БАЛАНСАМЕ́Р,

прылада для вымярэння радыяцыйнага балансу. Найб. пашыраны балансамер тэрмаэлектрычны, прыёмная частка якога — 2 тонкія медныя пласцінкі; зачэрненая паверхня адной павернута ўгару і ўспрымае радыяцыю ад Сонца і атмасферы, паверхня другой павернута для Зямлі і адзначае выпрамяненне зямной паверхні і адбітую радыяцыю. Тэрмаэлементы фіксуюць розніцу т-р паміж пласцінкамі, што дае магчымасць вызначаць радыяцыйны баланс.

т. 2, с. 239

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БІЯСФЕ́РНЫ МАНІТО́РЫНГ,

сістэма доўгатэрміновых назіранняў за прыроднымі з’явамі на ўзроўні біясферы. Дапамагае вывучаць прыродныя працэсы біясферы і яе кампанентаў, улічваць іх змены ад уплыву антрапагенных фактараў, вызначаць глабальна-фонавыя змены ў прыродзе. Ажыццяўляецца праз біясферныя запаведнікі, з дапамогай метадаў сачэння за станам біясферы з касм. апаратаў і інш. Гл. таксама Глабальны маніторынг.

т. 3, с. 178

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

намеча́ть несов.

1. (ставить метку) намяча́ць, ме́ціць, зна́чыць, пазнача́ць;

2. (план, линию поведения и т. п.) намяча́ць; (набрасывать) накіда́ць, накі́дваць;

3. (кандидата) намяча́ць, вызнача́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дэтэрміні́зм

(ад лац. determinare = вызначаць)

філасофская канцэпцыя, якая прызнае аб’ектыўную заканамернасць і прычынную залежнасць усіх з’яў прыроды і грамадства (проціл. індэтэрмінізм).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

station2 [ˈsteɪʃn] v. накіро́ўваць на ме́сца пра́цы, размяшча́ць, вызнача́ць пазі́цыю (для войска);

station oneself размяшча́цца;

Their regiment was stationed in Cyprus. Iх полк стаяў на Кіпры.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

устана́вливать несов.

1. (помещать) устана́ўліваць; (ставить) ста́віць;

2. (узаконивать) устана́ўліваць; (определять) вызнача́ць; (налаживать) нала́джваць;

3. (доказывать) устана́ўліваць; (обнаруживать) выяўля́ць;

4. (организовывать, устраивать) устана́ўліваць; см. установи́ть;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

usmustern

vt

1) вызнача́ць прыда́тнасць да вайско́вай слу́жбы, рабі́ць медыцы́нскі агля́д

2) адбіра́ць, адсарто́ўваць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

АСТРАСПЕКТРО́ГРАФ,

прылада для рэгістравання спектраў выпрамянення нябесных целаў. Устанаўліваецца ў фокусе тэлескопа. Канструкцыя сістэмы тэлескоп — астраспектрограф робіцца жорсткай, каб пазбегнуць зрушэння відарыса. Спектральнае раскладанне святла атрымліваюць пры дапамозе прызмы аптычнай, дыфракцыйнай рашоткі. Спектр фатаграфуюць або рэгіструюць фотаэлектрычнымі прыёмнікамі святла. Астраспектрограф дае магчымасць вызначаць хім. састаў нябесных целаў, скорасць іх руху ўздоўж праменя зроку, наяўнасць магн. поля і інш.

т. 2, с. 53

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

бланке́тны

(ад ням. Blankett = бланк);

б-ая норма — прававая норма, якая дазваляе дзяржаўным органам, службовым асобам самастойна вызначаць правілы паводзін, забароны і г.д.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

датава́ць

(польск. datować, ад фр. dater)

1) абазначаць дату на чым-н. (напр. д. заяву);

2) вызначаць час, калі адбылася якая-н. падзея.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)