гане́бны, ‑ая, ‑ае.
Варты асуджэння, ганьбавання; нізкі, подлы. Ганебны ўчынак. Ганебныя паводзіны. Ганебная вайна. // Здольны абразіць; зняважлівы. Ганебнае слова. Ганебная мянушка. // Такі, якога варта саромецца; бясслаўны. Ганебнае мінулае. Ганебнае становішча. Ганебны канец.
•••
Паставіць да ганебнага слупа гл. паставіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
анекдаты́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які нагадвае сабою анекдот. Анекдатычнае апавяданне. Анекдатычны выпадак.
2. Неверагодны, недарэчны, варты анекдота. Анекдатычнае паведамленне.
3. Як з анекдота. Анекдатычная слава. □ [Тужыкаў] — тугадум, як той анекдатычны фін, — на пытанне, якое гадалі раніцай, адкажа ўвечары. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Bona valetudo melior est quam maximae divitiae
Добрае здароўе лепш за самае вялікае багацце.
Хорошее здоровье лучше самого большого богатства.
бел. Здароўе мілейшае за грошы. Здаровы багатаму варты.
рус. Здоровье дороже богатства. Здоровье за деньги не купишь.
фр. Santé passe richesse (Здоровье превосходит богатство).
англ. Health is better than wealth (Здоровье лучше богатства).
нем. Gesunder Mann, reicher Mann (Здоровый человек ‒ богатый человек).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
лама́ны і ло́маны, ‑ая, ‑ае.
1. Паламаны, сапсаваны, няспраўны. [Ярмоленка:] — Учора мы з Сяргеем цэлы дзень хадзілі па брыгадах — амаль нічога няма. Калёсы і тыя ламаныя. Сіўцоў.
2. Няправільны, скажоны (пра мову, гаворку, словы). Вечарам непадалёку ад крэпасці скаваў бранявік з рэпрадуктарам, і дыктар на ламанай рускай мове прапаноўваў здацца, абяцаючы жыццё. Лупсякоў.
3. Няроўны, загнуты пад вуглом. [Старшы лейтэнант] узяў з цвічка фуражку, насунуў па прывычцы глыбока на ламаныя густыя бровы. Мележ. Лінія .. палёту [самалёта] была ломаная, часам пакручастая. Алешка.
•••
Ламаная (ломаная) лінія гл. лінія.
Ламаны (ломаны) радок гл. радок.
Гроша ломанага не варты гл. варты.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Го́жы ’прыдатны’, ’прыгожы’, ’варты’ (БРС, Касп., Нас.). Усх.-слав. слова (параўн. рус. го́жий ’тс’, укр. го́жий ’тс’). Агляд матэрыялу гл. у Трубачова, Эт. сл., 6, 190 (праформа *godjьjь; вытворнае ад дзеяслова *goditi; параўн. гадзіць).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
хло́пча, клічная форма ад наз. «хлопец», м.
Разм. Ужываецца як сяброўскі зварот да каго‑н. [Дзядуля:] — А ты мне ў дарадчыкі, хлопча, не варты, Яшчэ ты, сынок, не дарос. Бялевіч. Лёня спытаў у мяне: — Адкуль ты, хлопча, будзеш родам? Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Капо́ра 1 ’ланцуг для прывязвання лодкі’ (петрык. Мат. Гом.). Няясна. Магчыма, у выніку распадабнення з какора (гл.) ’крывы камель, корань дрэва’, семантыка якой развівалася наступным чынам: ’крывы камель (дуба), які выкарыстоўваўся ў якасці шпангоўта лодкі’ > верхняя частка шпангоўта, за якую прывязвалі лодку’ > ’ланцуг’.
◎ Капо́ра 2, напора ’а нічога, дармо’, ’няхай сабе, ліха з ім’ (пін., Нар. лекс., Жыв. сл.). Відавочна, з’яўляецца працягам укр. капар. якое з іўрыцк. kappärä ў пераносным значэнні ’варты жалю’, ’мізэрны’, ’нічога не варты’, якое з дзеяслова карат ’пакрываць’ кірзгг ’выбачыць, пакрыць віну’ (ЕСУМ, 2, 369).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
reliable
[rɪˈlaɪəbəl]
adj.
надзе́йны, ва́рты даве́ру, пэ́ўны
reliable source of news — надзе́йная крыні́ца ве́стак
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
ridiculous
[rɪˈdɪkjələs]
adj.
сьмяхо́тны; дзіва́цкі; абсу́рдны; сьме́ху ва́рты
it is ridiculous — Гэ́та сьме́ху ва́рта
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
tádelnswert, tádelnswürdig
a ва́рты га́ньбы, які́ заслуго́ўвае папро́к, гане́бны
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)