з’яві́цца, з’яўлю́ся, з’я́вішся, з’я́віцца; зак.

1. Прыйсці куды-н. па выкліку, па якой-н. афіцыйнай неабходнасці.

З. ў час.

З. ў суд.

2. Прыйсці, прыбыць.

Дадому сын з’явіўся позна вечарам.

3. Узнікнуць, паказацца перад вачамі, паявіцца.

На небе з’явіліся першыя зоркі.

4. Узнікнуць, пачаць існаваць.

З’явілася новая думка.

5. Стаць, зрабіцца чым-н.

Прастуда з’явілася прычынай хваробы.

З’явіцца на свет — нарадзіцца.

|| незак. з’яўля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.

|| наз. з’яўле́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

павы́сіць, -ы́шу, -ы́сіш, -ы́сіць; -ы́шаны; зак.

1. што. Зрабіць больш высокім (у 2, 3 і 6 знач.).

П. узровень вады.

П. тэмпературу.

П. прадукцыйнасць працы.

П. цэны.

2. што. Узмацніць, палепшыць, удасканаліць.

П. якасць прадукцыі.

П. культурны ўзровень.

3. каго (што) і у чым, па чым. Прызначыць на больш высокую пасаду.

П. па службе.

Павысіць голаспачаць гаварыць гучней, з раздражненнем.

|| незак. павыша́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. павышэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

аднаві́ць, -наўлю́, -но́віш, -но́віць; -но́ўлены; зак.

1. што. Вярнуць да ранейшага нармальнага стану.

А. краіну.

А. здароўе.

2. перан., каго-што. Нанава ўзнавіць, прыпомніць.

А. у памяці.

3. каго. Вярнуць каму-н. ранейшае прававое ці службовае становішча.

А. у правах каго-н.

4. што. Пачаць зноў перарванае дзеянне, адносіны.

А. дружбу.

|| незак. аднаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. аднаўле́нне, -я, н.

|| прым. аднаўле́нчы, -ая, -ае (да 1 знач.).

А. перыяд.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

пяро́², -а́, мн. пёры і (з ліч. 2, 3, 4) пяры́, пёраў, н.

Металічная выгнутая пласцінка з расшчэпленым канцом для пісання чарнілам, тушшу.

Узяцца за п. (пачаць пісаць). Выйсці з-пад пяра каго-н. (быць напісаным кім-н.). Бойкае п. (перан.: пра лёгкі, вольны стыль). Разбойнікі пяра (перан.: пра прадажных, беспрынцыповых журналістаў; пагард.).

|| памянш. пёрка, -а, мн. -і, -рак і -ркаў, н.

|| прым. пёравы, -ая, -ае.

Шарыкавыя і пёравыя ручкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

старт, -у, М -рце, мн. -ы, -аў, м.

1. Момант пачатку спартыўных спаборніцтваў.

Узяць с. (пачаць спаборнічаць). Даць с. (даць знак да пачатку спаборніцтва).

2. Месца, адкуль пачынаюцца спаборніцтвы па хадзьбе, бегу, яздзе, плаванні.

С. знаходзіцца на другім канцы пляцоўкі.

3. Момант ўзлёту лятальнага апарата; месца, з якога праводзіцца яго ўзлёт.

4. перан. Пачатак чаго-н.

С. у навуцы пачаўся з цікавага артыкула.

|| прым. ста́ртавы, -ая, -ае.

Стартавая пляцоўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

зру́шыцца

1. sich verscheben*; sich in Bewgung stzen (пачаць рухацца);

2. (наблізіцца) zusmmenrücken vi (s);

не зру́шыцца з ме́сца nicht vom Fleck [von der Stlle] kmmen*;

спра́ва не зру́шылася з ме́сца die Sche kam nicht vom Fleck

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

засну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.

Прыйсці ў стан сну; пачаць спаць. Сцёпка сагрэўся пад коўдраю і заснуў моцным сном. Колас. // перан. Заціхнуць, замерці. Прыйшла зіма з марозам, Заснуў і лес і бор. Журба.

•••

Заснуць навекі (навек, назаўсёды, вечным сном) — памерці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

загайда́ць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае і заго́йдаць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., звычайна безас. каго-што.

Гайданнем выклікаць недамаганне, моташнасць. Загайдала ў аўтобусе. Мяне загайдала ў самалёце.

загайда́ць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае і заго́йдаць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Пачаць гайдаць, гойдаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

загрыме́ць, ‑млю, ‑міш, ‑міць; зак.

1. Пачаць грымець. // Грымнуць, прагрымець. На станцыі загрымеў стрэл. Шамякін. — Дзе арыштант? — загрымеў легіянер, пераступіўшы парог Мартынавай хаты. Колас.

2. Разм. З грукатам упасці, зваліцца. Удар прыйшоўся крыху занізка, і ўсё ж Віктар загрымеў уніз па прыступках. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зае́здзіць 1, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак., каго.

Знясіліць частай і працяглай яздой, работай. Заездзіць каня. // перан. Разм. Змучыць непасільнай работай. Кулак Лукаш на цагельні гэтак заездзіў парабка Івана Заіку, што той не пікне. Сабаленка.

зае́здзіць 2, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак.

Пачаць ездзіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)