зва́дка, ‑і, ДМ ‑дцы; Р мн. ‑дак; ж.
Склока, сварка. На што ж на зямлі Сваркі і звадкі, боль і гора, Калі ўсе мы разам ляцім Да зор? Багдановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прычыні́цьI (паслужыць прычынай) verúrsachen vt; zúfügen vt;
прычыні́ць шко́ду Scháden zúfügen [ántun*, ánrichten, verúrsachen];
прычыні́ць кло́пат Schereréien máchen [verúrsachen];
прычыні́ць го́ра Kúmmer beréiten
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
го́ркі, ‑ая, ‑ае.
1. З непрыемным едкім смакам (смакам палыну, гарчыцы); проціл. салодкі. Горкі перац. □ Горкая рэдзька, ды ядуць, кепска замужам, ды ідуць. З нар.
2. Поўны гора; цяжкі, гаротны. Горкая доля. Горкае жыццё. □ [Волька] пачала паціху галасіць над сваёй горкай жаночай доляй. Б. Стральцоў. // Выкліканы цяжкім горам. Горкія слёзы. □ Марыну бабка суцяшае, Каб горкі сум развеяць ёй. Колас. Усё часцей і часцей бацька садзіўся ля стала, паклаўшы пад бараду рукі, думаў горкую думу, цяжка ўздыхаў. С. Александровіч. // Які выклікае гора, непрыемнасці. Пачуць горкую вестку. Выслухаць горкую праўду.
3. Набыты ў выніку цяжкай працы, доўгіх выпрабаванняў. Горкі хлеб. □ [Усіх людзей] затрымаць не ўдалося, сёй-той, навучаны горкім вопытам, паспеў схавацца. Лынькоў.
4. Які жыве ў цяжкім горы; бяздольны. Горкая сірата. Горкі бядняк.
5. у знач. наз. го́ркая, ‑ай, ж. Гарэлка. На пачатак справы — чарка горкай, На прыправу — добрая гаворка. Панчанка.
•••
Горкая соль гл. соль.
Гора горкае гл. гора.
Горкае дзіця гл. дзіця.
Горкі п’яніца гл. п’яніца.
Збіць (зрэзаць) на горкі яблык гл. збіць.
Як горкая рэдзька гл. рэдзька.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
испи́ть сов.
1. вы́піць; папі́ць, вы́піць (крыху́);
2. перен. (вынести, вытерпеть) зне́сці;
◊
испи́ть ча́шу го́ря, го́рькую ча́шу зазна́ць го́ра.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
неизглади́мый непазбы́ўны; (незабываемый) незабы́ўны; (глубокий) глыбо́кі;
неизглади́мый след глыбо́кі след;
неизглади́мое впечатле́ние незабы́ўнае (глыбо́кае) ура́жанне;
неизглади́мое го́ре непазбы́ўнае го́ра.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
хлебну́ть сов., однокр., разг.
1. сербану́ць; хлёбнуць;
2. перен. хапі́ць, паспыта́ць, набра́цца, зазна́ць;
хлебну́ть го́ря хапі́ць (зазна́ць, паспыта́ць) го́ра.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
шкумата́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што.
Матляючы, тузаючы ў розныя бакі, ірваць, імкнуцца парваць на часткі. Вецер усё не ўціхаў і злосна шкуматаў полы шынялёў. Быкаў. Тут жа, скалячы зубы, гойсаў Туман. Скакаў як апантаны, хапаў зубамі то мячык, то зайку, то клоуна. Шкуматаў, падкідваў уверх, трыбушыў лапамі. Шыловіч. // перан. Прыносіць гора, пакуты, няшчасце. Шмат з іх [людзей] спазнала вайну, шмат іх вайна шкуматала, Многія бачылі з іх гора людскога нямала. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тэлефо́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; незак.
Разм. Званіць па тэлефоне. Сяджу і тэлефоню, і прашу: — Дзяўчынка любая, у мяне такое гора — Ці не прынеслі вам маю душу, Якую я згубіў учора? Сербантовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шугале́я, ‑і, ж.
Раней — вялікая лодка з аднаго выдзеўбанага кавалка дрэва (звычайна дубу). Дзяўбаў паляшук Шугалеі, як гора, — Распарваў ён дуб, Дзеўбучы дзень да ночы Чаўны, як вялізныя Ноевы ночвы. Лойка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каштава́ць
(польск. kosztować, ад с.-в.-ням. kosten)
l) мець тую або іншую грашовую вартасць, цану; абыходзіцца ў якую-н. суму;
2) перан. патрабаваць вялікіх намаганняў;
3) спрабаваць на смак;
4) перан. зведваць, зазнаваць (напр. к. гора).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)