Варт, варта ’адпаведны, каштоўны, належны і да т. п.’ (Сцяшк. МГ); ’каштуе, заслугоўвае’ (Шат., Гарэц.); ’годны’ (Яруш., Булг.). У тым самым сэнсе ўжываецца і ва́рта ’належыць; трэба’ (КЭС, лаг.; БРС, Гарэц., Шпіл., Мядзв., Касп., Шат., Нас., Бяльк.). Укр. варт, ва́рто. З польск. warto, wart (nie wart). Параўн. ва́рты (Кюнэ, Poln., 113).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыя́тны, прия́тный ’прыемны’; ’той, хто лёгка ўваходзіць у кантакт з людзьмі; кампанейскі’ (віл., Сл. ПЗБ; міёр., добр., ЛА, 3), прыя́тліву ’прыязны’ (ТС). З рус. прия́тный ’тс’, якое з ц.-слав. приѩтьнъ ’прыемны’, што ад *prijęti (гл. прыня́ць, няць), параўн. ст.-бел. приятый ’варты прыняцця’, прияти ’ўзяць, набыць, прыняць’ (Ст.-бел. лексікон).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
досто́йный
1. дасто́йны; (стоящий) ва́рты;
о́пыт, досто́йный подража́ния во́пыт, ва́рты перайма́ння;
быть досто́йным чего́-л. заслуго́ўваць чаго́-не́будзь, быць дасто́йным (ва́ртым) чаго́-не́будзь;
он досто́ин уваже́ния ён дасто́йны пава́гі, ён заслуго́ўвае пава́гі;
2. (заслуженный) заслу́жаны; (надлежащий) нале́жны;
досто́йная оце́нка заслу́жаная (нале́жная) ацэ́нка;
3. (почтенный) дасто́йны, паважа́ны;
досто́йный челове́к дасто́йны (паважа́ны) чалаве́к.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
éhrbar
1.
а высок. шано́ўны, паважа́ны, ва́рты пава́гі
2.
adv пава́жна; прысто́йна
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
зірка́сты, ‑ая, ‑ае.
Разм.
1. З вострым зрокам; зоркі. Што з таго, што дзед Мікалай — такі зіркасты і дасціпны — заўважыў... Пагаманілі і толькі. Якімовіч.
2. З вялікімі вачамі; вірлавокі. А вочы чаго варты: зіркастыя, стальныя, бязлітасныя.. Дзіва што шчупакі без жалю знішчаюць не толькі іншую рыбу, але і сваіх родных дзетак! Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лайда́к, ‑а, м.
Разм. неадабр. Бяздзейны, варты пагарды чалавек; лодар, гультай. — Лёс .. [Гузоўскай] склаўся не зусім удала: муж — п’яніца, лайдак і дармаед. Скрыган. [Кустрэй:] — Ты глядзі, лайдак, калі яшчэ пусціш быка ў мой авёс, то я з цябе юху спушчу! Колас. — Ах ты, лайдак! Ах, вуж печаны! — на ўсю загарадзь грозіць баба Алімпа. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
szeląg
м. шэляг (старадаўняя дробная манета);
nie wart złamanego ~a — бітага талера не варты
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
hype2 [haɪp] v. infml (up) (неадабральна) крыклі́ва рэкламава́ць; нахва́льваць, узно́сіць;
This movie has been much hyped, but it isn’t that good. Гэты фільм многа рэкламуюць, але ён таго не варты.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
shuck1 [ʃʌk] n.
1. шалупа́йка, шалупі́на, шкарлупі́на ( арэха); pl. shucks лузга́, шалупі́нне
2. лухта́
♦
not worth shucks infml ≅паўшэ́лега не ва́рты;
I don’t care shucks about it. Мне напляваць.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
жывапі́сны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да жывапісу. Жывапісныя работы.
2. Прыгожы, маляўнічы, варты таго, каб быць адлюстраваным у жывапісе. Жывапісны куток прыроды. Жывапісная поза.
3. перан. Вобразны, яркі, выразны (пра мову, стыль і пад.). Ніхто ні да Пушкіна, ні пасля яго не даў такой жывапіснай карціны Пецярбурга, як аўтар «Меднага конніка». Палітыка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)