Свядо́масць ‘успрыманне і разуменне чалавекам рэчаіснасці’ (ТСБМ, Гарэц., Ласт.), ст.-бел.сведомость ‘майстэрства, умельства’ (Ст.-бел. лексікон). Запазычанне з польск.świadomość, аб чым сведчыць фанетыка кораня, што ўзыходзіць да ‑věd‑ (гл. ведаць). Аб польскім слове гл. Брукнер, 535; Борысь, 621. Інакш Крамко (Гіст. мовы, 2, 149), які лічыць слова неалагізмам пачатку XX ст., утвораным ад свядомы (гл.) з суф. ‑асць.
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Audi multa, loquere pauca
Слухай многа, гавары мала.
Слушай много, говори мало.
бел. Больш слухай, менш гавары. Меней гавары ‒ болей ведаць будзеш. Слухаць ‒ добрай рады не шкодзіць.
рус. Меньше говори, да больше слушай. Держи уши пошире, а рот поуже. Умей сказать ‒ умей и смолчать. Слово ‒ серебро, молчание ‒ золото.
фр. Il faut une aiguille pour la bourse et deux pour la bouche (Нужна иголка для кошелька, а две ‒ для рта). Grande oreille, courte langue (Большое ухо, короткий язык).
англ. Be swift to hear, slow to speak (Будь скор на слух и нетороплив на речь).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Amissum, quod nescitur non amittitur
Не ведаць аб страце ‒ значыць не губляць.
Не знать о потере ‒ значит не терять.
бел. Чаго вочы не бачуць, аб тым не плачуць.
рус. Чего не знаю, по тому не скучаю. Чего глаз не видит, того и язык не бредит.
фр. Qui rien ne sait de rien ne doute (Кто ничего не знает, ни в чём не сомневается).
англ. What the eye does not see the heart does not grieve over (Что не видит глаз, не расстраивает сердце).
нем. Was ich nicht weiß, macht mich nicht heiß (Чего я не знаю, то не делает меня горячим).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Wéstentasche
f -, -n кішэ́нька ў камізэ́льцы
◊ j-n wie séine ~ kénnen* — ≅ ве́даць каго́-н. як свае́ пяць па́льцаў
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
unfamiliar
[,ʌnfəˈmɪljər]
adj.
1) незнаёмы; нязвы́чны, нязвы́клы; чужы́
That face is unfamiliar to me — Гэ́ны твар мне незнаёмы
2) няве́дамы; неазнаёмлены
to be unfamiliar with — быць неазнаёмленым з чым, ня ве́дацьчаго́
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Запавет ’наказ патомкам’. Укр.заповіт ’тс’. Параўн. ст.-слав.заповѣдь ’запаведзь’, ст.-рус.заповѣдь ’запаведзь, запавет, забарона’. Зах.-рус. кантамінацыя завет і запаведзь. Параўн. рус.варонеж.за́повесть ’запавет’, серб.-харв.за̏повест і славен.zapovę̂st ’загад, запаведзь’ < zapovědtь з суфіксам ‑tь, як vědtь > весць. У завет (гл.) той жа корань, што ў веча (гл.), у запаведзь — ведаць (гл.) (< vědati > po‑vědati > za‑povědati > zapověd‑ь).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ты́хо-лы́хо ‘шыта-крыта’ (драг., З нар. сл.). Да ці́ха і лі́ха (гл.) з заходнепалескай фанетыкай, параўн. ст.-бел.тихо, тыхо ‘ціха’, тихота, тихость ‘адсутнасць гаворкі, лагоднасць, пакора’ і лихо ‘зло’, ‘адчайна, рызыкоўны (ГСБМ); ведаць, на аснове рыфмаванага выслоўя, параўн. Cicho, bo budzie licho! (ваўк., Федар. 4), або Ot, ad licha cicha, a dabra ni czutno (там жа), He чапай ліха, пакуль яно ціха (Вушац. сл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
то́нкостьв разн. знач. то́нкасць, -ці ж.;
то́нкость волокна́ то́нкасць валакна́;
знать что́-л. до то́нкостейве́даць што-не́будзь да то́нкасцей;
◊
вдава́ться в то́нкости удава́цца ў то́нкасці.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)