zünden
1.
vt запа́льваць; узрыва́ць, падрыва́ць
der Blitz hat gezündet — ад мала́нкі ўзні́к пажа́р
das Béispiel zündet — пры́клад натхнце [захапля́е]
2.
vi запа́львацца, загара́цца, узрыва́цца
das Stréichholz zündet nicht — запа́лка не загара́ецца
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Аско́ла вісус; чалавек, што ўсюды паспявае’ (Бяльк.); параўн. рус. смал. асколок ’дзёрзкі, нахабны чалавек’, укр. дивитись оскілками ’глядзець са злобай’, польск. oskoła ’бярозавы сок’ (Брукнер). Гэта слова можна тлумачыць як семантычнае развіццё першаснага аскола таго ж паходжання, што і рус. оскол, бел. асколак, якія маглі мець значэнне тыпу ’стрэмка’. Яны развіваліся тым жа шляхам, што і рус. заноза. Іншае тлумачэнне: скажэнне слова раскол ’забойца, разбойнік; буян, нахабнік’ (Бяльк., Шат.), што адлюстроўвала ўяўленне аб раскольніках як адшчапенцах, кепскіх людзях, якое пашыралася царквой; у гэтым выпадку ўкр. прыклад, дарэчы, патрабуючы ўдакладнення, наўрад ці звязаны з бел. асколак рус. асколок. Сувязь тлумачэння з польск. oskola, відаць, ад уяўлення пра «ліпучасць» соку.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
piece
[pi:s]
1.
n.
1) кава́лак, кава́лачак -ка m.
The cup broke in pieces — Ку́бак пабі́ўся на кава́лкі
a piece of land (of bread) — кава́лак зямлі́ (хле́ба).
2) прадме́т -а m., шту́ка f.
This set of china has 24 pieces — Гэ́ты набо́р по́суду ма́е два́ццаць чаты́ры прадме́ты
3) манэ́та f.
4) п’е́са f.; твор -у m.
a piece of music — музы́чны твор
a piece of art — маста́цкі твор
5) пры́клад -у m.
a piece of impudence — пры́клад наха́бства
2.
v.
1) ла́таць, пра́віць; дато́чваць
2) злуча́ць у адно́ цэ́лае; зьбіра́ць з кава́лкаў
•
- go to pieces
- speak one’s piece
- piece of one’s mind
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
fetch
[fetʃ]
1.
v.t.
1) прыно́сіць, прыво́зіць (во́зам, а́ўтам), прыво́дзіць (пехато́й)
2) атры́мваць, выруча́ць
to fetch a good price — прада́ць за до́брую цану́
3) informal узя́ць; адхапі́ць
2.
v.
адшу́кваць і прыно́сіць забі́тую дзічыну́ (пра саба́ку)
fetch a breath — адды́хацца
fetch a groan — застагна́ць
fetch example — браць пры́клад
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
класі́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Створаны класікам, класікамі (у 1 знач.); узорны, дасканалы. Паэма «Новая зямля» Я. Коласа справядліва лічыцца класічным тварам беларускай літаратуры. Шкраба. Руская класічная літаратура велічна тым, што з’яўлялася люстрам рэвалюцыі. Пшыркоў. // Тыповы, асабліва характэрны. Класічны прыклад. Беларусь — краіна класічнай партызанскай барацьбы. □ [Купала] стварыў класічныя ўзоры лірыкі, ліра-эпічнай паэмы. Івашын. // Разм. Лепшы ў сваім родзе; выдатны. Класічны падарунак.
2. Які мае адносіны да класіцызму (у 1 знач.), уласцівы паслядоўнікам гэтага напрамку. Класічная паэма.
3. Які мае адносіны да старажытных грэкаў і рымлян; антычны. Класічная грэчаская мова. Класічная антычная літаратура. // Звязаны з вывучэннем антычных моў і літаратуры. Класічнае аддзяленне філалагічнага факультэта. Класічная адукацыя. Класічная гімназія.
4. Які адпавядае ідэалу хараства ў рымлян і грэкаў; правільны. Класічны профіль. Класічны нос.
•••
Класічная барацьба гл. барацьба (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Каланда́ ’невялікая колькасць чаго-небудзь’ (Мат. Маг.). Няясна, няма ўпэўненасці ў дакладнасці дэфініцыі, параўн.: «Ні падзелюць ужо калынду тую, сьмех ажно бярець» (с. 41). Відаць, слова непасрэдна суадносіцца з рус. ярасл. каланда ’багацце’, бран. каландить ’эканоміць’. Мяркуючы па рус. ярасл. каланду набить ’разбагацець’, прыведзеныя вышэй значэнні з’яўляюцца другаснымі, а першаснай была семема ’кашалёк, каліта’. На той жа рус. тэрыторыі зафіксавана калама ’кашалёк з грашыма, каліта’; на жаль, яно таксама няяснае. У разглядаемым слове ‑н‑, відаць, другаснае; пры такім дапушчэнні, магчыма, з тат. kalta ’кашалёк’. Не выключана (і прыклад з бран. тэрыторыі гэта як быццам пацвярджае), што слова распаўсюджвалася з бел. гаворак (вядома, што ў Яраслаўскай вобласці ёсць перасяленцы з Магілёўшчыны), аднак унікальнасць бел. слова не дазваляе сцвярджаць гэтага з упэўненасцю.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пераня́ць (каго, што) сов.
1. переня́ть, останови́ть;
п. ста́так — переня́ть (останови́ть) ста́до;
п. ваду́ плаці́най — переня́ть во́ду плоти́ной;
2. (из рук в руки) переня́ть, перехвати́ть;
3. переня́ть, перехвати́ть;
п. ганца́ — переня́ть (перехвати́ть) гонца́;
4. переня́ть, после́довать (нему);
п. во́пыт — переня́ть о́пыт;
п. яго́ пры́клад — после́довать его́ приме́ру;
5. усво́ить;
п. мело́дыю — усво́ить мело́дию;
п. но́выя звы́чаі — усво́ить но́вые обы́чаи
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
зблы́тацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Перамяшацца, пераплесціся ў беспарадку; пераблытацца. Валасы зблыталіся. □ Вада расплёхалася, а кветкі зблыталіся, намоклі. Баранавых. // Пераплесціся, счапіцца з чым‑н. Чорная густая чупрына зблыталася з свежай травою. Бядуля. // перан. Страціць выразнасць, дакладнасць; змяшацца. Думкі зблыталіся. □ І пякучая крыўда, і боль, і страх, што пан можа пакараць за яго бацькоў, — усё зблыталася ў адзін клубок. Пальчэўскі.
2. Разм. Дапусціць памылку ў чым‑н.; збіцца. Зблытацца ў падліку. □ А Лёня не разгубіўся: — Я ж акурат так пачынаў рашаць гэты прыклад, ды толькі крышачку зблытаўся. Васілевіч. // Згубіць сувязь у думках, словах; заблытацца. [Байкоў] прыкметна хваляваўся, глядзеў у паперку, каб не зблытацца. Шамякін.
3. Разм. Звязацца з кім‑н., уступіць у якія‑н. сувязі, адносіны (звычайна ганебныя). Зблытацца з бандытамі. □ Адслужыўшы два гады ва ўланах, .. [Зыгмусь] зблытаўся з жонкай настаўніка гарэліцкай сямігодкі. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
type1 [taɪp] n.
1. тып, тыпо́вы пры́клад або́ прадстаўні́к (чаго-н.);
true to type тыпо́вы, характэ́рны
2. разнаві́днасць;
types of speech ві́ды маўле́ння;
people of every type усе́ лю́дзі, уся́кі чалаве́к
3. род, клас, гру́па;
a blood type гру́па крыві́;
men of the Nordic type лю́дзі нарды́чнага ты́пу
4. шрыфт;
black/bold type тлу́сты шры́фт;
Italiс type курсі́ў;
in ty pe у набо́ры;
set smth. in type набіра́ць што-н.;
print in large type друкава́ць буйны́м шры́фтам
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
representative
[,reprɪˈzentətɪv]
1.
n.
1) прадстаўні́к -а́ m., прадстаўні́ца f.
2) дэпута́т -а m.
Representative — дэпута́т Пала́ты Прадстаўніко́ў (у Злу́чаных Шта́тах)
House of Representatives — Пала́та Прадстаўніко́ў
3) пры́клад -у m., тыпо́вы прадстаўні́к
The tiger is a representative of the cat family — Ты́гар — прадстаўні́к сяме́йства кашэ́чых
2.
adj.
1) прадстаўні́чы (напр. сход)
a representative government — прадстаўні́чы лад кірава́ньня
2) характэ́рны
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)