а) разу́мны, з во́стрым прані́клівым ро́зумам; спры́тны
a shrewd businessman — спры́тны прадпрыма́льнік
б) a shrewd argument — тра́пны до́вад
2) дасьці́пны, во́стры
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
смысл
1.(значение) сэнс, род. сэ́нсу м.;
2.(разум, способность) ро́зум, -му м.;
◊
в по́лном смы́сле сло́ва у по́ўным сэ́нсе сло́ва;
здра́вый смыслразу́мны сэнс (здаро́вы ро́зум).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
klug
aразу́мны, ке́млівы
daráus wérde ich nicht ~ — я гэ́тага не разуме́ю
◊ durch Scháden wird man ~ — на памы́лках ву́чацца
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
◎ Капава́ць1 ’цяміць, кумекаць’ (стаўбц., Нар. сл.; смарг.Сцяш. Сл.; зэльв.Жыв. сл.), капавіты ’разумны, кемлівы’ (Сцяшк.). Паводле геаграфічнага пашырэння — паланізм (< kapować ’тс’, ’падглядваць, віжаваць, сачыць’, якое узыходзіць да лац.caput ’галава’).
◎ Капава́ць2 ’складаць у копы’ (браг., Мат. Гом.), капнаваць, напіць ’тс’ (там жа). Да напаі. Сюды ж і капавішча ’месца, дзе ставяць капу сена’ (слаўг., Яшк.).
◎ Капава́ць3 ’мець або пражыць 60 год’ (смарг.Сл. паўн.-зах.). Да капах.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зусі́м, прысл.
1. Абсалютна, поўнасцю. Дзверы неўзабаве зачынілі, і ў вагоне стала цёмна зусім.Самуйлёнак.
2.Разм. Назаўсёды. — Цяпер от, у гэтую хвіліну, я збіраюся ісці з дому зусім.Чорны.
3.(задмоўем: не зусім). Не вельмі, не поўнасцю. Не зусім здаровы. Не зусім разумны. □ Няскладны машыніст у пацёртай нямецкай форменцы быў заняты не зусім звычайнай для яго працы справай.Лынькоў.
4. Вельмі, дужа. Ладымер насупраць Сымона зусім шчуплы і худы.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
няхі́тры, ‑ая, ‑ае.
1. Далёкі ад хітрасці; прастадушны. Юзік быў просты, няхітры і не вельмі разумны.Чарнышэвіч.
2. Просты, нескладаны, немудрагелісты. Антон ускінуў на плечы чамаданчык з няхітрымі сваімі манаткамі, азірнуўся наўкол і пайшоў проста па пуцях.Васілёнак.У пачатку паказвалі кіначасопіс. Анатоль Макаравіч любіў часопісы — няхітрыя расказы пра нашых сучаснікаў.Шамякін.Стол быў застаўлены няхітрай, але цудоўнай вясковай закускай: малако салодкае і кіслае, сыр, адвараная бульба, нарэзанае скрылікамі сала, яечня, маласольныя агуркі.Сапрыка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рацыяна́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да рацыяналізму (у 1 знач.). Рацыянальная філасофія.
2.Разумны, мэтазгодны. Рацыянальнае выкарыстанне часу. Рацыянальная арганізацыя гандлю. Рацыянальная прапанова. □ Прынцыпова ставіць партыя пытанні рацыянальнага выкарыстання матэрыяльных, фінансавых, працоўных рэсурсаў.«Звязда».На сходзе абмяркоўвалі пытанне Аб якасці кармоў І іх рацыянальным скарыстанні.Корбан.
3. У матэматыцы — суразмерны з адзінкай ці з часткаю адзінкі; проціл. ірацыянальны. Нацыянальны лік.// Які не мае знаку здабывання кораня (радыкала) (пра алгебраічны выраз).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
schlau
a
1) хі́тры, падсту́пны; аванту́рны
2) разм.разу́мны, талко́вы
aus etw. (D) nicht ~ wérden — не дабра́ць ро́зуму, не зразуме́ць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Quae nocent, docent
Што шкодзіць, тое вучыць.
Что вредит, то учит.
бел. Бяда дакучыць, тады чалавека розуму навучыць. Бяда хоць мучыць, ды жыць вучыць. Пасля бяды кожны разумны. Хто не бачыў гора, таму шчасце не прынясе радасці. Без мукі няма навукі.
рус. Что мучит, то учит. Золото не в золото, не побывав под молотом. Что вымучит, то и выучит. Намучишься ‒ поучишься. Не испортив дела, мастером не станешь. Идти в науку ‒ терпеть муку.
фр. Adversité est l’école des grands hommes (Несчастье ‒ школа великих людей).
англ. No gain without pain (Ничего без мук не получишь).
нем. Leiden sind Lehren (Мучение ‒ учение).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
lucid
[ˈlu:sɪd]
adj.
1) зразуме́лы, я́сны; лёгкі для зразуме́ньня
a lucid explanation — зразуме́лае тлумачэ́ньне
2) сьве́тлы, я́сны, бліску́чы
3) нарма́льны, разу́мны
4) празры́сты
a lucid stream — празры́сты струме́нь
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)