учапі́цца, учаплюся, учэпішся, учапіцца;
1.
2. Уплесціся за што‑н., у што‑н.
3. Зачапіцца за што‑н.
4. Закрануць што‑н. у час руху, зачапіцца чым‑н. за што‑н.
5. Узяцца за якую‑н. справу.
6. Далучыцца самавольна, без папярэдняй згоды да тых, хто ідзе куды‑н.
7.
8.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
БУДАПЕ́ШТ
(Budapest),
горад, сталіца Венгрыі. У цэнтры краіны на берагах Дуная.
Як горад Будапешт утвораны ў 1872 пасля аб’яднання гарадоў Пешт, Буда і Абуда (упершыню ўпамінаюцца ў 1148). На месцы Буды ў старажытнасці было пасяленне кельтаў, у 1—4
Вузкія вулачкі сярэдневяковай Буды кантрастуюць з прасторнымі кварталамі Пешта, шырокія радыяльныя магістралі якога перасякаюць 3 паўкальцы вуліц. Над Будапештам узвышаецца гара Гелерт (на правым беразе), укрытая садамі і паркамі, з помнікам Вызвалення (1947,
У Будапешце —
Ф.С.Фешчанка (гаспадарка).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
бе́лы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае колер снегу, малака;
2. Светлы, ясны.
3. У спалучэнні з некаторымі назоўнікамі ўжываецца ў значэнні: контррэвалюцыйны, варожы Савецкай уладзе;
4.
5. Які мае белы колер скуры (пра расу).
6. Як састаўная частка некаторых заалагічных, батанічных, хімічных і інш. назваў.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ву́ха, ‑а;
1. Орган слыху і раўнавагі ў пазваночных жывёл і чалавека.
2. Знадворная, вонкавая частка гэтага органа ў форме ракавіны вакол вушной адтуліны.
3.
4.
5. Прыстасаванне ў розных прадметах для больш зручнага карыстання (пад’ёму, вешання, пераноскі і інш.).
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дух, ‑у і ‑а,
1. ‑у. Псіхічныя здольнасці; свядомасць.
2. ‑у. Унутраны стан, настрой, маральная сіла чалавека ці калектыву.
3. ‑у. Характэрныя ўласцівасці, сутнасць, унутраны сэнс чаго‑н.
4. ‑а. У міфалагічных і рэлігійных уяўленнях — бесцялесная, звышнатуральная істота, якая прымае ўдзел у жыцці прыроды і чалавека.
5. ‑у,
6. ‑у.
7. ‑у.
8.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кі́даць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае;
Тое, што і кідаць (у 1, 2, 7 і 8 знач.).
кіда́ць, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е;
1. Штуршком прымушаць ляцець, падаць тое, што знаходзіцца ў руцэ (у руках).
2. Складаць сена, салому (у стог).
3. Хутка перамяшчаць, накіроўваць, пасылаць куды‑н.
4. Адмаўляцца ад чаго‑н. як непатрэбнага; выкідаць.
5. Пакідаць у якім‑н. стане, становішчы.
6.
7.
8. Працягваць ніткі праз бёрда.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пацягну́цца, ‑цягнуся, ‑цягнешся, ‑цягнецца;
1. Выпрастаць стомленыя ў аднастайнай паставе канечнасці, стан.
2. Падацца корпусам у якім‑н. напрамку, працягнуць руку, галаву да каго‑, чаго‑н.
3. Пачаць рухацца, накіравацца ў адным напрамку цугам, чарадой.
4. Павольна, з цяжкасцю пайсці; паплесціся.
5. Пачаць павольна, аднастайна праходзіць (пра дні, гадзіны, гады).
6. Працягнуцца, размясціцца на вялікай адлегласці, прасторы, уздоўж чаго‑н.
7.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разгарну́ць, ‑гарну, ‑горнеш, ‑горне;
1. Расправіць, расцягнуць што‑н. згорнутае ў даўжыню або шырыню.
2. Вызваліць ад абгорткі; зняць тое, чым было што‑н. загорнута, закрыта.
3. Раскрыць што‑н. складзенае.
4. Выпрастаць, расправіць, развёўшы ў процілеглыя бакі.
5.
6.
7. Зрабіць, арганізаваць што‑н. у шырокіх маштабах.
8. Падрыхтаваць да дзеяння, функцыяніравання.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спра́віцца, спраўлюся, справішся, справіцца;
1.
2.
3. Атрымаць весткі, даведацца пра што‑н.
4. Паспець своечасова зрабіць, завяршыць што‑н.
5.
6.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ча́паць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае;
чапа́ць, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е;
1. Дакранацца, датыкацца да каго‑, чаго‑н.
2.
3.
4.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)