пазахо́пліваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Захапіць усіх, многіх або ўсё, многае. Пазахопліваць палонных. Пазахопліваць зброю. // Апярэдзіўшы каго‑н., заняць для сябе ўсё, многае. Пакуль Мілана недзе ў спальні прычэсвалася, лепшыя месцы пазахоплівалі іншыя госці, і Будыкам мімаволі прыйшлося мясціцца на краі стала. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
zająć
зак.
1. заняць; захапіць;
zająć miejsce — заняць месца;
zająć dużo czasu — заняць шмат часу;
2. заняць; забавіць; захапіць; паглынуць;
zająć gości — заняць гасцей;
zająć uwagę — паглынуць увагу
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
паланіць, ✂; зак. і незак.
-
Узяць (браць) у палон (высок. і уст.).
-
перан. Зачараваць (зачароўваць), захапіць (захапляць).
|| наз. паланенне, ✂.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)
заня́ць, займу́, зо́ймеш, зо́йме; займі́; заня́ты; зак.
1. што. Запоўніць сабой якую-н. прастору, прамежак часу. Кнігі занялі ўсю паліцу. Гэта работа зойме ў нас дні два.
2. што. Размясціцца дзе-н.; уступіць куды-н., авалодаўшы чым-н. З. месца ў вагоне. З. кватэру. Полк штурмам заняў варожы гарнізон. З. крэпасць.
3. перан., каго (што). Зацікавіць, цалкам захапіць. Мяне заняла гэта работа.
4. каго (што). Даць работу, занятак каму-н. З. на ўроку ўсіх вучняў. З. гасцей размовамі.
5. што. У спалучэнні з некаторымі назоўнікамі: заняць пасаду. З. вакансію. З. месца малодшага навуковага супрацоўніка. З. кафедру ў інстытуце.
6. каго-што. Захапіць, збіраючы ў адно месца і гонячы куды-н. (пра жывёлу). З. статак і гнаць дадому.
7. што. Распачаць. З. шырокі пракос.
◊
Дух заняло (разм.) — стала цяжка дыхаць ад чаго-н. (хвалявання, хуткага руху і пад.).
Мову заняло каму — страціў здольнасць гаварыць.
|| незак. займа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1—5 і 7 знач.).
|| наз. заня́цце, -я, н. (да 2 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
закруці́ць¹, -учу́, -у́ціш, -у́ціць; -у́чаны; зак.
1. што. Круцячы, завіць, загнуць, заламаць або завязаць чым-н. З. вусы. З. рукі.
2. што. Абматаць вакол чаго-н. З. хустку на галаву.
3. каго-што. Загарнуць у што-н., абматаць чым-н. З. дзіця ў коўдру.
4. што. Круцячы, зашрубаваць, закрыць. З. гайку. З. кран.
◊
Закруціць галаву каму (разм., неадабр.) — моцна захапіць, пазбавіўшы здольнасці цвяроза разважаць. З. галаву дзяўчыне.
|| незак. закру́чваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
паглыну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак.
1. каго-што. Увабраць у сябе. Зямля паглынула ўсю дажджавую ваду. Горад паглынуў прыгарадныя вёскі (перан.).
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан., каго (што). Цалкам захапіць чым-н. Новая ідэя паглынула вучонага.
3. перан., што і чаго. Патраціць на сябе многа часу, затрат, намаганняў. Работа паглынула шмат часу. Паездка паглынула многа грошай.
|| незак. паглына́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. паглына́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
палані́ць, ‑ланю, ‑лоніш, ‑лоніць; зак. і незак., каго-што.
1. Захапіць, узяць у палон. Зграя варожая злева і справа Іх паланіла для жорсткай расправы. Звонак. // Заваяваць, захапіць якія‑н. землі, краіны і пад. У кожным слове Соніных бацькоў гучала нянавісць да чужынцаў, якія паланілі родны край. Новікаў.
2. перан. Прывабіўшы, падпарадкаваць свайму ўплыву. Хацеў знайсці да ісціны ключы, А паланілі формулы і словы. Грахоўскі. Сэрца стала паслухмяным, — любы словам паланіў. Машара. // Зачараваць. Спявалі [дзяўчаты] зладжана, прыгожа, але асабліва паланіў адзін цудоўны голас. Шамякін. Хутка песні і вясёлая музыка паланілі атрад. Лынькоў.
3. Разм. Ахапіць, запоўніць сабой. Водбліскі цямнелі, гаслі, знікалі і зноў успыхвалі з новаю сілай, паланілі ўсё неба. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
grip2 [grɪp] v.
1. сціска́ць; хапа́ць; хапа́цца; хвата́ць; хвата́цца;
He gripped my hand. Ён сціснуў мне руку.
2. aхапі́ць, захапі́ць (перан.);
Fear gripped them. Iх ахапіў страх;
The violinist gripped the audience. Ігра скрыпача захапіла слухачоў.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
on fire
а) у агні́
б) по́ўны запа́лу
play with fire — гуля́ць з агнём
set fire to — падпа́льваць
set on fire —
а) падпалі́ць
б) захапі́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
засту́каць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго.
Разм.
1. Захапіць, застаць нечакана, на месцы злачынства. Зрабілі ўсё ўдала, ніхто .. не перашкодзіў [партызанам], не застукаў, радасныя выбеглі з раўка. Быкаў.
2. У дзіцячай гульні — стукам адзначыць знойдзенага. Урэшце .. [Вася] застукаў усіх, ён перамог. Дубоўка.
засту́каць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Пачаць стукаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)