Лушня́к ’вушак у дзвярах, бакавая дошка шуфляды вакон’ (парыц., Янк. Мат.; калінк., Нар. сл., жлоб., Мат. Гом.) — кантамінаванае ўтварэнне з лут 2 і вушня́к (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ко́лат ’доўгі кій з перакладзінай на адным канцы, якім заганяюць рыбу ў сетку ці нерат’ (Нар. сл., Мат. Гом., Мат. Маг., Бяльк.). Да калаціць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
wymiar, ~u
м.
1. памер;
wymiar znormalizowany — стандартны памер;
2. мера; аб’ём;
wymiar kary — мера пакарання;
wymiar sprawiedliwości — акт правасуддзя;
czwarty wymiar мат. чацвёртае вымярэнне
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
zamiana
ж.
1. замена; абмен;
korzystna zamiana — выгадная замена;
zamiana mieszkań — абмен кватэр;
2. ператварэнне; абарачэнне;
zamiana na ułamek dziesiętny мат. ператварэнне ў дзесятковы дроб
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
pierwiastek
м.
1. элемент; рыса;
2. хім. элемент;
pierwiastek śladowy — мікраэлемент;
3. мат., грам. корань;
pierwiastek kwadratowy (sześcienny) — корань квадратны (кубічны);
pierwiastek równania — корань ураўнення
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
пачы́нак
1. Новае поле на месцы ляда (Слаўг.). Тое ж пачы́н (Слаўг.).
2. Першая сяліба; выселак, маленькая вёсачка; новасялібнае месца (Нас. АУ). Тое ж пачы́н (Слаўг.).
□ в. Замошша Пачынак Віц. (Рам. Мат.), г. Пачы́нак Смален. вобл.
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
усо́х
1. Рэчышча высахлай ракі (Сразн. Мат., III, 1270).
2. Засохлы на корані лес; смалакурнае месца (Слаўг.).
□ в. Усохі Слаўг., в. Усох Папоўскай вол. Гом. пав. (1886), ур. Усоха (балота, лес) каля в. Пасека Ст.-дар.
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
пряма́я
1. мат. прама́я, -мо́й ж.;
провести́ пряму́ю праве́сці праму́ю;
2. в др. знач. прама́я, -мо́й ж.; (без изгибов — ещё) про́сты;
расстоя́ние по прямой адле́гласць па прамо́й;
3. грам. про́сты;
пряма́я речь про́стая мо́ва.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Вяршы́на ’верх чаго-небудзь’ (рагач., Мат. Гом.); ’верхняя частка дрэва’ (Шат.); ’смятана’ (Бяльк., ветк., Мат. Гом.). Вытворнае з суф. ‑іна (< ina) ад верх (гл.) < vьrx‑ъ. Сюды ж вяршы́нка ’вяршкі, смятана’ (докш., Янк. Мат.; КЭС, лаг.; смарг., Сцяшк., Жд., 1) і вяршы́нкі (полац., Нар. сл.), вяршы́ны ’тс’ (Касп.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пурэ́й ’пырнік’ (петрык., Мат. Гом.), пурай ’тс’ (брагі»., Мат. Гом.). Фанетычныя і акцэнтуацыйныя варыянты з дыялектнай зменай ы > у пасля губных да нырай ’тс’ (гл. пырнік/).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)