Вы́мал ’мель, каса, абмялелае месца’ (Гарэц.). Рус. вы́мол ’яма, калдобіна’, укр. ви́мул ’яма, выбітая вадой’ (Марусенка, Полесье, 221), польск. wymuł ’канава, паглыбленне, вымытае вадой’, в.-луж. wumuł, чэш. výmol, славац. výmoľ ’тс’. Ад vymeti (гл. малоць) з нулявым афіксам (Гл. Махэк₂, 368). Памылкова Нітшэ (66), які звязвае гэта з мул ’іл’. Адносна вакалізму назоўніка гл. Варбот, Словообр., 24, 29.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

во́ўчы прям., перен. во́лчий;

~чыя зу́бы — во́лчьи зу́бы;

~чая хі́трасць — во́лчья хи́трость;

~чае фу́тра — во́лчий мех;

○ ~чая зя́па — мед. во́лчья пасть;

~чая я́ма — охот., воен. во́лчья я́ма;

~чыя я́гады — во́лчьи я́годы;

в. біле́т (па́шпарт) — ист. во́лчий биле́т (па́спорт);

◊ в. апеты́т — во́лчий аппети́т;

~чая мара́ль — во́лчья мора́ль;

в. зако́н — во́лчий зако́н

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

я́мачка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.

1. Памянш.-ласк. да яма (у 1 знач.), ямка.

2. Невялікая ўпадзіна на шчацэ, падбародку і пад. У Зосі вочы крыху расплюшчаны, на шчоках ямачкі, на вуснах здзіўленая ўсмешка. Хомчанка. Тонкія губы былі сцяты, а падбародак з ямачкай, здавалася, яшчэ больш выдаўся наперад. Дуброўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Вы́гар (БРС), вы́гарына ’яма ад выгаралага торфу’ (пух., Жыв. сл.), вы́гарка ’тс’ (Касп.); ’тарфяны кар’ер’ (Шатал.). Да гарэць (гл.); параўн. вы́жар, выжарына.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Выжа́ра ’выпаленае месца ў лесе або на балоце’ (БРС); ’запоўненая вадой яма на балоце ад выгараўшага торфу, адно’ (БРС, Шат.). Гл. выжар.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вёртка ’доўгі гнуткі лут’ (лаг., КЭС), рус. арханг. вёртка ’свердзел’, кастр. ’яма печы для выпальвання вапны’. Адпрыметнікавае ўтварэнне да вярцець (гл.) < vьrtěti.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Прываро́цце (прыворо́тьте) ’вір, глыбокая яма на рэчцы’ (бяроз., ЛА, 2). Лексікалізацыя словазлучэння прыназоўніка пры і дзеяслоўнага кораня варо́т(‑ч‑)/‑ц‑. Гл. варочаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

excavation

[,ekskəˈveɪʃən]

n.

1) капа́ньне, выко́пваньне n. (я́мы), экскава́цыя f.

2) раско́пваньне n.; раско́пкі pl.

3) я́ма f., вы́емка ў гру́ньце; катлава́н -у m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Ляндоўка ’твар, пыса’ (КЭС, лаг.). Балтызм. Параўн. літ. landà, lánda, lañdė, lendė̃ ’нара’, ’лаз’, ’ляток у вуллі’. Семантычны перанос: ’нара, яма’ > ’рот’ > ’пыса, твар’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Во́тмыт ’вір, яма; вельмі глыбокае месца ў рацэ ці возеры’ (Яшк., слаўг.). Відавочна, з вотмут (гл.), у адпаведнасці з народнай этымалогіяй суаднесенага з мыць, вымываць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)