Бес ’чорт’. Гэта слова зафіксавана толькі ў Інстр. II, 115. Нас., Касп., Шат. і іншыя слоўнікі яго не знаюць. Таму можна меркаваць, што на беларускай тэрыторыі яго няма. Таксама не прыводзіць беларускага слова і Трубачоў, Эт. сл., 1, 88–91. Паколькі прасл. běsъ з (і вытворныя) вельмі архаічная лексема, адсутнасць яе ў бел. мове сведчыць аб даволі ранняй яе замене лексемай čьrtъ. Да складанай праблематыкі, звязанай з běsъ, гл. Трубачоў, там жа.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кулі́к ’невялікая балотная птушка’ (ТСБМ, Мат. Гом., Сл. паўн.-зах., Сцяшк., Маш., Касп.). Укр. кулик, рус. кулик ’тс’, польск. kulik, kulig, ст.-чэш. kulih, kulik ’тс’. У мовах паўднёвых славян адпаведнікаў няма. Балтыйскія паралелі: літ. kúolinga, kuolìnge ’тс’. Іншыя паралелі ненадзейныя. Назва птушкі гукапераймальная, таму аналіз словаўтваральнай структуры наўрад ці дазволіць рэканструяваць балта-славянскую форму (параўн. Слаўскі, 3, 351–352).
Ку́лік ’адзін з саламяных снапкоў, якімі пакрываецца страха’ (Нар. сл.). Гл. куль 1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Nihil est annis velocius (Ovidius)
Няма нічога больш хуткага, чым бег гадоў.
Нет ничего быстрее бега лет.
бел. Гэты свет, як макаў цвет: зранку расцвітае, да вечара ападае.
рус. Время не ждёт. Уплывают годы, как вешние воды. День да ночь ‒ сутки прочь, а всё к смерти поближе.
фр. Le temps passe (Время летит).
англ. Time flies (Время летит). One cannot put back the clock (Часы не повернуть вспять).
нем. Es flieht die Zeit (Время летит).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
по́дступ
1. (действие) по́дступ, -пу м.; (подход) падыхо́д, -ду м.;
2. мн. по́дступы, -паў;
на по́дступах к чему́-л. на по́дступах да чаго́-не́будзь;
◊
к нему́ и по́дступу нет да яго́ і по́дступу няма́, да яго́ і не падступі́цца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
ве́стка ж. изве́стие ср., све́дение ср., весть;
мець ~ку (~кі) — име́ть изве́стие (изве́стия);
паво́дле іх ве́стак — по их све́дениям;
ад яго́ даўно́ няма́ ~так — от него́ давно́ нет изве́стий (весте́й);
паво́дле ве́стак дру́ку — по сообще́ниям печа́ти;
◊ прапа́сці без ~ткі — пропа́сть бе́з вести
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
quarrel1 [ˈkwɒrəl] n.
1. спрэ́чка, сва́рка; зва́дка;
a quarrel about/over smth. спрэ́чка з-за чаго́-н.;
make up/patch up a quarrel паміры́цца;
seek a quarrel шука́ць сва́ркі
2. : have no quarrel with smb./smth. не мець нічо́га су́праць каго́-н./чаго́-н.;
I have no quarrel with him. Мне няма за што на яго крыўдзіцца.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
worry2 [ˈwʌri] v.
1. (about/over) непако́іцца, турбава́цца, хвалява́цца;
worry about nothing хвалява́цца з-за дро́бязей;
There’s nothing to worry about. Няма чаго турбавацца.
2. непако́іць, хвалява́ць, турбава́ць, дакуча́ць, назаля́ць;
She worried herself sick about her missing son. Яна вельмі непакоілася за свайго прапаўшага сына.
♦
worry to death выкліка́ць мо́цнае хвалява́нне;
not to worry infml нява́жна
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
зва́нне, -я, мн. -і, -яў, н.
1. Афіцыйна прысвоенае найменне, якое вызначае ступень заслуг, службовага становішча, кваліфікацыі ў галіне якой-н. дзейнасці. Воінскія званні. Вучонае з.
2. Ганаровае найменне як адна з форм узнагароды і заахвочвання для далейшых поспехаў дзеячаў працы, навукі, культуры і інш. З. Героя Сацыялістычнай Працы. З. народнага артыста Беларусі.
3. У дарэвалюцыйнай Расіі — аднесенасць да якой-н. грамадскай групы са спадчыннымі правамі і абавязкамі; саслоўе. Ён з духоўнага звання. Купецкае з.
4. У дарэвалюцыйнай Расіі — узаконенае абазначэнне службовага становішча па табелі аб рангах; чын. Быў калежскім асэсарам. Ён меў з. камер-юнкера.
◊
Адно званне (разм.) — пра тое, што не адпавядае свайму найменню. Адно з., што горад, а на самай справе — пасёлак.
Ані звання каго-чаго (разм.) — і ў паміне няма.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс, часткова)
казёл, -зла́, мн. -злы́, -зло́ў, м.
1. Дзікая млекакормячая жывёліна сямейства пустарогіх, якая водзіцца звычайна ў гарах. Сібірскі к.
2. Самец дамашняй казы.
3. Від бабкі, якая складаецца з некалькіх снапоў ячменю або аўса, пастаўленых адмыслова для прасушвання (разм.).
4. Гімнастычны снарад у выглядзе кароткага, абабітага скурай бруса на чатырох высокіх ножках. Скакаць цераз казла.
5. Назва гульні ў карты, даміно (разм.). Забіваць казла.
6. Легкавы аўтамабіль павышанай праходнасці (разм.). Туды толькі на «казле» праедзеш.
◊
Пусціць казла ў агарод (разм., іран.) — дапусціць каго-н. туды, дзе ён хоча мець выгаду.
Як з казла малака — няма ніякай карысці.
|| памянш.-ласк. ко́злік, -а, мн. -і, -аў (да 1 і 2 знач.).
|| прым. казлі́ны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.). К. рог.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс, часткова)
przelewać się
przelewa|ć się
незак.
1. пералівацца;
2. пралівацца;
u nich się nie przelewać się — у іх лішняга няма, яны маюць абмежаваныя магчымасці; яны ледзь зводзяць канцы з канцамі
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)