вы́каціцца, ‑качуся, ‑кацішся, ‑каціцца; зак.

1. Коцячыся, выйсці, выпасці адкуль‑н. Мячык выкаціўся на дарогу. Яблык выкаціўся з кошыка. □ У старога паволі выкаціліся з вачэй дзве слязінкі. Чорны. // З’явіцца на небе (пра сонца, месяц, зоры). З-за лесу выкацілася сонца, іскрыстае, цёплае. Сачанка. // Выехаць адкуль‑н., куды‑н. З-за рогу борзда і крута выкаціўся з задзірлівым лапатаннем трактар. Шынклер. Брук скончыўся, і воз выкаціўся на дарогу мяккую, з пясочкам. Арочка.

2. Разм. Хутка выйсці, выбегчы адкуль‑н. Андрушка пабег да свайго сябрука Паўліка, свіснуў каля хаты. Паўлік выкаціўся мігам. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абце́рці, абатру, абатрэш, абатрэ; абатром, абатраце, абатруць; заг. абатры; пр. абцёр, ‑церла; зак., каго-што.

1. Выціраючы, зрабіць сухім, чыстым. Узяўшы яблык, Марына абцерла яго ражком хусткі і пачала есці. Кавалёў. Стары паклаў жалеза і абцёр аб фартух рукі. Чорны. Некалькі баравікоў упала з кошыка. [Міколка] падняў іх, старанна абцёр ад пылу, палажыў назад. Лынькоў. // Выціраючы, сцерці што‑н. Яўхім абцёр рукавом пот на лбе і акінуў позіркам двор, шукаючы ценю. Пальчэўскі.

2. Зняць верхні слой чаго‑н. Аб пясок абцёр іржу з яе — І падкова нібы люстраная. Непачаловіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сасо́к, ‑ска, м.

1. Знешняя частка малочнай залозы млекакормячых і чалавека ў выглядзе шышачкі, з якой дзіцяня ссе малако. Усхваляваная,.. [цётка Зося] хуценька памыла рукі, спаласнула вядро, працерла мокрым ручніком саскі ў каровы. Бялевіч. [Саша] ўзяла малую на рукі, расшпіліла халат, і тая адразу ж знайшла ружовы тугі сасок, смешна зацмокала. Шамякін. На ружовым, нібы кветка-агеньчык, саску блакітнай іскрынкай бліснула кропля малака. Місько.

2. Спец. Дэталь, частка прадмета або прыстасавання ў выглядзе шышачкі, выступу і пад. Сасок баявой лічынкі затвора вінтоўкі.

3. Спец. Месца ўваходжання зрокавага нерва ў вочны яблык.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

смаката́, ‑ы, ДМ ‑каце ж.

Разм.

1. Што‑н. смачнае (з яды). І ўсё было такое смачнае, што за вушы, здаецца б, не адцягнуў ад такой смакаты. Сабаленка. Знойдзеш — абмацаеш яблык і ўвап’ешся зубамі ў кіславата-салодкую смакату!.. Брыль.

2. у знач. вык. Пра што‑н. вельмі смачнае; аб’ядзенне. [Мароз:] — Прыязджаем з Іванам Васільевічам — а там ужо стол з місай рыбы. Свежанькая, падсмажаная, масла на ёй кіпіць — смаката. Лобан. І ўсе арэхі спеленькія, жоўценькія, поўненькія, і нават калі пасушацца на печы, дык усё роўна зярняты на ўсю шкарлупку. Раскусіш арэх — а там такая смаката!.. Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вывядзе́нне ср., в разн. знач. выведе́ние; (пятен — ещё) вы́травка ж., удале́ние;

в. скараспе́лых сарто́ў я́блык — выведе́ние скороспе́лых сорто́в я́блок;

в. плям — выведе́ние (вы́травка, удале́ние) пя́тен;

в. фо́рмулы — выведе́ние фо́рмулы;

в. мяча́ з гульні́ — выведе́ние мяча́ из игры́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

кіслы, ✂.

  1. Які мае своеасаблівы востры смак (лімона, журавін).

    • К. яблык.
    • К. сок.
    • К. боршч (боршч з дабаўленнем кіслаты).

  2. Які закіс у выніку браджэння, прыгатаваны квашаннем.

    • Кіслае малако.
    • Кіслая капуста (квашаная).

  3. перан. Які выражае незадаволенасць; паніклы (разм.).

    • К. настрой.
    • К. выраз твару.

  4. Які змяшчае кіслату (у 2 знач.; спец.).

    • Кіслая глеба.

|| наз. кіслата, ✂.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

салодкі, ✂.

  1. Які мае прыемны смак, уласцівы цукру або мёду.

    • С. яблык.
    • Паставіць на стол салодкае (наз.; салодкую страву, дэсерт).

  2. перан. Прыемны, які прыносіць задавальненне і асалоду.

    • Салодкая трывога.
    • Не салодка (прысл.) жывецца сіраце.

  3. перан. Празмерна далікатны, занадта ўважлівы і ласкавы.

    • Салодкая ветлівасць.
    • Салодкія манеры.

  4. перан. Ліслівы, ненатуральны, дагодлівы.

    • Салодкія словы.

|| наз. салодкасць, ✂.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

смак, ✂, м.

  1. Адно са знешніх адчуванняў чалавека, органам якога з’яўляецца слізістая абалонка языка і ротавая поласць.

  2. Адчуванне на языку, у роце або ўласцівасць ежы, якая з’яўляецца крыніцай гэтага адчування.

    • Кіслы на с. яблык.

  3. перан. Сэнс, цікавасць, вастрыня чаго-н.

    • У гэтым эпізодзе ўвесь с. анекдота.
    • Ён адчуваў с. у працы.

|| прым. смакавы, ✂.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

miazga

miazg|a

ж.

1. мязга; мякаць;

~a drzewna — папяровая маса;

2. бат. камбій;

~a zębowa анат. пульпа;

zbić na ~ę — збіць на горкі яблык (на порхаўку)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

стяну́ть сов.

1. в разн. знач. сцягну́ць, мног. пасця́гваць;

стя́нуть шине́ль ремнём сцягну́ць шыне́ль рэ́менем;

стяну́ть войска́ к перепра́ве сцягну́ць во́йскі да перапра́вы;

стяну́ть одея́ло со спя́щего сцягну́ць ко́ўдру са спя́чага;

2. (украсть) разг. сцягну́ць, спе́рці;

стяну́ть я́блоко разг. сцягну́ць я́блык;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)