2. Расціраючы, вярнуць адчувальнасць каму‑, чаму‑н. Адцерці рукі.
3.Разм. Моцна напіраючы, адсунуць; выцесніць. [Назарэўскі:] — Такім парадкам мяне адцерлі ад маці і я астаўся адзін сярод натоўпу.Чорны.//перан. Прымусіць пакінуць каго‑, што‑н. Відаць было, што памочнік хацеў завалодаць адзін увагаю панны Ядвісі, а настаўніка адцерці.Колас.
1. Паставіць, размясціць якім‑н. чынам, парадкам. Расставіць мэблю. Расставіць шахматныя фігуры. □ Няня бясшумна расставіла талеркі і бадзёрым голасам звярнулася да .. [хворага].Васілевіч.Мікола з Казанскім прагледзяць кінаплёнку, каб ведаць, у якім парадку расставіць канцэртныя нумары...Гаўрылкін.// Размеркаваць для выканання якіх‑н. абавязкаў па службе, па рабоце. Расставіць вартавых. Правільна расставіць сілы.
2. Паставіць так, каб павялічылася адлегласць паміж чым‑н. — Заслона. — расцяжна закрычаў няпрошаны артыст і на ўсю шырыню расставіў ногі і развёў рукі.Кулакоўскі.
3. Рассунуўшы, устанавіць для выкарыстання што‑н. раскладное, рассоўнае. Расставіць мальберт. Расставіць сетку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
марш
(фр. marche)
1) пераход войск паходным парадкам з аднаго раёна ў другі, а таксама сам працэс гэтага пераходу;
2) спосаб мернай рытмічнай хадзьбы ў страі (напр. цырыманіяльны м.);
3) музычны твор выразнага рытму, прызначаны для суправаджэння ўрачыстых шэсцяў, паходаў, дэманстрацый (напр. ваенны м.);
4) частка лесвіцы паміж дзвюма пляцоўкамі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
дасачы́ць
1. (упільнаваць за чым-н.) beáufsichtigen vt; áufpassen vi (за кім-н. auf A); pflégen vt (за кім-н.A);
дасачы́ць за пара́дкам für Órdnung sórgen;
2. (выявіць чыё-н месцазнаходжанне) áusfindig máchen; áufspüren vt; auf die Spur kómmen* (каго-н.D)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
БУ́ТЛЕРАЎ Аляксандр Міхайлавіч
(15.9.1828, г. Чыстапаль, Татарстан — 17.8.1886),
рускі хімік, заснавальнік рус. школы хімікаў. Акад. Пецярбургскай АН (1874). Скончыў Казанскі ун-т (1849), у якім і працаваў, праф. (1857), у 1860 і 1863 рэктар. З 1868 праф. Пецярбургскага ун-та. Навук. працы па арган. сінтэзе і тэорыі хім. будовы. Адкрыў новы спосаб сінтэзу ёдзістага метылену (1858), атрымаў уратрапін і палімер фармальдэгіду (1861), які выкарыстаў для сінтэзу цукрыстага рэчыва «метыленітану». Стварыў тэорыю хім. будовы, паводле якой уласцівасці рэчываў абумоўлены парадкам сувязей атамаў у малекулах і іх узаемным уплывам (1861). Растлумачыў з’яву ізамерыі (1864). У 1864 выдаў кнігу «Уводзіны да поўнага вывучэння арганічнай хіміі», дзе тэорыя хім. будовы ўпершыню пашырана на ўсе класы арган. злучэнняў.
Тв.:
Соч. Т. 1—3. М., 1953—58.
Літ.:
Быков Г.В. А.М.Бутлеров: Очерк жизни и деятельности. М., 1961.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
калатня́, ‑і, ж.
Разм.
1. Сварка, звычайна з пабоямі (у хаце, у сям’і). — Мір і спакой гэтаму дому. А то ў другую хату зойдзеш, ідзе такая калатня, што хоць ты вушы затыкай.Гурскі.
2.перан. Бойка, вайна. Раз увосень, калі канчалася вайна, малады чырвонаармеец хадзіў.. і прыглядаўся да асобных будынкаў, што нейкім парадкам асталіся пасля гэтакай калатні.Чорны.Глядзела сонца ў засмучэнні На калатню варожых станаў. — Не вырваць злу ад зла кайданаў.Колас.// Мітусня, неразбярыха, перапалох. Учора ў гэтай самай цырульні была калатня: цэлы дзень дэфензіўшчыкі затрымлівалі і абшуквалі ўсіх.Сабаленка.
3.Дзеяннепаводледзеясл. калаціць (у 1 знач.); хістанне, дрыжанне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
march
[mɑ:rtʃ]1.
v.i.
1) маршырава́ць
2) ісьці́ пава́жнай хадо́ю
3) ісьці́ напе́рад
2.
v.t.
1) (off) адво́дзіць каго́
2) міна́ць, прахо́дзіць ма́ршам
3.
n.
1) марш -у m. (перахо́д во́йска пахо́дным пара́дкам)
2) марш -у m. (музы́чны твор)
3) разьвіцьцё n., хада́f. (падзе́яў)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
піке́т1, ‑а, М ‑кеце, м.
Невялікі ваенны вартаўнічы атрад; застава. На палове квартала .. [Васіль Пятровіч] убачыў пікет мінёраў.Карпаў.// У капіталістычных краінах — група бастуючых рабочых, выдзеленая для нагляду за парадкам у часе забастоўкі, а таксама група дэманстрантаў, якая ахоўвае дэманстрацыю ад нападу. [Навічкі] не ўдзельнічалі нават у пікетах, якія рабочыя выставілі ля фабрычных варот.Лынькоў.
[Фр. piquet.]
піке́т2, ‑а, М ‑кеце, м.
Спец.
1. Пункт мясцовасці, які знаходзіцца на адпаведнай адлегласці ад другога пункта і адзначаны пры нівеліраванні колікам, забітым роўна з паверхняй зямлі. // Калон з нумарам, забіты ў зямлю пры нівеліраванні.
2. Адзінка вымярэння даўжыні чыгуначных ліній, роўная ў СССР 100 м.
[Фр. piquet.]
піке́т3, ‑а, М ‑кеце, м.
Старадаўняя гульня ў карты.
[Фр. piquet.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
судо́выюрыд. geríchtlich, Geríchts-;
судо́выя выда́ткі Geríchtskosten pl;
судо́вым пара́дкам auf dem Réchtsweg(e), auf geríchtlichem Wége, geríchtlich;
судо́вая медыцы́на Geríchtsmedizin f -;
судо́вы сле́дчыÚntersuchungsrichter m -s, -;
судо́вы выкана́ўца Geríchtsvollzieher m;
судо́вая працэду́ра Geríchtsverfahren n -s, -;
судо́вы разбо́р Geríchtsverhandlung f -, -en;
судо́вае сле́дства Bewéisaufnahme f;
судо́вая памы́лка Justízirrtum m -s, -tümer
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
nature[ˈneɪtʃə]n.
1. прыро́да;
(Mother) Nature ма́ці-прыро́да;
the laws of nature зако́ны прыро́ды
2. нату́ра, хара́ктар;
human nature чалаве́чая/людска́я прыро́да, чалаве́чыя сла́басці;
by nature па прыро́дзе, па хара́ктары, па нату́ры;
He is kind by nature. Па характары ён добры чалавек.
3. тып, род, сорт;
Things of that nature do not interest me. Падобныя рэчы мяне не цікавяць.
♦
against nature ненатура́льны, ненарма́льны; амара́льны;
let nature take its course не ўме́швацца ў ход падзе́й; дазваля́ць падзе́ям ісці́ сваі́м пара́дкам
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)