3. (податься в сторону) отстрани́ться, уклони́ться, отклони́ться, отшатну́ться;
а. ад уда́ру — отстрани́ться (уклони́ться) от уда́ра;
яна́ рэ́зка ~ну́лася — она́ ре́зко отшатну́лась;
4.перен. (отказаться от общения) отверну́ться, отшатну́ться;
сябры́ ~ну́ліся ад яго́ — друзья́ отверну́лись (отшатну́лись) от него́;
5.перен., разг. отлучи́ться (на короткое время);
а. на хвілі́нку з до́му — отлучи́ться на мину́тку и́з дому
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́сунуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак., каго-што.
1. Выставіць вонкі, паказаць што‑н. Не выходзячы з сянец, Сцяпан высунуў у прачыненыя дзверы галаву і пачаў узірацца.Пальчэўскі.Я ціхенька выцягнуў і паклаў на калені стрэльбу, якую ўжо быў высунуў у «акенца».Ляўданскі.
2. Перамясціць на адкрытае месца. Казакі высунулі стол на пасяродак хаты і накрылі яго чорным сукном.Гарэцкі.// Выцягнуць, дастаць што‑н. знутры чаго‑н. Высунуць шуфляду са стала.
3.перан. Прапанаваць для абмеркавання; выставіць прапанову. Высунуць план, праект.
•••
Высунуць (выткнуць) нос — выйсці з дому, паказацца дзе‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
lady
[ˈleɪdi]1.
n., pl. -dies
1) да́ма f.
a great lady — зна́тная да́ма
2) спада́рыня f.
ladies and gentlemen — спада́рыні й спадары́
3) гаспады́ня f. (до́му)
4) каха́ная f.; жо́нка f.
2.
adj.
жано́чы, жано́чага ро́ду
a lady doctor — жанчы́на-до́ктар
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
afield
[əˈfi:ld]
adv.
1) далёка ад до́му
far afield in foreign lands — далёка ад ха́ты ў чужы́х краёх
2) далёка ўбок
to go far afield — зьбі́цца з даро́гі
3) на по́лі бі́твы
to put an army afield — вы́весьці во́йска на по́ле бі́твы
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
umywać się
umywa|ć się
незак. мыцца, умывацца;
ani się ~! — дзе яму!;
ich dom nie umywać się do naszego — куды іх дому да нашага; іх дом з нашым не параўнаць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
удали́ться из по́ля зре́ния вы́йсці (зні́кнуць) з по́ля зро́ку;
удали́ться с трибу́ны сысці́ з трыбу́ны.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Uxori nubere suae (Martialis)
Быць жонкай у сваёй жонкі.
Быть женой у своей жены.
бел. Бедная тая дамова, дзе вала бадзе карова. Хай таго вала воўк з’есць, што кароўка б’е. Хай згарыць тая карова, што вала збарола. Дзе баба панам, там чорт камісарам.
рус. Быть у своей жены под каблуком. Худо мужу тому, у которого жена большая в дому. Жена верховодит, так муж по соседям бродит. Жена мужа и не бьёт, а под свой норов ведёт.
фр. C’est sa femme qui porte le pantalon (Это его жена носит брюки). Être sous la pantoufle de sa femme (Быть под башмаком y жены).
англ. To live under the cat’s foot (Жить у кошки под лапкой).
нем. Die Frau prügelt ihren Mann nicht, hält ihn aber unter dem Pantoffel (Жена не бьёт своего мужа, но держит его под домашней туфлей/башмаком).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
По́рацца, по́рыцца ’працаваць у хаце, па гаспадарцы’ (нараўл., Арх. ГУ; Сл. Брэс., Ян., ТС; брагін., Нар. словатв.), ’корпацца’ (Мат. Гом.), по́ранне ’работа на гаспадарцы’ (Ян.). Прасл.*porati sę ’знаходзіцца ў руху’, параўн. укр.по́ратися ’працаваць, гаспадарыць, прыбіраць’, польск.porać się ’клапаціцца, круціцца ў працы, рабіць старанна і доўга’, чэш.párati se ’рабіць чорную, брудную работу’, чэш.дыял.párat se ’капашыцца, працаваць павольна’. Казлова (Регионализмы, 11) выводзіць з прасл.дыял.*porati ’дзейнічаць, рабіць’, рэканструяванага на базе н.-луж.poraś ’прывесці ў рух’ (Трубачоў, Серболуж. сб., 168); параўноўваюць з рус.отпо́р ’адпор, супраціў’, порно́й ’моцны, здаровы’, што ўзыходзіць да *perti (гл. перці), гл. Шустар-Шэўц, 2, 1134. Куркіна (Этимология–1994–1996, 53) выводзіць з *porati, ітэратыў да *porti ’пароць’ з далейшым развіццём ’нешта рабіць, займацца, корпацца’, што падаецца больш верагодным. Банькоўскі (2, 703–704) польск.porać się ’працаваць па дому’ лічыць запазычаннем з усх.-слав. Гл. таксама поркацца, поркаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́перцісов.
1.в разн. знач. вы́переть;
вада́ заме́рзла і ~рла дно ў бо́чцы — вода́ замёрзла и вы́перла дно в бо́чке;
в. з ха́ты каго́-не́будзь — вы́переть и́з дому кого́-л.;
2.прост. вы́лезть, вы́переться;
в. напе́рад — вы́лезть (вы́переться) вперёд
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
насу́праць
1.нареч. напро́тив;
падысці́ да до́ма н. — подойти́ к до́му напро́тив;
2.предлог срод. напро́тив, про́тив;
сядзе́ць н. акна́ — сиде́ть напро́тив (про́тив) окна́;