контрнаступленне ням. армій у раёне Ардэнаў (Бельгія) 16.12.1944—28.1.1945 з мэтай разграміць амер.-англ. войскі і дасягнуць пералому ў 2-й сусв. вайне на карысць Германіі. 16 снеж.ням. 6-я танк. армія СС і 5-я танк. армія, аб’яднаныя ў групу армій «Б» (фельдмаршал В.Модэль) пачалі наступленне ў раёне «Зігфрыда лініі». 4 амер. дывізіі, якія абараняліся на фронце працягласцю ў 115 км, панеслі вял.страты і адступілі. Да канца снеж.ням. войскі пашырылі прарыў да 90 км і прасунуліся да 100 км углыб. Саюзнае камандаванне перакінула да месца прарыву буйныя сілы войскаў і авіяцыі. У выніку паспяховага контрудару 3-й амер. арміі наступленне герм. войскаў было прыпынена, аднак становішча саюзнікаў заставалася напружаным. 12 студз. па іх просьбе сав. войскі пачалі (на 8 дзён раней запланаванага тэрміну) Вісла-Одэрскую аперацыю 1945. Ням. камандаванне вымушана было адмовіцца ад наступлення на захадзе і перакінуць 7 дывізій на сав.-герм. фронт. Да канца студз. саюзнікі аднавілі становішча на Зах. фронце. Іх страты ў гэтай аперацыі склалі каля 77 тыс.чал., стратыням. войскаў — каля 93 тыс.чал.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АКАРКАВЕ́ННЕ,
працэс адкладання тлушчападобнага рэчыва суберыну ў абалонках клетак шматгадовых раслін. Характэрна для клетак покрыўных тканак — экзадэрмы і корку, якія ахоўваюць унутр. тканкі кораня і сцябла ад страты вільгаці і ваганняў т-ры. Корак не дае раслінам высыхаць і ахоўвае жывыя клеткі, спрыяе загойванню ран.
für den ~ gúthaben (аддз.) [bürgen, háften] — гарантава́ць пакрыццё [кампенса́цыю] на вы́падак стра́ты
~ (er)léiden* — цярпе́ць стра́ты
~ trágen* — не́сці стра́ты
◊ durch ~ wird man klug — ≅ на памы́лках ву́чацца
3) мед. пашко́джанне
sich (D) ~ tun* — пашко́дзіць сабе́што-н., пара́ніць сябе́
4) пашко́джанне, пало́мка, разбурэ́нне
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
amends
[əˈmendz]
n., sing. or pl.
кампэнса́цыя f.; задавальне́ньне n.; пакрыцьцё n., зваро́т -у m. (стра́ты)
to make amends for — кампэнсава́ць (кры́ўду), пакры́ць, вярну́ць (стра́ту)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
БІ́ТВА ЗА АТЛА́НТЫКУ 1939—45,
барацьба Вялікабрытаніі і ЗША супраць фаш. Германіі і Італіі за камунікацыі ў Атлантычным акіяне, Міжземным, Нарвежскім, Паўночным і інш. морах у час 2-й сусв. вайны. Германія разлічвала, што дзеянні яе падводных лодак, надводных караблёў і самалётаў перарвуць жыццёва важныя для Вялікабрытаніі камунікацыі ў Атлантыцы і прымусяць яе выйсці з вайны. Вялікабрытанія і ЗША імкнуліся абараніць свае водныя камунікацыі і дасягнуць перавагі на атлантычным тэатры ваен. дзеянняў. У вер. 1939 — чэрв. 1941 у баях удзельнічалі з абодвух бакоў нязначныя сілы. Аднак атакі нават малой колькасці ням. падлодак былі эфектыўныя, бо процілодачныя сістэмы саюзнікаў аказаліся недастаткова падрыхтаваныя. У ліп. 1941 — сак. 1943 асн. сілы ням. авіяцыі і надводных караблёў дзейнічалі супраць СССР. Цяжкія страты вермахта на сав.-герм. фронце паспрыялі саюзнікам, яны значна ўмацавалі свае сілы (у сак. 1943 мелі каля 3000 караблёў і 2700 самалётаў супраць 100—130 ням. падлодак) і нанеслі праціўніку значныя страты. Гэтыя абставіны, а таксама выхад з вайны Італіі ў вер. 1943, высадка саюзнікаў у Паўн. Францыі ў чэрв. 1944, колькасны і якасны рост сіл і сродкаў іх процілодачнай абароны рэзка зменшылі эфектыўнасць дзеянняў ням. падлодак у 1943—45. Агульныя страты саюзных і нейтральных дзяржаў у бітве за Атлантыку склалі 4245 транспартаў. Германія і Італія страцілі 705 караблёў і 81 падлодку. Яны не здолелі парушыць камунікацыі Вялікабрытаніі і ЗША у Атлантыцы і нанеслі адчувальныя страты іх ваен.-эканам. Патэнцыялу.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
grieve[gri:v]v.
1. (for) смуткава́ць; гарава́ць, бедава́ць;
The family grieved after the loss of their only son. Сям’я гаравала пасля страты свайго адзінага сына.
2.fml засмуча́ць;
I’m grieved to hear of it. Мне балюча чуць пра гэта.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
да́мна
(лац. damnum = шкода)
1) плата, якую патрабуюць банкі ад кліентаў за інкасіраванне (гл.інкасіраваць) вэксаляў, канасаментаў і іншых дакументаў;
2) страты, якія панёс уладальнік каштоўных папер, прадаўшы іх па курсу, ніжэйшым за намінал.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
cost
[kɔst]1.
n.
1) кошт -у m.
2) цана́f.; выда́так -ку m.; стра́ты, ахвя́ры pl.
the cost in lives — стра́ты ў лю́дзях
cost of living — ко́шты ўтрыма́ньня
high cost of living — дараго́ўля, даражыня́
2.
v.
1) каштава́ць
2) вылі́чваць ко́шты (праду́кцыі, пра́цы)
•
- at all costs
- at any cost
- at cost
- at the cost of
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
АВАНТУРЫ́ЗМ
(ад франц. aventure прыгода),
дзейнасць, заснаваная на рызыкоўных падазроных учынках з мэтай дасягнуць лёгкага поспеху, выгады; справа, распачатая без уліку рэальных умоў і магчымасцяў. Як правіла, мае на мэце задавальненне карыслівых інтарэсаў, але ў большасці выпадкаў канчаецца правалам. Найб.страты грамадству прыносяць палітычны, эканам., ваенны авантурызм.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
пашкумата́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Разм. Парваць на шматкі. Па небе плылі белыя хмаркі, як бы хто пашкуматаў марлю і пусціў яе ў паветра.Броўка./убезас.ужыв.Жывога сома не бачылі — яго зачапіла лопасцю вінта і пашкуматала...Сачанка.//перан. Нанесці пашкоджанні, страты. Па горадзе хадзілі чуткі, што недзе ў Суражскім раёне партызаны напалі на калону немцаў і моцна пашкуматалі яе.Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)