сярдзі́та, прысл.
1. З гневам, злосцю. Стары .. сярдзіта зашыпеў на баб, разагнаў іх усіх у розныя бакі. Шамякін. Сярдзіта апусціўшыся на лаўку, дзядзька зноў разгарнуў газету. Каршукоў. // перан. Страшна, жахліва. Цісне хмара, хмара-цемра, Гром гудзе сярдзіта. Колас. Пад зарывам шастаў сярдзіта Галінамі чорнымі лес. Калачынскі.
2. перан. Разм. Моцна, балюча. Штосьці вострымі малаточкамі сярдзіта стукала па вісках. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
усмалі́ць 1, усмалю, усмаліш, усмаліць; зак., што.
Разм. Добра засмаліць што‑н. Усмаліць лодку.
усмалі́ць 2, усмалю, усмаліш, усмаліць; зак.
Разм. Моцна ўдарыць, стукнуць чым‑н. — Хто там? Стой, а то як усмалю! — крыкнуў на ўвесь голас Бобрык і скочыў убок. Дуброўскі. // Стрэліць. Гэта дзядзька Адам усмаліў дуплетам са сваёй дубальтоўкі па ваўках, якія падкрадаліся да яго будана. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шаліно́ўка, ‑і, ДМ ‑ноўцы; Р мн. ‑новак; ж.
Разм. Вялікая тонкая шарсцяная, кашміровая хустка ў кветкі. Тады той, што моцна трымаў Вольгу за руку, прапанаваў ёй: — Выйдзем... пройдземся. — Яна ўскінула на плечы шаліноўку. Лось. Вось і на гэты раз.. [Марфа] крыху ўзнімалася над людскімі галовамі, і яе высокая кукла ў квя[ці]стай шаліноўцы паварушвалася ў такт барабана. Кулакоўскі.
[Ад польск. szalinówka.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лупі́цьI
1. (абдзіраць) (áb)schälen vt; entrínden vt (дрэва);
2. разм (моцна біць) prügeln vt, dréschen* vt;
3. (браць вялікую плату) разм übertéuern vt;
лупі́ць тры ску́ры з каго-н j-n (bis aufs Hemd) áusnehmen* [áusbeuten] vt;
лу́піць мо́цны дождж es gíeßt in Strömen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
hefty
[ˈhefti]
1.
adj., informal
1) цяжкі́
2) вялі́кі й мо́цны; ве́льмі ду́жы, здараве́нны
3) зна́чны, вялі́кі
a hefty bill (profit) — вялі́кі раху́нак (прыбы́ткі)
2.
adv.
мо́цна
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
impact
1. [ˈɪmpækt]
n.
1) уда́р -у m., сутыкне́ньне n., калі́зія f.
2) уплы́ў -ву m.; узьдзе́яньне n.
2. [ɪmˈpækt]
v.
1) мо́цна ўціска́ць
2) удара́ць
3) сутыка́цца
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
hard
[ˈhɑ:rd]
1.
adj.
1) цьвярды́, цьвёрды, тугі́ (ву́зел)
2) цяжкі́
a hard language to learn — цяжка́я для вывучэ́ньня мо́ва
a hard man to get on — цяжкі́ ў зно́сінах чалаве́к
a hard illness — цяжка́я хваро́ба
a hard winter — цяжка́я, суро́вая зіма́
3) стро́гі, бязьлі́тасны; цьвярды́ (сэ́рца)
a hard master — стро́гі гаспада́р
4) непрые́мны, рэ́зкі
a hard face — непрые́мны твар
a hard laugh — рэ́зкі сьмех
5) стара́нны, шчы́ры (працаўні́к)
6) Phon. цьвёрды (зы́чны)
2.
adv.
1) цьвёрда, мо́цна
hard frozen — мо́цна заме́рзлы (рака́)
2) ця́жка
to breathe hard — ця́жка ды́хаць
3) насі́лу, зь ця́жкасьцю
4) мо́цна
to hit hard — мо́цна ўда́рыць
5) блі́зка
The house stands hard by the bridge — Дом стаі́ць блі́зка да мо́ста
•
- be hard put
- be hard up
- hard and fast
- hard of hearing
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Леската́ць, ляската́ць, ліскыта́ць ’утвараць дробны, перарывісты гук’ (ТСБМ), ’стукаць, бразгаць’, ’балбатаць’ (Юрч., Бяльк.; нараўл., Мат. Гом.), ’клекатаць’ (Шат.; чэрв., Сл. паўн.-зах.), лескаце́ць ’грукаць’ (Клім., Мат. Маг.), лескату́н ’балбатун’ (Юрч.), ляскатаць віл. ’ляпаць’, ганц. ’моцна грымець і бліскаць’ (Сл. паўн.-зах.), ліскатну́ць ’бразнуць’, ’балбатнуць’ (Юрч. Вытв.). Чэш. мар. ľeskotať ’стукаць зубамі’. Гукапераймальнае. Узнікла як кантамінацыя прасл. loskotati і lěskati (> ласкатаць, ляскаць, лёскат, ляскат) (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Магу́чы ’багаты’, ’магутны, які мае ўладу’ (Нас.), укр. могучий, рус. могу́чий, ст.-рус. могуть ’знатны’, могучий ’моцны, магутны’, могущий ’тс’, ц.-слав. могѧть ’гаспадар, уладар’, польск. mogący, чэш. mohoucí, славен. mogóč, серб.-харв. мо̏гућ, мо̀гућ, балг. могъщ, праслав. mogǫtʼ‑jь. Да магчы́ (гл.). Са ст.-слав. ці ц.-слав. паходзіць карм. магу́шчы ’гучны (звон)’ (Мат. Гом.). Сюды ж прыслоўе магуча ’багата’, ’моцна’, ’шмат’ (Нас.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Га́каць ’гакаць’ (Бяльк.), ’секчы’ (Сцяц.), га́кну́ць (Касп.), га́кнуць (БРС). Параўн. рус. га́кать ’вымаўляць глыбокі гартанны гук (га, ага), калі сякуць дровы, удараюць цяжкім молатам і г. д.’, ’моцна ўдараць, біць’ (СРНГ). Ад прымарнага выклічніка га! Дзеяслоў га́каць утворан пры дапамозе звычайнага ў такіх фармацыях суфікса ‑к‑. Аналагічны па паходжанню і дзеяслоў го́каць (гл.). Не мае да гакаць ніякага дачынення ням. дзеяслоў hacken ’секчы’ (гэта выпадковае супадзенне).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)