я́слі, ‑яў; адз. няма.

1. Кармушка для жывёлы ў выглядзе адкрытай драўлянай скрынкі на ножках або рашоткі, нахільна прымацаванай к сцяне. Зося хутка ўправілася з канём: распрагла, напаіла, завяла ў хлеў і падкінула ў яслі ахапак свежага дзяцельніку. Гартны. [Каня] вабіў да сябе цёплы хлеў з яслямі, поўнымі мурожнага сена. Новікаў.

2. Выхаваўчая ўстанова для дзяцей узростам да трох гадоў. Дзіцячыя яслі. □ [Маці:] А я ў полі прыбіраю Жыта ў перавяслы Ды сама сябе пытаю: Як мой сын у яслях? Колас. Сваю Настачку — Дзіцё тое — Нясу ў яслі я Раніцою. Купала.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

other [ˈʌðə] pron.

1. другі́, яшчэ́ (адзі́н);

each other адзі́н аднаго́;

Where are the others? Дзе астатнія?

2. другі́, і́ншы;

in other words іна́чай ка́жучы

♦

the other day гэ́тымі дня́мі, на гэ́тых днях; няда́ўна, не так даўно́;

every other day праз дзень, ко́жныя два дні;

none other than ніхто́ і́ншы як;

no one other than she ніхто́, акрамя́ яе́;

I donʼt know any French people other than you. У мяне няма іншых французскіх знаёмых, акрамя цябе.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

де́лать несов., в разн. знач. рабі́ць;

◊

де́лать честь (кому) рабі́ць го́нар (каму);

де́лать одолже́ние рабі́ць ла́ску;

де́лать не́чего нічо́га не зро́біш;

от не́чего де́лать ад няма́ чаго́ рабі́ць;

де́лать ми́лость рабі́ць ла́ску;

де́лать акце́нт рабі́ць акцэ́нт;

де́лать вид рабі́ць вы́гляд;

де́лать ми́ну рабі́ць мі́ну;

де́лать из му́хи сло́на рабі́ць з му́хі слана́;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

прохо́д в разн. знач. прахо́д, -ду м.;

прохо́д че́рез мост закры́т прахо́д це́раз мост закры́ты;

го́рный прохо́д го́рны прахо́д;

за́дний прохо́д анат. за́дні прахо́д;

◊

прохо́да (прохо́ду) нет от кого́-л. прахо́ду няма́ ад каго́-не́будзь;

не дава́ть прохо́да (прохо́ду) не дава́ць прахо́ду;

ни прохо́да (прохо́ду), ни прое́зда (прое́зду) ні прае́хаць, ні прайсці́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

Quidquid in buccam venerit, stultus loquitur

Дурны гаворыць усё, што прыйдзе ў галаву.

Глупый говорит всё, что придет на ум.

бел. Галава не ведае, што язык апавядае. Вярзе грушу на вярбе. Язык ідзе ўперад розуму. Пусты млын меле, а памолу няма. Дурань языка на прывязі не трымае. Дурны сабака гаўкае, хоць і сыты. Дурны сабака і на свой хвост брэша. Дурны аб дурным і гаворыць.

рус. Пустая мельница и без ветра мелет. Язык говорит/лепечет, а голова не ведает. Дурак мелет, а умный верит. Вертит языком, как корова хвостом. Дурака слушать ‒ пирога не кушать. Пустая мельница без толку мелет. Дурной язык ‒ голове неприятель.

фр. Ce sont les tonneaux vides qui font le plus de bruit (Пустые бочки гремят больше всего).

англ.

нем. Reden wie ihm der Schnabel gewachsen ist (Говорить, как у него вырос клюв).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

дзець сов., разг. дева́ть, деть; (затерять — ещё) задева́ть, подева́ть;

дзе ты дзеў маю́ кні́гу? — куда́ ты дева́л (дел, задева́л, подева́л) мою́ кни́гу?;

◊ няма́ куды́ дз. гро́шы — не́куда деть (дева́ть) де́ньги;

не ве́даць, куды́ во́чы дз. — не знать, куда́ глаза́ деть;

гэ́тага ніку́ды не дзе́неш — э́того никуда́ не де́нешь;

не ве́даць, куды́ ру́кі дз. — не знать, куда́ ру́ки деть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

які, ✂, займ.

  1. пытальны і адносны. Абазначае пытанне пра якасць, уласцівасць, прымету чаго-н.

    • Якое сёння надвор’е?
    • Не ведаю, якое сёння чысло.

  2. клічны. Абазначае ацэнку якасці каго-, чаго-н., выражае захапленне, здзіўленне, абурэнне і пад.

    • Я. сад!
    • Якая бяда!
    • Я. нягоднік.

  3. Пры рытмічным пытанні ці ў рэпліцы ў адказ абазначае адмаўленне: ніякі, зусім не.

    • Я. з яго паляўнічы?
    • Ай, я. там заработак.
    • Мала атрымалі.

  4. неазнач. Тое, што і які-небудзь (у 1 знач.; разм.).

    • Праз якую гадзіну пад’едзе і бацька.

◊

  • Калі што якое (разм.) — калі здарыцца што-н. нечаканае, узнікнуць якія-н. цяжкасці, непрыемнасці.

  • Які б ні быў (разм.) — які хочаш, любы; такі, які ёсць, калі іншага няма, іменна такі.

  • Які-ніякі (разм.) — хоць які-небудзь, няхай нязначны, не надта добры.

    • Якое-ніякое жыллё, а сваё.

  • Які яшчэ? (разм.) — ужыв. ў знач. які для ўзмацнення пытання.

    • Акучнік забраў Сяргей. — Я. яшчэ Сяргей?

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

kein

m (f kéine, n kein, pl kéine без наз.: m kéiner, f kéine, n kéin(e)s, pl kéine) не; ні- во́дзін, ніцкі, ніхто́

auf ~en Fall — ні ў цкім ра́зе

ich hábe ~ Heft — у мяне́ няма́ сшы́тка

um ~en Preis — ні за што на све́це

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

równy

równ|y

роўны;

stopień ~y грам. звычайная ступень;

wszyscy obywatele są ~i wobec prawa — усе грамадзяне роўныя перад законам;

on nie ma sobie ~ego — яму няма роўных;

jak ~y z ~ym — як роўны з роўным;

w ~ej mierze — у роўнай ступені; аднолькава

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

zachodzić

zachodz|ić

незак.

1. заходзіць;

~ić z boku (od tyłu) — заходзіць, падыходзіць збоку (ззаду);

2. заходзіць; наведваць;

3. czym пакрывацца; зацягвацца;

4. адбывацца; здарацца; узнікаць;

~ą wypadki — здараюцца аварыі;

~i pytanie — узнікае пытанне;

~i różnica — ёсць розніца;

nie ~i potrzeba — няма патрэбы

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)