іне́рцыя
(лац. inertia = нерухомасць, бяздзейнасць)
1) уласцівасць цела захоўваць стан спакою або раўнамернага прамалінейнага руху, пакуль якая-н. знешняя прычына не выведзе яго з гэтага стану;
2) перан. вяласць, бяздзейнасць, коснасць (напр. і. мыслення, і. быту).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
растрэ́сці, -расу́, -расе́ш, -расе́; -расём, -расяце́, -расу́ць; растро́с, -рэ́сла і -расла́, -рэ́сла і -расло́; -расі́; -рэ́сены; зак.
1. што. Трасучы, раскідаць, рассыпаць.
Р. сена.
2. што, перан. Страціць, згубіць (разм.).
Пакуль ехаў, растрос усе свае веды.
3. што. Разбурыць, прымусіць распасціся.
Р. воз.
4. каго-што. Натаміць, намучыць пры трасучай яздзе (разм.).
За дарогу яго растрэсла (безас.).
|| незак. растраса́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і растрэ́сваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. растраса́нне, -я, н. і растрэ́сванне,-я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
аце́рпецца, ‑плюся, ‑пішся, ‑піцца; зак.
Прывыкнуць цярпець. Іван пастаяў, пакуль крыху ацерпеўся ад бляску агню, і пайшоў назад. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папо́ўзаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Поўзаць некаторы час. Доўга прыйшлося.. [хлопцам] папоўзаць, пакуль знайшлі невялікі, гладкі, крыху сплюшчаны камень. Маўр.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рассвіта́ць, ‑ае; безас. зак. і незак.
Пра наступленне світання; развіднецца (развідняцца). Міхал, пакуль не рассвітае, Ідзе Антосю памагае. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
dokąd
займ.
1. куды;
nie wiem, dokąd poszła — я не ведаю, куды яна пайшла;
nie miał dokąd pójść — яму не было куды пайсці;
2. пакуль;
pracował, dokąd miał siły — працаваў, пакуль меў сілы (былі сілы);
dotąd dokąd — да той пары, пакуль ...
dokąd oczy poniosą — куды ногі панясуць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
АНТЭ́Й,
у грэчаскай міфалогіі волат, уладар Лівіі, сын Пасейдона і Геі. Быў непераможны, пакуль дакранаўся да зямлі, якая давала яму новыя сілы. Загінуў у паядынку з Гераклам, які адарваў Антэя ад зямлі і задушыў. Гэты сюжэт адлюстраваны на франтоне храма Геракла ў Фівах, у шматлікіх жывапісных творах Л.Кранаха Старэйшага, Г.Бальдунга (Грына), Я.Тынтарэта, Дж.Цьепала і інш.
т. 1, с. 406
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГІПНО́С,
у стараж.-грэчаскай міфалогіі бог сну; сын Ночы і брат Смерці, багінь лёсу мойраў, багіні помсты Немесіды. Уяўлялі яго крылатым юнаком, спакойным, ціхім, добразычлівым да людзей. Паводле Гамера, жыў на в-ве Лемнас. Гера ўгаварыла Гіпноса ўсыпіць Зеўса, пакуль яна праследавала Геракла. Гіпнос ператварыўся ў птушку і нагнаў сон на Зеўса.
т. 5, с. 259
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
гале́нь, ‑льня, м.
Абл. Стары венік без лісця; дзяркач. Маці, відаць, цэлы гай.. гальнёў сшаравала, Пакуль падлога Зрабілася гладкая. Барадулін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пашапта́цца, ‑шапчуся, ‑шэпчашся, ‑шэпчацца; зак.
Пагаварыць шэптам. Пакуль Раман вячэраў, жанчыны пашапталіся паміж сабой, і абедзве падышлі да стала. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)