распе́ць, -пяю́, -пяе́ш, -пяе́; -пяём, пеяце́, -пяю́ць; -пе́й; -пе́ты; зак., што.
1. Развучыць, рэпетуючы (музычны твор для голасу).
Р. дуэт.
2. Прымусіць добра гучаць (пра голас, галасы).
Р. хор перад выступленнем.
|| незак. распява́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. распява́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
умяша́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., у што.
1. што і чаго. Мяшаючы, дабавіць.
У. пшанічнай мукі ў жытнюю.
2. перан., каго (што). Прымусіць супраць волі ўдзельнічаць у чым-н.
У. каго-н. у брудную справу.
|| незак. уме́шваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
вы́правадзіць, ‑ваджу, ‑вадзіш, ‑вадзіць; зак., каго.
Прымусіць выйсці, выехаць адкуль‑н.; выгнаць. Выправадзіць няпрошаных гасцей. □ Агата сунула.. [Юрку] ў рукі гурок і выправадзіла з хаты. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прастытуі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак.
1. каго-што. Прымусіць (прымушаць) да занятку прастытуцыяй.
2. перан.; каго-што. Зрабіць (рабіць) прадажным, падкупным. Прастытуіраваць прэсу.
[Ад лац. prostituere — ганьбіць, няславіць, аддаваць на ганьбу, знявагу.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разлучы́ць, ‑лучу, ‑лучыш, ‑лучыць; зак., каго-што.
1. Прымусіць расстацца (блізкіх, сяброў). На другі дзень на рабоце іх разлучылі — Ніна засталася ў партыі жанчын, якая працавала ў горадзе, а Веру накіравалі на лесакамбінат. Мікуліч. // Прымусіць пакінуць што‑н. дарагое, блізкае. Не дзівіцеся з Пракопа, што ён гэтак рад за сваю прафесію, з якой яго, як яму нешта здалося, хацелі разлучыць. Ермаловіч. // Прымусіць парваць шлюб, адносіны кахання, разысціся. [Рыгор:] — Цяпер між мной і Цыляй паўстала тайна, якая ледзьве не разлучыла нас назаўсёды. Асіпенка.
2. Раздзяліць, аддзяліць што‑н. ад чаго‑н. Разлучыць канцы правадоў. □ [Бадзюля:] — Алё, алё! Раён... Разлучылі, мілая... Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прысы́рыць ’даручыць; прымусіць; адчувальна ўздзейнічаць’; ’прыручыць’; ’пакінуць’, прысырэ́ць ’надакучыць’ (Мат. Гом., ТС; жыт., Жыв. НС; мазыр., ГЧ). Няясна; відаць, корань той жа, што і ў осы́рыць ’пакінуць’ (ТС), якое Супрун выводзіць са ст.-рус. сирыи ’сіроцкі, асірацелы’, гл. асірацець, хаця семантыка разглядаемага слова не зусім ясная.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́бавіць, -баўлю, -бавіш, -бавіць; -баўлены; зак. (разм.).
1. каго-што. Выцягнуць, дастаць тое, што засела, загрузла.
В. воз з гразі.
В. з бяды (перан.).
2. каго. Пераканаць, прымусіць выйсці, выехаць адкуль-н.
В. дзяцей з хаты на вуліцу.
|| незак. выбаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
адшы́ць, -шы́ю, -шы́еш, -шы́е; -шы́ты; зак. (разм.).
1. што і без дап. Скончыць шыць.
2. Адпрацаваць шыццём узамен за што-н.
А. за доўг.
3. каго-што (разм.). Адахвоціць, прымусіць спыніць заляцанні; пазбавіцца ад каго-н.
А. кавалера.
|| незак. адшыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
адвучы́ць, -вучу́, -ву́чыш, -ву́чыць; -ву́чаны; зак.
1. каго (што) ад чаго і з інф. Прымусіць адвыкнуць ад чаго-н.
А. ад курэння.
А. дзіця ад грудзей.
2. каго (што) і без дап. Закончыць вучэнне, перастаць вучыць, навучаць (разм.).
|| незак. адву́чваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
адклі́каць, -клічу, -клічаш, -кліча; -кліч; -кліканы; зак., каго-што.
1. Паклікаўшы, прымусіць адысці куды-н.; адазваць.
А. знаёмага для размовы.
2. Вярнуць назад, прапанаваўшы спыніць выкананне ранейшых абавязкаў (афіц.).
А. пасла.
|| незак. адкліка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. адкліка́нне, -я, н. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)