дэкара́цыя

(фр. décoration, ад лац. decorare = упрыгожваць)

1) мастацкае афармленне сцэны для паказу месца і абставін тэатральнага дзеяння;

2) перан. што-н. паказное, штучнае, што служыць для прыкрыцця недахопаў, непрывабнай сутнасці чаго-н.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

стэрэаты́п

(ад гр. stereos — прасторавы + typos = адбітак)

1) палігр. металічная пласціна, на якой дакладна перадаецца друкарскі набор і якая служыць для друкавання шматтыражных выданняў;

2) перан. нязменны ўзор, шаблон (напр. дзейнічаць па стэрэатыпу).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

падма́нлівы, ‑ая, ‑ае.

Які тоіць у сабе падман, служыць асновай для няправільнага меркавання; падманны. Чорныя распушаныя вусы надаюць.. шырокаму твару [Мальчэўскага] сярдзіты, нават злосны выгляд. Але ўсе ў дэпо ведаюць, што выгляд гэты падманлівы. Васілёнак. Хто быў на фронце — ніколі не забудзе падманлівую цішыню перад боем. «Звязда».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пазыўны́, ‑ая, ‑ое.

1. Які служыць для таго, каб прыцягнуць да сябе ўвагу. Пазыўны сігнал.

2. у знач. наз. пазыўны́я, ‑ых. Умоўныя сігналы для апазнавання радыёстанцый, суднаў і інш. Пазыўныя Масквы абудзілі палахлівую ранішнюю цішыню. Шыцік. Не спіць зямля — у ёй вулканы дрэмлюць, планетысёстры пазыўныя шлюць. Барадулін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паваро́тны, ‑ая, ‑ае.

1. Які служыць для павароту, паварочвання чаго‑н. Паваротныя механізмы. □ Два паравозы нейкім цудам трапілі ў яму паваротнага круга. Лынькоў.

2. перан. Пераломны, пасля якога пачынаецца нешта новае. Паваротны момант у жыцці. □ Разгром немцаў пад Сталінградам з’явіўся паваротным пунктам у ходзе Айчыннай вайны. «Беларусь».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

наліўны́, ‑ая, ‑ое.

1. Які наліваецца куды‑н. Наліўны груз.

2. Які прыстасаваны для перавозкі вадкіх грузаў без тары. Наліўное судна. // Які служыць для налівання. Наліўная эстакада нафтапромыслу.

3. Спец. Які прыводзіцца ў рух вадою, што падае зверху. Наліўное вадзяное кола.

4. Поўны сокаў, спелы. Наліўныя яблыкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

артыле́рыя, ‑і, ж.

1. зб. Від узбраення, якое складаецца з гармат розных канструкцый і калібраў. Самаходная, процітанкавая, зенітная артылерыя. Цяжкая, дальнабойная, рэактыўная артылерыя.

2. Род войск з такім узбраеннем. Служыць у артылерыі.

3. Навука пра будову і дзеянне гармат, а таксама пра іх выкарыстанне ў баі.

[Фр. artillerie.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ездавы́, ‑ая, ‑ое.

1. Прызначаны для язды, які служыць для язды. Ездавая дарога. Ездавыя сабакі. Ездавыя алені.

2. у знач. наз. ездавы́, ‑ога, м. Салдат, які правіць коннай запрэжкай. Іван усё пакрыкваў на ездавога — старога нехлямяжага байца ў дзвюх ватоўках пад шынялём, каб той наганяў хутчэй. Быкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аддзяля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; незак.

1. Незак. да аддзяліць.

2. Служыць мяжой (у прасторы або часе). Ад жылога гарадка вытворчую базу аддзяляе векавы бор, што працягнуўся на пяць кіламетраў ўшыркі. Грахоўскі. Лічаныя дні, а можа гадзіны аддзяляюць.. [Нявіднага] ад цёмнага, жудаснага ў сваёй пустаце і маўклівасці нябыту. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ста́ртавы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да старту (у 1 знач.), звязаны са стартам. Стартавы сігнал. // Які служыць для падачы сігналаў на старце. Стартавы пісталет.

2. Які мае адносіны да старту (у 2 знач.), які знаходзіцца на старце, паказвае лінію старту. Стартавая лінія. Стартавая пляцоўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)