во́йска, ‑а, н.

Узброеныя сілы дзяржавы або частка іх; армія. Рэгулярнае войска. Тэрытарыяльнае войска. Сухапутныя войскі. □ [Маці:] — Смела йдзі, сынок, у войска, Барані ты волю. Чарот.

•••

Кадравае войска — пастаяннае рэгулярнае войска, якое ў мірны час мае няпоўны састаў афіцэраў і сержантаў (кадраў) для падрыхтоўкі штогодніх прызываў радавых.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

forbid

[fərˈbɪd]

v.t., -bade or -bad, -bidden or -bid, -dding

1) забараня́ць

2) не дазваля́ць, не дапушча́ць; прадухіля́ць

God forbid it! — Барані́ Бо́жа! Няха́й Бог баро́ніць!

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

perish [ˈperɪʃ] v.

1. fml or lit. гі́нуць;

Almost a hundred people perished in the fi r e . Амаль сто чалавек загінулі ў час пажару.

2. BrE псава́ць; псава́цца (пра матэрыял)

♦

perish the thought infml барані́ бог!

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

барані́ць

1. vertéidigen vt, schützen vt;

барані́ць сваю́ радзі́му séine Héimat vertéidigen;

2. (ахоўваць, падтрымліваць) (be)schützen vt; síchern vt; éinstehen* vi (s) (каго-н. für A) (заступацца);

барані́ Бог [Бо́жа]! выкл. Gott bewáhre!, Gott behüte!

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

бронь ​1 і (радзей) бро́ня, ‑і, ж.

Замацаванне якой‑н. асобы або прадмета за кім‑, чым‑н., якое робіць іх недатыкальнымі для іншых, а таксама дакумент на такое замацаванне. У Паўла і Васі .. была бронь, аднак хлопцы вырашылі ісці на фронт. Брыль. [Ермаліцкі] падаў на подпіс бронь на зарплату. Скрыган. Леў Раманавіч раптам адчуў, што.. хавацца далей за паперкай-бронню непрыстойна і нават злачынна. Асіпенка.

бронь ​2,

У выразе: бронь божа — тое, што і барані божа (гл. бог).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

барані́ць, ‑раню, ‑роніш, ‑роніць; незак.

1. каго-што. Пільна ахоўваць ад нападу ворагаў. Няхай на Волзе ці Кубані Салдацкія міналі дні, І там я ў любым змаганні Свой край бацькоўскі бараніў. Астрэйка. Не страшна смерць Свабоду хто бароніць, Будуе хто Нязнаны новы свет. Чарот. // Засцерагаць ад чаго‑н. непрыемнага. Ватоўка, бы якое рэшата, не бароніць ад сібернага ветру. Мыслівец.

2. што. Адстойваць што‑н. Міколку часта даводзіцца спрачацца і заўзята бараніць свае думкі, даводзіць іх правільнасць. Шынклер.

•••

Барані божа гл. бог.

Няхай бог бароніць гл. бог.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

изба́вить сов. зба́віць, пазба́віць; (спасти) вы́ратаваць, мног. павырато́ўваць; (освободить) вы́зваліць, мног. павызваля́ць;

изба́вить от сме́рти вы́ратаваць ад сме́рці;

◊

изба́вь(те) змі́луйцеся, пакі́нь(це) у спако́і, зво́льні(це);

изба́ви бог барані́ бог;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

БАРА́НЬ,

горад у Беларусі, у Аршанскім раёне Віцебскай вобл., на р. Адроў. Падпарадкоўваецца Аршанскаму гарсавету. За 9 км ад Оршы, на аўтамаб. дарозе Орша—Коханава. 14,4 тыс. ж. (1995). Прадпрыемствы металаапр. і лёгкай прам-сці. Брацкая магіла сав. воінаў і партызанаў, магіла ахвяраў фашызму.

Вядома як сяло Барань (потым Старая Барань), што ў 1518 належала кн. К.І.Астрожскаму. З 1598 мястэчка Аршанскага пав. У 1-й пал. 17 ст. ў Барані 38 дамоў. У 2-й пал. 19 ст. каля 300 ж., працавалі крухмальны з-д, млын, было нар. вучылішча (адкрыта ў 1871, 31 вучань). У 1873 тут заснаваны драцяна-цвіковы з-д. У 1924—60 цэнтр сельсавета ў Аршанскім раёне. З 1935 рабочы пасёлак. У Вял. Айч. вайну з 16.7.1941 да 27.6.1944 акупіраваны ням.-фаш. захопнікамі. З 17.5.1972 горад.

т. 2, с. 300

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

пры́маўка, ‑і, ДМ ‑маўцы; Р мн. ‑мавак; ж.

1. Агульнавядомы ўстойлівы выраз, звычайна вобразны, які адрозніваецца ад прыказкі тым, што не з’яўляецца закончаным суджэннем і звычайна не мае павучальнага зместу. Вандруючы па беларускіх землях, Федароўскі адразу заўважыў, што ў мове беларусаў вельмі часта сустракаюцца дасціпныя слоўцы, яркія прыказкі, прымаўкі, мудрыя выслоўі. Саламевіч. [Бародзіч:] — У нас нават прымаўка пайшла ў народзе: шавец заўсёды без ботаў. Чорны.

2. Фраза, словы, якія часта кім‑н. паўтараюцца; прыгаворка. Любімай прымаўкай кожнага стычынца было: «Барані божа!». Яны ўсе ўжывалі яе калі трэба і калі не трэба. Чарнышэвіч. — Далі прыкурыць немцам як належыць, — скончыў капітан прымаўкай камбрыга. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)