~e z oryginałem — адпавядае арыгіналу (надпіс на дакуменце);
2. згодны; дружны;
~e małżeństwo — дружная пара
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
БЮДЖЭ́ТНАЕ ПРА́ВА,
сукупнасць прававых нормаў, якія вызначаюць бюджэтнае ўпарадкаванне дзяржавы і рэгламентуюць пытанні стварэння і выкарыстання грашовых сродкаў; асноўны раздзел фінансавага права. На Беларусі гал. крыніцамі бюджэтнага права з’яўляюцца Канстытуцыя, законы «Аб мясцовым самакіраванні і мясцовай гаспадарцы ў Рэспубліцы Беларусь» ад 20.2.1991 (з пазнейшымі папраўкамі і дадаткамі), «Аб бюджэтнай сістэме Рэспублікі Беларусь» ад 4.6.1993, законы аб дзярж. бюджэтах і рашэнні мясц. Саветаў дэпутатаў на адпаведны год, якія прымаюцца штогод. Бюджэтнае права мае на мэце забяспечыць кожнаму органу дзярж. улады самастойную і ўстойлівую матэрыяльную базу для ажыццяўлення дзярж., паліт. і культ. будаўніцтва краіны, яе эканам.-гасп. дзейнасці, абароны правоў і свабод грамадзян.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Слу́шны ‘разумны, абгрунтаваны; практычна карысны’ (ТСБМ, Нас., Ласт., Варл., Байк. і Некр., Барад., Сл. ПЗБ), сюды ж ст.-бел.слушне ‘справядліва’ (Ст.-бел. лексікон). Укр.слу́шний ‘належны, адпаведны, прыстойны’, польск.słuszny, в.-луж.słušny ‘справядлівы, уласцівы, належны’, н.-луж.słušny ‘належны’, чэш.slušný ‘прыстойны, добры’. Паўночнапрасл. *slušьnъ прыметнік ад прасл.*slušati ‘чуць’ (гл. слухаць), дыял.паўн. ‘быць прыналежным, належаць, служыць; стасавацца’; гл. яшчэ Махэк₂, 558 і наст.; Брукнер, 501 і наст. У беларускай і ва ўкраінскай з польскай; гл. ЕСУМ, 5, 311.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
apropos
[,æprəˈpoʊ]1.
adv.
1) дарэ́чы
2) між і́ншым
apropos of — што да
2.
adj.
сво́ечасо́вы, адпаве́дны, слу́шны, дарэ́чны
an apropos remark — слу́шная заўва́га, заўва́га дарэ́чы
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Прыго́жы ’прыемны, гожы, сімпатычны’ (ТСБМ, Шпіл., Нас., Мік., Ласт., Байк. і Некр., Яруш., Растарг.; чэрв., Сл. ПЗБ), пріго́жый ’тс’ (Бяльк.). Сюды ж вытворныя рознасуфіксальныя назоўнікі: прыгажо́сць, прыго́жасць ’уласцівасць прыгожага; што-небудзь прыгожае, чароўнае; хараство; прыгожае (агульнае паняцце); прыгожы знешні выгляд; прыгажуня’, толькі мн. л. прыгажо́сці ’прыгожыя мясціны; тое, што робіць уражанне сваім прыгожым выглядам’, у значэнні выклічніка ’выклікае захапленне, адабрэнне і пад.’ (Шпіл., Байк. і Некр., Яруш., ТСБМ), прігажо́сьць, прыго́жысьць ’прыгажосць’ (Бяльк.). Працягвае ст.-бел.пригожии ’прыгодны, прыдатны, адпаведны, належны’ (Сл. Скарыны), прэфіксальнае ўтварэнне ад го́жы (гл.).
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Жыбуры́1 ’жабурынне’ (Сл. паўн.-зах.). Параўн. укр.жабур ’жабурынне’, польск.żibura ’кепскі мутны напой’. Брукнер (669) лічыў польск. слова ўсх. элементам, спасылаючыся на серб.-харв.џи̏бра, балг.джѝбри ’жамерыны’, якое ўзводзяць да цюрк. (Фасмер, Зб. Крэчмеру, 277; Фасмер, 2, 39), напр. тур.cibre (Скок, 1, 473; БЕР, 362). Не выключана, аднак, і сувязь з жабурынне, жамерыны (гл.).
Жыбуры́2, жабуро́к, жыбуркі, жабэ́ркі ’кавалкі дрэва, цуркі’ (Сл. паўн.-зах.). З літ.žobaraĩ ’сухія галіны’ (Сл. паўн.-зах., 2, 130). Магчыма, аднак, і іншае тлумачэнне — з літ.žiburys ’факел, лучына’. Яблонскіс (269) прыводзіць адпаведныпольск. прыклад з 1619 г.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Турката́ць ‘утвараць характэрныя для галубоў гукі, буркаваць’ (ТСБМ, Некр. і Байк., Нар. Гом.), туркота́ті ‘тарахцець’ (беласт., Сл. ПЗБ). Сюды ж туркаце́ць ‘утвараць характэрныя для жабаў-жарлянак гукі’ (Скарбы), ‘грукатаць (коламі па шашы)’ (Др.-Падб., Гарэц., Байк. і Некр.); ‘ляскатаць’; туркоті͡еті ‘тс’, ту́ркот ‘грукат’ (Вруб.). Параўн. укр.туркота́ти ‘буркаваць’, ‘аднастайна тарахцець, грукаюць’, ‘мармытаць, нешта часта паўтараць’, польск.turkotać ‘тс’, славац.trkotať ‘хутка і шмат сакатаць, балбатаць’, славен.trketáti ‘гучна ступаць’. Дзеяслоў з інтэнсіўным фармантам ‑от‑ (‑ат‑), утвораны ад гукапераймальнай асновы туркаць, гл. Борысь (654) лічыць, што адпаведны назоўнік, параўн. польск.turkot ‘грукат колаў’, вытворны ад дзеяслова turkotać ‘туркатаць’, а не наадварот.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
due2[dju:]adj.
1. нале́жны; адпаве́дны;
with due attention з нале́жнай ува́гай;
after due con sideration пасля́ нале́жнага разгля́ду
2. чака́ны; які́ павінен адбы́цца;
The train is due in five minutes. Цягнік прыбудзе праз пяць хвілін;
Your subscription is due. Вам трэба зрабіць унёсак.
♦
in due course у сваю́ чаргу́, сваі́м пара́дкам
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)