катала́жка, ‑і, ДМ ‑жцы; Р мн. ‑жак; ж.
Разм. пагард. Турма, арыштанцкая, месца зняволення. Вядзе Данілу зноў канвой У каталажку ў дом астрожны. Колас. Там, у паліцэйскай каталажцы, здарылася тое, чаго Юрый баяўся. Навуменка.
[Ад «каталаж» замест «такелаж» — снасці, памяшканне для іх на судне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пу́жка, ‑і, ДМ ‑жцы; Р мн. ‑жак; ж.
Памянш. да пуга; невялікая пуга. Чаго Гарвась не рабіў — і за аброць коней браўся весці, і сам памагаў ім, і пужкаю лупцаваў — не зрушыліся коні. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шматтыра́жка, ‑і, ДМ ‑жцы; Р мн. ‑жак; ж.
Разм. Друкаваная газета прадпрыемства, установы, якая рэгулярна выдаецца значным тыражом. Аб рацыяналізатарскай прапанове Аляксеева — Кашына гаварылі на сходах, пра яе пісала ўжо заводская шматтыражка «Аўтазаводзец». Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прабе́гчыся, -бягу́ся, -бяжы́шся, -бяжы́цца; -бяжы́мся, -бежыце́ся, -бягу́цца; -бе́гся, -бе́глася; -бяжы́ся; зак.
1. Прабегчы нямнога, каб размяцца.
Чалавек злез з саней і прабегся.
2. Тое, што і прабегчы (у 5 знач.; разм.).
П. па клавіятуры.
|| наз. прабе́жка, -і, ДМ -жцы, мн. -і, -жак, ж. (да 1 знач.; спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
расця́жка, ‑і, ДМ ‑жцы, ж.
1. Дзеянне паводле дзеясл. расцягваць — расцягнуць (у 1, 2 знач.).
2. Р мн. ‑жак. Стальны трос або дрот, які захоўвае што‑н. у пэўным становішчы. Узяць на расцяжкі. Умацаваць расцяжкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сырае́жка, ‑і, ДМ ‑жцы; Р мн. ‑жак; ж.
Ядомы грыб з пласціністай крохкай яркаафарбаванай шапкай. Лес вялікі, грыбоў — хоць касой касі: на імшарынах — махавікі, як жоўтыя сонцы, у ельніку-асінніку — акуратныя ваўнянкі і сыраежкі. Лось.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сярмя́жка, ‑і, ДМ ‑жцы; Р мн. ‑жак; ж.
Разм. Тое, што і сярмяга. У казцы пра Несцерку, палескага мужыка ў несамавітай сярмяжцы і лазовых лапцях, але з прыроднай хітрынкай у вачах, .. [народ] славіў розум і дасціпнасць. «Полымя».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзе́жка, -і, ДМ -жцы, мн. -і, -жак, ж.
Драўляная, крыху звужаная к верху пасудзіна з прамых клёпак¹ для заквашвання цеста і пад.
Хапіў з дзежкі, аж не бачыць сцежкі (з нар.).
|| памянш. дзе́жачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.
|| прым. дзе́жачны, -ая, -ае і дзе́жкавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
заця́жка, ‑і, ДМ ‑жцы, ж.
1. Дзеянне паводле дзеясл. зацягваць 1 — зацягнуць 1 (у 4, 7–9 знач.); дзеянне і стан паводле дзеясл. зацягвацца — зацягнуцца (у 2, 4 і 5 знач.).
2. Р мн. ‑жак. Глыток тытунёвага дыму, уцягнуты пры курэнні адным удыхам. І пойдзе цыгарка па кругу — па адной зацяжцы на брата. Карпюк.
3. Падзенне парашутыста да раскрыцця парашута пры зацяжным скачку.
4. У абутковай справе — нацягванне матэрыялу загатоўкі на калодку і замацаванне краёў загатоўкі.
5. Р мн. ‑жак. Месца ў тканіне, дзе выцягнута нітка. Зацяжка на матэрыі. Зацяжка на панчосе.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абно́жка, ‑і, ДМ ‑жцы, ж.
Спец.
1. Пылок з кветак, які пчала прыносіць на задніх ножках. У маі цвітуць сады, пчолы вяртаюцца ў вулей з абножкай. Ермаловіч.
2. толькі мн. (абно́жкі, ‑жак). Грубая кароткавалосая воўна з ног авечак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)